Stracone złudzenia - Honoré de Balzac (focjusz biblioteka .txt) 📖
Krótki opis książki:
Stracone złudzenia to jeden z najważniejszych utworów w twórczości Honoriusza Balzaca z cyklu Komedia ludzka. Dzieło składa się z trzech części zatytułowanych: Dwaj poeci, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu, Cierpienia wynalazcy.
Głównymi bohaterami są Lucjan Chardon de Rubempré i Dawid Sechard, poeta i przedsiębiorca, którzy stawiają pierwsze kroki w swoich profesjach. Ich początkowy entuzjazm i młodzieńcza wiara skonfrontowane są z rodzącym się kapitalizmem, światem pieniądza oraz trudnościami społecznymi, które muszą pokonać jako młodzi ludzie.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Honoré de Balzac
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Stracone złudzenia - Honoré de Balzac (focjusz biblioteka .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Honoré de Balzac
tu i teraz. [przypis edytorski]
852. in extremis (łac.) — w ostateczności, w ostatnich chwilach życia. [przypis edytorski]
853. kontestacja — zakwestionowanie, sprzeciw. [przypis edytorski]
854. Paryż jest do pewnego stopnia Belgią prowincji — Belgia nie miała wówczas z Francją umów o ekstradycji, dlatego chronili się tam francuscy przestępcy, podobnie jak ogromny Paryż stawał się schronieniem dla przestępców z prowincji. [przypis edytorski]
855. Pomona (mit. rzym.) — bogini sadów, ogrodów i drzew owocowych. [przypis edytorski]
856. statki (daw.) — naczynia. [przypis edytorski]
857. alkierz — mały, boczny pokój. [przypis edytorski]
858. szlafmyca (z niem.) — nakrycie głowy zakładane na noc, do snu. [przypis edytorski]
859. ubikacja (daw., z łac.) — miejsce; pomieszczenie. [przypis edytorski]
860. lamus — składzik; budynek gospodarczy do przechowywania narzędzi, sprzętów gospodarczych i rzadko używanych rzeczy. [przypis edytorski]
861. bednarz — rzemieślnik wyrabiający różne naczynia z drewna. [przypis edytorski]
862. małpa — we fr. żargonie drukarskim: pracownik drukarni składający tekst z czcionek; zecer; por. pierwsza część cyklu, Dwaj poeci. [przypis edytorski]
863. gryzetka (daw., z fr. gris: szary; grisette: tania, szara tkanina ubraniowa) — we Francji: młoda dziewczyna pracująca jako szwaczka, ekspedientka, modystka. [przypis edytorski]
864. domicilium (łac.) — mieszkanie, siedziba. [przypis edytorski]
865. Tartufe — główny bohater komedii Świętoszek Moliera. [przypis edytorski]
866. matador (daw.) — przen. osoba wyższego stanu, mająca wysoką pozycję a. zajmująca ważne stanowisko; znakomitość. [przypis edytorski]
867. hojdać (gw.) — huśtać, kołysać. [przypis edytorski]
868. stąpić (daw.) — postawić krok; dziś: stąpnąć. [przypis edytorski]
869. dzieciństwo (daw.) — dziś: dziecinada; postępowanie dziecinne, właściwe dzieciom, a nie dojrzałym ludziom. [przypis edytorski]
870. wylanie (przestarz.) — wylewność, żywiołowa szczerość, serdeczność. [przypis edytorski]
871. Paweł i Wirginia — tytułowa para nieszczęśliwych kochanków z powieści Jacques’a-Henriego Bernardina de Saint-Pierre z 1788, opisującej miłość na łonie przyrody oraz zgubny wpływ wychowania w cywilizacji. [przypis edytorski]
872. Wolter a. Voltaire, właśc. François-Marie Arouet (1694–1778) — czołowy francuski pisarz, filozof i publicysta epoki oświecenia, znany z walki o wolność słowa i wyznania. [przypis edytorski]
873. Nodier, Charles (1780–1844) — francuski pisarz, krytyk, prekursor romantyzmu. [przypis edytorski]
874. Chateaubriand, François-René de (1768–1848) — francuski pisarz i polityk, inicjator romantyzmu w literaturze francuskiej. [przypis edytorski]
875. Lamennais, Félicité Robert de (1782–1854) — francuski pisarz i ideolog, propagator socjalizmu chrześcijańskiego. [przypis edytorski]
876. Delavigne, Casimir (1793–1843) — francuski poeta i dramaturg, członek Akademii Francuskiej (1825). [przypis edytorski]
877. Eloa — alegoryczny poemat Alfreda de Vigny (1797–1863) z roku 1824. [przypis edytorski]
878. Balzac, Jean-Louis Guez de (1597–1654) — francuski pisarz, autor listów, które wywarły duży wpływ na kształtowanie się nowożytnej prozy francuskiej. [przypis edytorski]
879. Dupuytren, Guillaume (1777–1835) — francuski chirurg, wprowadził wiele nowych metod operacyjnych. [przypis edytorski]
880. Montlosier, właśc. François Dominique de Reynaud, książę de Montlosier (1755–1838) — konserwatywny francuski polityk i pisarz. [przypis edytorski]
881. Petrarca, Francesco (1304–1374) — włoski poeta; zasłynął cyklem wierszy miłosnych, głównie sonetów, poświęconych Laurze, której tożsamość pozostaje nieznana. [przypis edytorski]
882. nieśmiertelny twórca Konstytucji — król Ludwik XVIII, który 4 czerwca 1814 ogłosił Kartę Konstytucyjną. [przypis edytorski]
883. JKM — Jego Królewskiej Mości. [przypis edytorski]
884. komandor Św. Ludwika — osoba odznaczona Orderem Świętego Ludwika drugiej klasy (komandoria), nadawanym za zasługi wojenne. [przypis edytorski]
885. in spe (łac. dosł.: w nadziei) — w oczekiwanej przyszłości; przyszły, spodziewany. [przypis edytorski]
886. Czyż triumf Woltera na deskach Komedii Francuskiej nie był triumfem filozofii jego wieku? — Wolter był zarówno znanym pisarzem i filozofem, jak i sławnym dramaturgiem: napisał ponad 50 sztuk teatralnych, wystawianych z wielkim powodzeniem na scenie Comédie Française. Uznaje się go za największego francuskiego dramaturga XVIII w., choć obecnie jego sztuki nie są grywane. [przypis edytorski]
887. za czym (daw.) — po czym; więc, zatem, wobec tego. [przypis edytorski]
888. à l’anglaise (fr.) — na sposób angielski. [przypis edytorski]
889. fularowy — wykonany z fularu, miękkiego, delikatnego jedwabiu. [przypis edytorski]
890. blondynowy — wykonany z blondyny, tj. koronki klockowej z surowego jedwabiu. [przypis edytorski]
891. wielki wikariusz — tu: generalny wikariusz, duchowny wyznaczony przez biskupa diecezjalnego do pomocy w zarządzaniu całą diecezją jako jego pełnomocnik. [przypis edytorski]
892. buduar — pokój pani domu służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
893. Villèle, Jean-Baptiste de (1773–1854) — francuski polityk i arystokrata, minister finansów (1821), premier Królestwa Francji od 1822 do 1828. [przypis edytorski]
894. quasi (łac.) — jakby, niby, pozornie. [przypis edytorski]
895. Izba Parów — izba wyższa parlamentu francuskiego w latach 1815–1848. [przypis edytorski]
896. Król Francji, który się nie mści za księcia Orleanu — król Ludwik Filip I, który po objęciu tronu w 1830 oświadczył, że nie będzie się mścić za prześladowania, których w czasach Restauracji, kiedy nosił tytuł księcia Orleanu. [przypis edytorski]
897. deputacja (daw.) — delegacja, grupa przedstawicieli jakiejś zbiorowości wysłana w celu załatwienia jakiejś sprawy. [przypis edytorski]
898. etc. (łac.) — skrót od et caetera: i tak dalej. [przypis edytorski]
899. sekwestr — zajęcie majątku w celu zapewnienia realizacji dochodzonego roszczenia. [przypis edytorski]
900. liszka (daw., gw.) — lis. [przypis edytorski]
901. Ludwik XI (1423–1483) — król Francji (od 1461), złamał potęgę wielkich feudałów. [przypis edytorski]
902. scena Den Juana z panem Niedzielą — w komedii Moliera Don Juan krawiec Niedziela daje się oszukać miłymi słówkami tytułowego bohatera, który ma u niego niespłacony dług. [przypis edytorski]
903. ergo (łac.) — więc, a zatem. [przypis edytorski]
904. nankinowy — wykonany z nankinu, tj. gęstego płótna bawełnianego, przeważnie o barwie płowożółtej, z którego od XIX w. wykonywano bieliznę i męskie spodnie. [przypis edytorski]
905. par excellence (fr.) — w całym znaczeniu tego słowa, w najwyższym stopniu. [przypis edytorski]
906. apostrofa — figura retoryczna polegająca na bezpośrednim zwróceniu się do fikcyjnego lub realnego adresata. [przypis edytorski]
907. poste restante (fr.) — poczta pozostająca, wysyłka na adres urzędu pocztowego dogodnego dla odbiorcy, a nie na adres zamieszkania. [przypis edytorski]
908. correct — w porządku, jak należy. [przypis edytorski]
909. Rocher de Cancale — elegancka restauracja paryska, przy ul. Montorgueil, ciesząca się wielkim powodzeniem w XIX w. [przypis edytorski]
910. Ubranie moje, dzięki składam tobie! — cytat z wiersza francuskiego komediopisarza Michela Jeana Sedaine’a (1719–1797) Une épître à mon habit (List do mojego ubrania). [przypis edytorski]
911. Scott, Walter (1771–1832) — szkocki autor powieści historycznych i poeta, bardzo popularny w swojej epoce. [przypis edytorski]
912. dzieżka — garnek bez uszu. [przypis edytorski]
913. prowizor (daw.) — rządca, administrator; tu: dyrektor liceum. [przypis edytorski]
914. Burbonowie — dynastia królów francuskich (w latach 1589–1830, z przerwą spowodowaną Wielką Rewolucją Francuską), panująca też w Hiszpanii oraz w królestwach włoskich. [przypis edytorski]
915. Boileau, Nicolas (1636–1711) — francuski poeta i krytyk literacki; autor m.in. poematu dydaktycznego Sztuka poetycka, stanowiącego kodeks klasycyzmu. [przypis edytorski]
916. Ludwik XVIII (1755–1824) — król Francji z dynastii Burbonów, objął władzę po abdykacji Napoleona Bonapartego (1814). [przypis edytorski]
917. Peyronnet, Pierre Denis de (1778–1854) — francuski prawnik i polityk, minister sprawiedliwości (1821–1828); rozpoczynał karierę jako adwokat w Bordeaux, następnie prezes miejscowego sądu pierwszej instancji. [przypis edytorski]
918. pluderki — zdrobn. od pludry: sięgające do kolan spodnie o bufiastych nogawkach, stanowiące element stroju męskiego w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]
919. apollińskie kształty — takie jak greckiego boga Apolla, będącego ideałem męskiego piękna. [przypis edytorski]
920. Pasta, Giuditta (1797–1865) — włoska sopranistka, znana z występów w Paryżu; odgrywała m.in. tytułową rolę w operze Tankred. [przypis edytorski]
921. O patria (wł.) — O ojczyzno. [przypis edytorski]
922. kawatyna — liryczna pieśń solowa w operze XVIII i XIX w., krótsza i prostsza od arii; kawatyna dei risi: potoczna, tradycyjna nazwa niezmiernie popularnej w XIX w. w Europie kawatyny Di tanti palpiti (Od tylu wzruszeń serca) z I aktu opery Tankred (1813) Rossiniego, oznaczająca po włosku „ryżowa”, gdyż kompozytor miał ją ułożyć, oczekując na zamówione danie z ryżu. [przypis edytorski]
923. myśliwiec (daw.) — myśliwy. [przypis edytorski]
924. Antoine Nompar de Caumont, książę de Lauzun (1632—1723) — francuski arystokrata, dworzanin i wojskowy; znany głównie z tego, że wzbudził miłość księżnej de Montpensier, kuzynki Ludwika XIV i jednej z najbogatszych dziedziczek w Europie, którą następnie, wbrew zakazowi króla, potajemnie poślubił. [przypis edytorski]
925. Don Juan — legendarny uwodziciel, bohater licznych oper i dramatów. [przypis edytorski]
926. qui pro quo (łac.) — wzięcie czegoś za coś innego, pomyłka, nieporozumienie. [przypis edytorski]
927. kamaraderia a. kameraderia (daw.) — zażyłość koleżeńska, koleżeństwo. [przypis edytorski]
928. ekspatriacja — opuszczenie kraju ojczystego. [przypis edytorski]
929. Rousseau, Jean Jacques (1712–1778) — pisarz francuski, zaliczany do nurtu sentymentalnego, zwolennik życia blisko natury, krytyk cywilizacji, prekursor romantyzmu. [przypis edytorski]
930. płeć (daw.) — cera; koloryt skóry twarzy. [przypis edytorski]
931. kolaska — powóz, bryczka. [przypis edytorski]
932. Hymen (mit. gr.) — bóg zaślubin i małżeństwa; przen.: małżeństwo. [przypis edytorski]
933. Santa Virgen del Pilar! (hiszp.) — Święta Dziewico z Kolumny; wezwanie Matki Boskiej z Bazyliki Nuestra Señora del Pilar w Saragossie, gdzie znajduje się kolumna, na której wg tradycji aniołowie nieśli Maryję, objawiającą się w ten sposób apostołowi Jakubowi, prowadzącemu ewangelizację tych okolic. [przypis edytorski]
934. Karol XII (1682–1718) — król Szwecji, wybitny dowódca wojskowy; objąwszy tron jako nastolatek (1697), wkrótce został zmuszony do podjęcia wojny (tzw. III wojna północna, 1700–1721), podczas której prowadził bardzo zręczne działania i wielokrotnie rozbijał przeważające wojska koalicji Rosji, Saksonii, królestwa Danii i Norwegii oraz Polski. [przypis edytorski]
935. Stany — tu: dawny szwedzki parlament stanowy, Ståndsriksdagen, w którym zasiadali przedstawiciele czterech stanów królestwa: duchowieństwa, szlachty, mieszczaństwa i chłopów. [przypis edytorski]
936. traktat zawarty (...) z przyczyny Finlandii — Finlandia była wówczas częścią królestwa Szwecji; podczas III wojny północnej Rosja zaatakowała terytorium Finlandii, pokonując armię, a następnie flotę szwedzką (1714). [przypis edytorski]
937. Kurlandia — kraina historyczna, obecnie zachodnia część Łotwy; powstałe w 1561 Księstwo Kurlandii i Semigalii stanowiło formalnie lenno Rzeczypospolitej Obojga Narodów, od 1711 znalazła się nieoczekiwanie w strefie wpływów rosyjskich, do czego doprowadził ślub księżniczki Anny, córki cara Iwana V, z księciem Fryderykiem Wilhelmem Kettlerem, który zmarł kilka miesięcy po ślubie. [przypis edytorski]
938. lista cywilna — fundusze państwowe przeznaczone na utrzymanie władcy. [przypis edytorski]
939. Był regentem w czasie śmierci pierwszej Katarzyny, opanował cesarzową Annę — chodzi o Katarzynę I, żonę cara Piotra I, panującą w l. 1724–1727, oraz o Annę Iwanowną Romanową, córkę cara Iwana V, księżną Kurlandii i Semigalii (1711–1731) i cesarzową Rosji (1730–1740). [przypis edytorski]
940. Richelieu, Armand-Jean du Plessis de (1585–1642) — francuski książę, kardynał, od 1624 roku pierwszy minister Francji; faktycznie kierował polityką państwa. [przypis edytorski]
941. Biron, Ernest Johann (1690–1772) — szlachcic inflancki, w 1716 wybrany przez księżnę Annę Iwanowną Romanową na doradcę i faworyta po śmierci męża. Kiedy Anna została carycą Rosji, Biron stopniowo przejął kontrolę nad administracją cywilną oraz zwierzchnictwo nad armią, faktycznie sprawował pełną władzę w Rosji (okres tzw. bironowszczyzny). [przypis edytorski]
942. ad usum delphini (łac.) — dosł.: do użytku delfina, tj. francuskiego następcy tronu; ocenzurowane, ze względów moralnych, wydania klasyków łacińskich przeznaczone dla syna Ludwika XIV; ogólnie: wersje utworów przeznaczone dla dzieci i młodzieży. [przypis edytorski]
943. Concino Concini, markiz d’Ancre (1575–1617) — włoski arystokrata i polityk, faworyt królowej Francji Marii Medycejskiej, odegrał znaczącą rolę polityczną w okresie małoletniości króla Ludwika XIII. Zginął zamordowany przez spiskowców młodego króla, który przy pomocy własnych faworytów chciał przejąć ster rządów w państwie. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Stracone złudzenia - Honoré de Balzac (focjusz biblioteka .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)