Prostaczek - Voltaire (Wolter) (pedagogiczna biblioteka txt) 📖
Do brzegów Bretanii przybija angielski stateczek, z którego wysiada na ląd przystojny młody Indianin z plemienia Huronów. Zwany jest Prostaczkiem, ponieważ zawsze mówi po prostu to, co myśli. Prostoduszność przybysza i jego wychowanie poza kulturą europejską sprawiają wiele kłopotów miejscowemu przeorowi i jego siostrze, kiedy okazuje się, że jest on synem ich zaginionego w Kanadzie brata, i postanawiają go ochrzcić…
Prostaczek to jedna z najważniejszych powiastek filozoficznych Woltera, czołowego filozofa i publicysty francuskiego oświecenia. Jej główny temat stanowi kwestia doktryn, prawdy i tolerancji religijnej. Jest także krytyką nadużyć dostojników kościelnych i świeckich w absolutystycznej Francji Ludwika XIV. Wolter wytyka im wyobcowanie, skorumpowanie i zepsucie, piętnuje prześladowania religijne, intrygi i obłudę jezuitów.
- Autor: Voltaire (Wolter)
- Epoka: Oświecenie
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Prostaczek - Voltaire (Wolter) (pedagogiczna biblioteka txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Voltaire (Wolter)
101. Chimera (mit. gr.) — ziejący ogniem potwór z głową lwa, ciałem kozy i ogonem węża; przenośnie: urojenie, mrzonka. [przypis edytorski]
102. Prosper z Akwitanii (ok. 390–ok. 455) — chrześcijański pisarz, zwolennik i obrońca nauki św. Augustyna z Hippony, święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
103. szkolarski (lekcew.) — opierający się na uproszczonych, szkolnych formułkach. [przypis edytorski]
104. Chrześcijański pedagog — fr. Le Pédagogue chrétien, książka jezuity Philippe’a d’Outreman z 1634, wydawana w wielu językach przez ponad trzysta lat; w Słowniczku filozoficznym Wolter nazywa ją „doskonałą książką dla głupców”. [przypis edytorski]
105. Święty Augustyn podaje, iż za prokonsulatu Septimusa Acyndyna... — Augustyn opowiada tę historię w dziele O kazaniu Pana na górze (De sermone domini in monte, ks. I, 16, 50); Wolter na jej podstawie napisał powiastkę pt. Cosi-Sancta, czyli małe zło za wielkie dobro, nowela afrykańska, wyd. w 1746. [przypis edytorski]
106. pałacu — nie pałacu, lecz wilczego dołu... — Wolter, Henriada, IV, 456–7. [przypis edytorski]
107. frymarczyć (daw.) — kupczyć, handlować. [przypis edytorski]
108. tyla (daw., gw.) — rzecz. oznaczający: tak wiele, tyle. [przypis edytorski]
109. molinizm — koncepcja teologiczna jezuity D. L. Moliny, dotycząca Bożej łaski i wolnej woli. [przypis edytorski]
110. Marillac, Louis de (1573–1632) — francuski wojskowy, marszałek Francji, stracony za udział w spisku przeciw kardynałowi Richelieu. [przypis edytorski]
111. Richelieu, Armand-Jean du Plessis de (1585–1642) — francuski książę, kardynał, od 1624 roku pierwszy minister Francji; faktycznie kierował polityką państwa. [przypis edytorski]
112. Mazarin, Jules, właśc. Giulio Raimondo Mazzarini (1602–1661) — pochodzący z Włoch francuski kardynał, pierwszy minister i reformator Francji, którą faktycznie rządził w zastępstwie małoletniego Ludwika XIV. [przypis edytorski]
113. mocen (daw.) — zdolny; mający moc, zdolność czynienia czegoś. [przypis edytorski]
114. miast (daw.) — zamiast. [przypis edytorski]
115. gotowalnia (daw.) — pomieszczenie do ubierania się. [przypis edytorski]
116. Katon, Marek Porcjusz, zw. Katonem Młodszym (95–46 p.n.e.) — rzymski polityk, senator i trybun ludowy, filozof stoicki, stawiany za wzór prawości i cnót obywatelskich; popełnił samobójstwo (przebił się sztyletem), nie mogąc przeżyć upadku republiki rzymskiej. [przypis edytorski]
117. Croiset, Jean (1656–1738) — francuski jezuita, pionier szerzenia kultu Najświętszego Serca, autor kilkakrotnie wznawianej książki La dévotion au Sacré Coeur de Notre Seigneur Jésus-Christ (Nabożeństwo do Najświętszego Serca Naszego Pana Jezusa Chrystusa, 1689). [przypis edytorski]
118. Kwiat świętości — Flos Sanctorum (1599–1610), popularny zbiór żywotów świętych, autorstwa hiszpańskiego jezuity Pedro de Ribadeneiry. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/wolter-prostaczek
Tekst opracowany na podstawie: Wolter, Powiastki filozoficzne t. 2, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków, 1922.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Oktawia Caban, Paulina Choromańska, Aleksandra Kopeć, Wojciech Kotwica.
Okładka na podstawie: ben.gallagher@Flickr, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-5758-2
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)