Życiorys własny przestępcy - Urke Nachalnik (biblioteka cyfrowa za darmo TXT) 📖

Niemcy zaraz kilka dni po zajęciu miasta Ł. opieczętowali piekarnie i spisali zapas mąki. Braci piekarskiej groziło bezrobocie. Jak wpierw słyszałem skargi, że za dużo roboty od nich wymagają, tak teraz wielu spotkanych przeze mnie robotników skarżyło się, że wymówiono im pracę i źle im się zaczyna dziać. Pewnego dnia po bezcelowym wałęsaniu się po mieście zaszedłem do pewnej kawiarenki, która jeszcze parę dni temu na tej ulicy nie istniała.

Kawiarenki jak grzyby po deszczu pojawiały się wraz z Niemcami. Każda powabna i lekkomyślna Żydówka czuła się w obowiązku założyć podobny interes. Były to przeważnie kawiarenki, że tak się wyrażę, zbudowane na „kurzej łapce”. Parę stolików, kilka krzeseł, bufet, a na talerzu kilka ciastek obłożonych żywymi muchami, parę tafli czekolady, garnek kawy, tylko nie mokka, torebka żółtego cukru, która też się pojawiła wraz z „Vaterlandem”, zamknięta w szufladzie razem z niemieckimi fenigami, to wszystko i łóżko żelazne w bocznym pokoju do podejrzanego użytku, ono dopełniało całości.

Tworzyły się tez kawiarenki w rodzaju spółki akcyjnej. Właśnie do tej kawiarenki, co wszedłem, należały trzy młode wspólniczki: dwie młode Żydówki, a jedna Rosjanka. Przyjęty tam zostałem bardzo życzliwie przez wszystkie trzy. Nic dziwnego, interes był nowy, chciały sobie zdobyć klientelę. Obejrzałem się ciekawie, a jedno tylko spojrzenie wystarczyło mi, by ocenić, do jakiego celu powstała ta kawiarenka.

Kazałem sobie podać szklankę kawy i dwa ciastka bez much. Zanim ugotowano na prymusie kawę, musiałem czekać pół godziny. Wszystko tu było można dostać na zamówienie świeże. Rosjanka zabawiała mnie rozmową, sama mi się przedstawiła, że się nazywa Marysia i jest córką rosyjskiego pułkownika, że z powodu wojny przymuszona była założyć taki marny interes. Była też, jak mi opowiadała, i siostrą miłosierdzia. Jak się zaś później dowiedziałem, była ona faktycznie parę dni siostrą miłosierdzia, a także była i córką, jednakże nie pułkownika, tylko stróża tamtejszego cmentarza prawosławnego. Sama mi się później do tego przyznała. Przedstawiła się za córkę pułkownika jedynie dlatego, by mieć powodzenie. Pokazała mi też kilka zdjęć, na które się powoływała, mówiąc, że to jest jej rodzina. Na jednym ze zdjęć stała obok starego rozpustnika, który był w mundurze pułkownika, rzekomo ojca, na innej ona i dwóch oficerów, których przedstawiła jako braci. Sama śmiała się z naiwności Niemców, że z powodu tych fotografii ubiegali się o jej względy jeden przez drugiego.

Z towarzyszek zaś jej jedna była zawodową służącą „do wszystkiego”, druga uciekinierką z jakiejś wsi. Marysia była postawną, może dwudziestoletnią kokotką i bardzo mi się podobała. Więc też nic dziwnego, że po wypiciu szklanki kawy rozmawialiśmy już jak starzy znajomi, po czym poszliśmy na dyskretną pogawędkę do pokoju, gdzie stały skromne łóżeczka panieńskie.

Gdy stamtąd wyszedłem, Żydówki patrzyły na mnie z wyrzutem. Zapewne uznały zasadę „swój do swego”. Ale cóż robić, stało się. Prosiły mnie też, bym był częstym gościem, co też przyrzekłem. Zapewniały, że u nich bywa każdy szanujący się człowiek. Między mną a piękną Marysią nawiązała się pewna nić sympatii, od tego dnia zacząłem ją często odwiedzać.

Tam to w tej kawiarence zapoznałem się z kilkoma „kawalerami nocy”, ale nie w przednim gatunku, po bliższej zaś znajomości z nimi zapoznałem się też z hersztem.

Ciągnęło mnie znów do dawnego życia. Jeszcze z większym zapałem rzuciłem się w to życie, chcąc swoim zwolennikom zaimponować znajomością fachu. Na pierwszy ogień poszedł pewien znany kupiec, u którego była służącą dawna kochanka jednego z moich znajomych. Ona to nadała robotę kochankowi, a ten musiał mi ją przedstawić, bym mógł osobiście ją wybadać. Doszedłem też do przekonania, że ona prawdę mówi i o ile nam się uda, będzie to niezły zarobek. Wspólnik mój, którym był sam herszt, już dawno o tym wiedział.

Jednakże nie zdecydował się tam udać. Nie znał bowiem żadnej techniki złodziejskiej oprócz noża i szabra, i to podobnego do stróżowskiego łomu. Wiedział o tym, że oni tam nic nie poradzą, gdy zaś opowiedziałem o moich dawnych sprawkach, obiecał mi ślepe posłuszeństwo.

Na drugi dzień po obejrzeniu interesu pokazałem mu przybory porobione u ślusarza według mojego modelu i dokończone przeze mnie osobiście. Nie mógł się mnie nachwalić.

Punktualnie o dwunastej w nocy wyszliśmy z tej kawiarni razem ze wspólnikiem, by się tam udać. Marysia od razu domyśliła się, kim jestem i jawnie się mną zajęła, chełpiąc się tym, że jestem jej kochankiem.

Może kilka minut przed udaniem się na wyprawę prosiła mnie, abym, gdy nam się robota uda, kupił jej futerko. Co prawda zrobiłem głupią minę, jakbym jej zupełnie nie zrozumiał, co niby ma mi się udać, wszakże pamiętam słowo „Cwajnosa”, by wystrzegać się kobiet. Ta była na tyle chytra, że nic nie odpowiedziała na moje zdziwienie. Pogroziła mi tylko filuternie palcem i pocałowała w czoło.

Stanęliśmy na miejscu. W oknach pomieszczenia kupca paliło się jeszcze światło. Znaczyło to, że nie wszyscy tam już śpią. Odeszliśmy, by za pół godziny znów powrócić.

Było już po godzinie pierwszej, gdy przybyliśmy po raz drugi i wielce się zdziwiłem, gdyż w wielu jeszcze oknach paliło się światło.

— Olek! Co ty na to? — zagadnąłem wspólnika, który znał rozkład tych pokoi.

— Nie wiem, co to może być. Poprzednio paliło się w pokoju sypialnym, a teraz i w jadalnym.

— Może gości mają — zagadnąłem go — ale o tej porze?

Wtem ujrzeliśmy jakiś cień zza rolet, przesuwający się tam i z powrotem. Pomyślałem, że pewno jakiś bal lub zaręczyny urządzili i zacząłem go na nowo wypytywać o stosunki rodzinne kupca. Z odpowiedzi jego nic nie mogłem wywnioskować.

— Olek, może ktoś ich ostrzegł?

— Coś ty, wariat, tym bardziej dla pozoru nic nie daliby po sobie poznać.

— Więc co to może być?

Byłem zły sam na siebie z doznanego zawodu w swoich planach, gdyż już myślałem o tym, jak Marysia się ucieszy, gdy jej zrobię jutro prezent, a tu masz tobie, jakby na złość. Tu znów pomyślałem, że to dla mnie niepomyślnie, jak ja mam wrócić do Marysi z próżnymi rękoma i po raz pierwszy okazać się przed kochanką niedołężny? Co robić? Krążyłem koło tego domu, aż zaczęło dnieć, a tam ktoś całą noc czuwał. Więc dopiero nad ranem wróciłem z niczym.

Olek pocieszał mnie:

— Trudno — mówił. — Jak dziś się nie udało, jutro na pewno się uda, bo będą tam spać jak zabici.

Wysłałem rano Olka na zwiady koło tego domu. Dowiedziałem się, że żona kupca tej nocy wyprawiała Niemcom wieczorek. Zadowolony byłem z tego powodu, może więcej niż sam kupiec, gdyż przeczuwałem z doświadczenia, że dziś tam będą spać jak zabici, więc tym bardziej nam się przyda.

Dnia tego nie pokazywałem się Marysi, wspólnik mi mówił, że dowiadywała się o mnie i że jest bardzo zasmucona z tego powodu. Cały dzień niecierpliwiłem się, by już jak najprędzej przyszła północ i aby pokazać Olkowi, co ja potrafię.

Tym razem udałem się z Olkiem już o jedenastej, było tam jeszcze światło. Czekaliśmy w ukryciu może pół godziny, wszędzie zgaszone światło, tylko w sypialnym pokoju paliło się jeszcze. Pewno nocna lampka. Zaczekaliśmy jeszcze godzinę i następnie ostrożnie zbliżyłem się do roboty. Otworzyłem furtkę bramy wytrychem, po czym zamknąłem i weszliśmy na podwórze. Olek zajął pozycję przy jednym oknie, które miałem otworzyć ze środka. Następnie wyszedłem na korytarz i nasłuchiwałem przy drzwiach.

Zupełna cisza tu panowała, tak że nawet odróżniłem tykanie ściennego zegara ze środka. Żaden szelest się tu nie dał słyszeć. Cisza i ciemność ośmieliły mnie, drżącymi rękoma zacząłem majstrować przy zamku. Jakoś mi nie szło, nerwowo palcami przebierałem po omacku w przyniesionych przeze mnie wytrychach. Obawiałem się zaświecić, by nie zwrócić na siebie czasami czyjejś uwagi. Kroplisty pot zalewał mi twarz pomimo chłodniej jesiennej nocy. Wytrych żaden jakby się nie nadawał.

Zajrzałem jeszcze raz przez dziurkę od klucza, by się przekonać, czy tu czasem zamka nie zmieniono. Byłem pewny, że któryś z tych wytrychów musi otworzyć, jednak nie mogłem zauważyć który, znów więc kolejno zacząłem próbować jeden po drugim. Nareszcie cicho coś zgrzytnęło, a drzwi się otworzyły.

Odetchnąłem z ulgą, zatrzymałem się na chwilę, po czym upewniwszy się, że nie ma żadnej przyczyny się obawiać, próbowałem drzwi szeroko otworzyć, tu jednak doznałem rozczarowania, ze środka był tam jeszcze założony łańcuch. Potrzebne więc były nożyce.

Myślałem o tym już w domu i chciałem zabrać nożyce ze sobą, tylko przez zapomnienie nie zabrałem. Przymknąłem więc drzwi i wyszedłem zmartwiony do wspólnika. Ten, niecierpliwiąc się, że tak długo nie dawałem znać o sobie, zbliżył się prędko do mnie. Powiedziałem mu, co jest.

Wielce się zdziwiłem, gdy on bez słowa podał mi małego rozmiaru nożyce do przecięcia żelaza, to jest łańcucha. Wziąłem je również bez słowa. Nie było tu czasu na pytania i za chwilę znów uchyliłem trochę drzwi. Nożyce zgrzytnęły, a drzwi były zupełnie otwarte.

Serce w człowieku widać nie lubi złodzieja, gdyż w takich chwilach zaczyna gwałtownie bić, jakby chciało wyskoczyć, o czym się i teraz przekonałem. Zatrzymałem się wahająco, ale trwało. to tylko ułamek sekundy i zdjąwszy obuwie, wsunąłem się do środka.

Najpierw otworzyłem okna, gdzie stał wspólnik. Następnie wślizgnąłem się do pokoju sypialnego. Tu można było wszystko dokładnie odróżnić. Świeciła się tam zielonego koloru nocna lampka. Stały tam dwa niklowe łóżka, jedno obok drugiego, tylko wąski przedział był między nimi.

Na stoliku nocnym leżał rewolwer, zegarek i damska platynowa bransoletka. Drżącą ręką zaraz też po to sięgnąłem i wsunąłem do kieszeni. Na jednym łóżku leżała młoda kobieta, zupełnie odkryta, a na drugim widać leżał mąż. Był to chłop rosły, leżał plecami do mnie. Na końcu łóżka wisiały spodnie, gdy uchwyciłem je do ręki, poczułem jakiś ciężar w kieszeniach. Tylna kieszeń była wypchana grubą paczką banknotów.

Wtem kobieta poruszyła się, a ręka mi drgnęła, spodnie wypadły z rąk. Brzęk srebra odbił się mocno w tej nocnej ciszy o moje uszy, jak ukłucie sztyletu.

Skamieniałem.

Mężczyzna przewrócił się teraz twarzą do mnie, tak jakby na mnie patrzył, jednakże dalej spał.

Chwila strasznej niepewności.

Podniosłem ostrożnie spodnie i podałem je przez okno wspólnikowi razem z pieniędzmi. Mnie najbardziej chodziło teraz o portfel, a ten był w kamizelce pod poduszką kupca. Portfel był celem naszej wyprawy.

Znów stanąłem między łóżkami. Zbliżyłem się do wezgłowia, tak że czułem ich oddech na sobie. Kobieta teraz leżała w bardzo dla mnie kuszącej pozie. Całą siłą woli musiałem się skupić, by oczy odwrócić od tak magnetycznego widoku. Była to rosła w biodrach, piękna kobieta, może w wieku dwudziestu czterech lat z górą. Zdziwiło mnie to, że dziecka tu żadnego nie widzę.

Próbowałem rękę wsunąć pod poduszkę męża. Na nic, za blisko leżała kamizelka przy ścianie. Nachylić się nad nim nie mogłem, bo niechby się w tej chwili przekręcił i mnie tknął, a wszystko by przepadło. Nie namyślając się długo, próbowałem po raz drugi wsunąć rękę pod poduszkę. Wtem kupiec poruszył się tak gwałtownie, że serce zamarło mi ze strachu. Schyliłem się na dół, a ten niespodziewanie znów obrócił się plecami do mnie, a głowę niemal oparł o ścianę, tak że poduszka była wolna. Bez oporu teraz wyciągnąłem kamizelkę. Dzieło to jakby cudem było dokonane. Widać, że ta strata była mu z góry naznaczona...

Przeszukałem jeszcze w kilku pokojach, w szafach i komodach, wszędzie tam panowało bogactwo. W jednym z pokoi natknąłem się na łóżko, gdzie spała jakaś kobieta. Gospodarowałem po wszystkich pokojach, a było ich z dziesięć. Oprócz biżuterii i pieniędzy innych rzeczy nie tknąłem.

Tylko na widok kilku futer nie mogłem się powstrzymać, by którego nie zabrać dla Marysi. Po namyśle zaś dałem spokój i tak obładowany bogatym łupem wyniosłem się pełen otuchy w przyszłość...

Sam nie mógłbym wytłumaczyć, co się ze mną teraz stało. Zapomniałem zupełnie o poprawie, którą sobie przyrzekłem, kiedy to wziąłem się do pracy.

Przystąpiłem teraz do występnego życia z takim zapałem, jakbym chciał dogonić ten czas, co przepracowałem w piekarni. Dla spokoju sumienia wmawiałem sobie, że przecież teraz i tak pracy nigdzie nie ma. Piekarnie po większej części są pozamykane. Nawet powoli wyzbyłem się też wstydu, wcale się z tym nie kryłem, że teraz mam różnych znajomych nieodpowiednich dla mnie. Nieraz spacerowałem w towarzystwie wesołych kompanów i koleżanek, znanych tu na bruku ze złego prowadzenia się. Bawiło mnie, gdy zauważyłem nieraz, jak różni znajomi ojca pokazywali sobie mnie palcami i kiwali smutnie głowami w moją stronę.

Nic też dziwnego, że policja tamtejsza, która wówczas przeważnie składała się z Żydów, wzięła mnie na oko. Jednakże niewiele się tym krępowałem, wiedząc z doświadczenia, że mając pieniądze wszystko da się zrobić, a do tego z żydowską policją...

Po dokonaniu tej śmiałej kradzieży policja stanęła na nogach. Podobna kradzież nieczęsto się tu zdarzała. A gdy nawet taki wypadek miał miejsce, policja przypisywała go zawsze warszawiakom. Mówili, że przyjechali tu na gościnne występy!

Prowincjonalna policja ma już taki zwyczaj, by zaspokoić opinię publiczności. Policja aresztowała na prawo i lewo naturalnie takich, którzy kiedykolwiek siedzieli choćby trzy dni