Menażeria ludzka - Gabriela Zapolska (biblioteka złota TXT) 📖
Irytujące osły, ukochane żabusie, wredne małpy — w codziennych rozmowach przewija się czasem cały zwierzyniec. Nie inaczej było ponad sto lat temu, za czasów Zapolskiej.
Historie koteczków i gołąbków, małp, oślic i kozłów ofiarnych, czasem śmieszne, czasem straszne, a czasem okrutne. Łączy je wyjątkowy zmysł obserwacji autorki, która w scenkach z życia powszedniego uchwyciła wychodzące z ludzi zwierzęta, te przerażające i te budzące współczucie.
Gabriela Zapolska, czyli Maria Gabriela Janowska z domu Korwin-Piotrowska, podobnie jak jej utwory, budziła kontrowersje. Była postacią niejednoznaczną, aktorką, dramatopisarką, autorką powieści i opowiadań. Nazywano ją „polskim Zolą”; podobnie jak on poruszała w swoich utworach tematy niewygodne, drażliwe i omijane przez większość innych autorów epoki. Pochylała się nad problemami społecznymi, gorąco krytykowała tzw. moralność mieszczańską, którą po sukcesie Moralności pani Dulskiej zaczęto nazywać „dulszczyzną”.
- Autor: Gabriela Zapolska
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Menażeria ludzka - Gabriela Zapolska (biblioteka złota TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Gabriela Zapolska
47. kontuar — lada w barze. [przypis edytorski]
48. obejście — sposób zachowania. [przypis edytorski]
49. kruchta — przedsionek kościoła. [przypis edytorski]
50. despekt — urażenie czyjegoś honoru. [przypis edytorski]
51. stan (daw.) — wcięcie w pasie, talia. [przypis edytorski]
52. zawrzeć (daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
53. Tiens! tiens! c’est du propre! (fr.) — Słuchaj! Słuchaj! Ładna historia! [przypis edytorski]
54. tout d’un coup (fr.) — nagle; ni z tego, ni z owego. [przypis edytorski]
55. en garçon (fr.) — po kawalersku. [przypis edytorski]
56. brakonierski (daw.) — kłusowniczy. [przypis edytorski]
57. tinktura (z łac.) — maść. [przypis edytorski]
58. portiery — zasłony. [przypis edytorski]
59. szylkret — tworzywo z pancerzy żółwi morskich. [przypis edytorski]
60. pâte des prélats — rodzaj kremu. [przypis edytorski]
61. C’est idiot (fr.) — to idiota. [przypis edytorski]
62. chartreuse — francuski likier ziołowy. [przypis edytorski]
63. Tiens... c’est du propre! c’est mignon! (fr.) — Słuchaj! Ładna historia! Jakie to miłe! [przypis edytorski]
64. Tirez vous de cette affaire vous même... Voilà! — Sama wyciągnij się z tej afery, ot co! [przypis edytorski]
65. viveur (fr.) — człowiek korzystający z życia. [przypis edytorski]
66. Tirez vous de l’affaire! (fr.) — wyciągnij się z afery! [przypis edytorski]
67. przemóc (daw.) — tu: zwyciężyć. [przypis edytorski]
68. Ainsi va le monde! (fr.) — tak porusza się świat. [przypis edytorski]
69. C’est du guignon! Rien de plus — To pech! Nic więcej! [przypis edytorski]
70. bleu de France (fr.) — błękit francuski (obecnie mówi się: błękit paryski). [przypis edytorski]
71. peniuar — tu: pelerynka zarzucana na kark przy czesaniu włosów. [przypis edytorski]
72. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
73. fular — jedwabna chusta noszona zamiast krawata. [przypis edytorski]
74. trotuar (z fr.) — chodnik. [przypis edytorski]
75. wchodowy — dziś popr.: wejściowy. [przypis edytorski]
76. etażerka — mebel złożony z kilku otwartych półek. [przypis edytorski]
77. patarafka — dekoracyjna podkładka pod lampę. [przypis edytorski]
78. merla — cienka tkanina bawełniana. [przypis edytorski]
79. prywacja (daw.) — obywanie się bez czegoś. [przypis edytorski]
80. kontuar — lada. [przypis edytorski]
81. qu’allait — il faire donc, dans cette galère? — zniekształcony cytat z Szelmostw Skapena Moliere’a, gdzie było: Que diable allait-il faire dans cette galère, tj. jaki diabeł przybędzie tą galerą? [przypis edytorski]
82. dezynwoltura — nadmiernie swobodne, lekceważące zachowanie. [przypis edytorski]
83. Cambronne, Pierre (1770–1842) — generał wojen napoleońskich; wedle anegdoty podczas bitwy pod Waterloo wulgarnie odpowiedział na propozycję kapitulacji. [przypis edytorski]
84. je n’en sais rien (fr.) — nic o nich nie wiem. [przypis edytorski]
85. buduar (z fr.) — pokój pani domu służący odpoczynkowi. [przypis edytorski]
86. efronteria (daw.) — bezczelność. [przypis edytorski]
87. barkarola — utwór muz. wzorowany na pieśniach weneckich gondolierów. [przypis edytorski]
88. Troschel, Wilhelm (1823–1887) — polski śpiewak operowy i kompozytor. [przypis edytorski]
89. T’amo (wł.) — kocham cię. [przypis edytorski]
90. mädel (niem.) — dziewczyna. [przypis edytorski]
91. porte-bonheur (fr.) — amulet. [przypis edytorski]
92. chartreuse — francuski likier ziołowy. [przypis edytorski]
93. suchoty (daw.) — gruźlica. [przypis edytorski]
94. drapować się — tu: stroić się. [przypis edytorski]
95. krepa — czarna tkanina, symbol żałoby. [przypis edytorski]
96. heliominiaturzysta — osoba wykonująca barwione fotografie. [przypis edytorski]
97. suteryna (z fr.) — mieszkanie w kondygnacji poniżej parteru. [przypis edytorski]
98. podlotek — dorastająca dziewczyna. [przypis edytorski]
99. terminator — rzemieślnik uczący się u majstra. [przypis edytorski]
100. makagiga — ciastko z karmelu, miodu i maku. [przypis edytorski]
101. wie gehts! (niem.) — jak idzie? a. co słychać? [przypis edytorski]
102. paar śnaps zum andenken! (niem.) — właśc.: paar Schnaps zum Andenken, tj. kilka kieliszków wódki na pamiątkę. [przypis edytorski]
103. Gut, Herr Leitnant (niem.) — właśc.: Leutnant; Dobrze, panie poruczniku. [przypis edytorski]
104. fesches Mäderl (niem.) — szykowna dziewczyna. [przypis edytorski]
105. mimo (daw.) — obok. [przypis edytorski]
106. w wilię (daw.) — w przeddzień. [przypis edytorski]
107. masz recht!... (z niem.) — masz rację. [przypis edytorski]
108. grajzlerówka (z niem.) — ekspedientka w małym sklepie spożywczym. [przypis edytorski]
109. imać (daw.) — chwytać. [przypis edytorski]
110. traktament (z łac.) — poczęstunek. [przypis edytorski]
111. bez (reg.) — przez. [przypis edytorski]
112. myszurys (żyd.) — właśc. meszores, sługa. [przypis edytorski]
113. schlufst du? (niem.) — właśc.: schlafst du?, tj. ty śpisz? [przypis redakcyjny]
114. Naaa! schlaft i nit (zniekszt. niem.) — nie, nie śpię. [przypis edytorski]
115. Weber, Karol Maria von (1786–1826) — niemiecki kompozytor, twórca wielu oper i koncertów fortepianowych; dyrektor opery w Dreźnie od w 1817; zmarł w Londynie, a w 1844 jego zwłoki przeniesiono do Drezna. [przypis edytorski]
116. szuwaks (daw.) — czarna pasta do butów. [przypis edytorski]
117. zawiasa — dziś popr. w r.m.: zawias. [przypis edytorski]
118. glasa (fr.) — tkanina bawełniana, błyszcząca z jednej strony, z drugiej matowa. [przypis edytorski]
119. tombak — stop miedzi z cynkiem, imitujący złoto. [przypis edytorski]
120. bodiak (reg.) — oset. [przypis edytorski]
121. poślad — ziarno gorszej jakości, używane jako pasza. [przypis edytorski]
122. waporyzator (z łac.) — rozpylacz do perfum. [przypis edytorski]
123. ostatnie wrażenie — dziś popr.: ostatnim wrażeniem. [przypis edytorski]
124. westalka — kapłanka rzymskiej bogini Westy w czasie sprawowania tej funkcji pod karą śmierci zobowiązana do zachowania dziewictwa. [przypis edytorski]
125. correct (fr.) — poprawny; tu: bez zarzutu. [przypis edytorski]
126. Ozyrys — egipski bóg świata pozagrobowego, sędzia zmarłych. [przypis edytorski]
127. szewiot — rodzaj tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]
128. viveur (fr.) — osoba korzystająca z życia. [przypis edytorski]
129. walansjenka — rodzaj koronki. [przypis edytorski]
130. od gazu — mowa o gazowym oświetleniu. [przypis edytorski]
131. bawić (daw.) — przebywać. [przypis edytorski]
132. więcej — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
133. Demande aux lys, s’ils aiment la rosée (fr.) — zapytaj lilii, czy lubią rosę. [przypis edytorski]
134. gawot — taniec starofrancuski. [przypis edytorski]
135. tingel-tangel (daw.) — drugorzędna kawiarnia, kabaret. [przypis edytorski]
136. stójkowy — policjant w zaborze rosyjskim. [przypis edytorski]
137. cyrkuł — komisariat policji w zaborze rosyjskim. [przypis edytorski]
138. sybarytyzm — rozmiłowanie w przyjemnościach życia. [przypis edytorski]
139. parweniusz (z fr.) — człowiek, który dorobił się majątku i nieumiejętnie naśladuje klasy wyższe. [przypis edytorski]
140. koczyk — rodzaj czterokołowego powozu. [przypis edytorski]
141. surdut — długa dwurzędowa marynarka popularna na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]
142. anglez — dłuższa odmiana surduta. [przypis edytorski]
143. wątrobiarz — mężczyzna z chorą wątrobą. [przypis edytorski]
144. ożyy (reg.) — jeżyny. [przypis edytorski]
145. Resurrecturi — powieść J. I. Kraszewskiego. [przypis edytorski]
146. wchodowy — dziś popr.: wejściowy. [przypis edytorski]
147. siwucha — wódka. [przypis edytorski]
148. starka — odmiana wódki poddawanej leżakowaniu. [przypis edytorski]
149. oczeret — zarośla nadbrzeżne. [przypis edytorski]
150. faworyty — pasma zarostu na policzkach. [przypis edytorski]
151. niepodobna (daw.) — nieprawdopodobne a. niemożliwe. [przypis edytorski]
152. period (z łac.) — okres. [przypis edytorski]
153. rozhowor (rus.) — rozmowa. [przypis edytorski]
154. szuwaks (daw.) — czarna pasta do butów. [przypis edytorski]
155. ordynaria — część wypłaty dla służby dworskiej wydawana w naturze. [przypis edytorski]
156. sarabanda — szybki taniec hiszpański. [przypis edytorski]
157. Na pohybel (rus.) — zgiń! [przypis edytorski]
158. fix — przyjęcie. [przypis edytorski]
159. koncept-praktykant (daw.) — aplikant biurowy. [przypis edytorski]
160. Namiestnictwo — najwyższy urząd administracyjny w Galicji, stworzony w 1849 roku, od 1866 piastowali go wyłącznie Polacy. [przypis edytorski]
161. galicyjski hrabia i baron — za czasów cesarza Józefa II (1741–1790) w Galicji rozpowszechniły się tytuły arystokratyczne kupowane za pieniądze. [przypis edytorski]
162. mantyla — krótka damska peleryna. [przypis edytorski]
163. błam — zszyte ze sobą skóry zwierząt futerkowych. [przypis edytorski]
164. Sacré-Coeur — Zgromadzenie Panien Serca Jezusowego, założone we Francji w 1800 roku przez Madelaine-Sophie Barat (1779–1865); zajmowało się wychowaniem młodych dziewcząt. [przypis edytorski]
165. C’est convenu! N’est-ce pas? (fr.) — Zgoda! Nieprawdaż? [przypis edytorski]
166. très bien (fr.) — bardzo dobrze. [przypis edytorski]
167. partia — tu: dobra kandydatka do małżeństwa. [przypis edytorski]
168. raważ (z fr.) — spustoszenie, zniszczenie. [przypis edytorski]
169. kohorta — jednostka organizacyjna armii starożytnego Rzymu. [przypis edytorski]
170. stambułka — fajka turecka, lulka. [przypis edytorski]
171. rajtpejcz (z niem.) — pejcz używany do konnej jazdy. [przypis edytorski]
172. muguet (fr.) — konwalia. [przypis edytorski]
173. les voilà! (fr.) — oto oni! [przypis edytorski]
174. sur le retour (fr.) — zaczynająca się starzeć. [przypis edytorski]
175. brykla (z niem.) — rodzaj stalowej taśmy wszywanej w gorset. [przypis edytorski]
176. neurasteniczka — kobieta znerwicowana a. nadpobudliwa. [przypis edytorski]
177. lapisowy — koloru jasnoliliowego. [przypis edytorski]
178. kongestia (z łac.) — chorobliwy napływ krwi do jakiegoś organu. [przypis edytorski]
179. c. k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]
180. mundura — dziś popr. forma B.lp: munduru. [przypis edytorski]
181. ménage (fr.) — małżeństwo, związek. [przypis edytorski]
182. epuzer (z fr.) — kandydat do małżeństwa. [przypis edytorski]
183. cette pauvre baronne (fr.) — ta biedna baronowa. [przypis edytorski]
184. un homme charmant (fr.) — uroczy człowiek. [przypis edytorski]
185. une mignonne (fr.) — pieszczotka. [przypis edytorski]
186. enfin, après tout (fr.) — w końcu, zresztą. [przypis edytorski]
187. mon ami (fr.) — mój przyjaciel. [przypis edytorski]
188. quelque chose de piquant (fr.) — coś pikantnego. [przypis edytorski]
189. fumoir (fr.) — palarnia. [przypis edytorski]
190. zaakaparować (z fr.) — przywłaszczyć sobie. [przypis edytorski]
191. reklamować (z fr.) — odzyskiwać. [przypis edytorski]
192. ambra — składnik perfum, pozyskiwany z podgardla kaszalota. [przypis edytorski]
193. au fond (fr.) — właściwie, w gruncie rzeczy. [przypis edytorski]
194. tiens (fr.) — słuchaj (dosł.: trzymaj). [przypis edytorski]
195. zastawiać się (daw.) — zasłaniać się. [przypis edytorski]
196. ma chère... elle est verte!... (fr.) — moja droga... ona jest zielona. [przypis edytorski]
Uwagi (0)