Księga ognia - Stefan Grabiński (książki czytaj online za darmo txt) 📖
Od iskier żarliwej wiary, poprzez ognie inkwizycyjne i piekielne, płomienny erotyzm, spalające szaleństwo, aż po tradycje pożarnictwa i mistyczno-astralne fajerwerki — zebrane w tomie Księga ognia nowele Stefana Grabińskiego, jednego z rodziców polskiej fantastyki, eksplorują chyba wszystkie obecne w kulturze tematy, motywy, przesądy, mrzonki i skojarzenia związane z ogniem.
Zbiór obejmuje dziewięć utworów spojonych jedną obsesją: Zielone Świątki, Muzeum dusz czyśćcowych, Gebrowie, Płomienne gody, Zemsta żywiołaków, Biały wyrak, Czerwona Magda, Pożarowisko, Pirotechnik.
- Autor: Stefan Grabiński
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Księga ognia - Stefan Grabiński (książki czytaj online za darmo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stefan Grabiński
92. nie tylkoście go nie ujarzmili, lecz (...) ułatwili mu — daw. konstrukcja z ruchomą końcówką czasownikową, która odnosi się do dwóch kolejnych czasowników; inaczej: nie tylko go nie ujarzmiliście, lecz ułatwiliście mu. [przypis edytorski]
93. manele (z łac.) — bransolety. [przypis edytorski]
94. ureus (łac.) — metalowy wąż, znajdujący się na nakryciach głowy królów egipskich, symbol władzy monarszej. [przypis redakcyjny]
95. żertwnik (z ros.) — ofiarnik. [przypis redakcyjny]
96. Dies irae, dies illa... (łac.) — początkowe i środkowe wiersze hymnu Tomasza z Cellano (XII w.) Dies irae [tj. Dzień gniewu]: [przypis redakcyjny]
97. auto da fé (portug.) — ogłaszanie i wykonywanie wyroków Inkwizycji, w szczególności palenie skazanych na stosie, dosł.: akt wiary. [przypis redakcyjny]
98. wygrążyć się (neol.) — zapewne przeciwieństwo słowa: pogrążyć się; wydobyć się z głębi, z toni. [przypis edytorski]
99. zapędny — pochopny. [przypis edytorski]
100. bywać (daw.) — udzielać się towarzysko; uczęszczać na przyjęcia i imprezy (premiery teatralne, koncerty itp.), na których spotyka się elita towarzyska. [przypis edytorski]
101. Beau monsieur impassible (fr.) — Piękny obojętny (niewzruszony) mężczyzna. [przypis redakcyjny]
102. abnegacja (z łac.) — wyrzeczenie się; brak troski o swój stan, wygląd i korzyści. [przypis edytorski]
103. famulus (daw.) — zaufany sługa. [przypis edytorski]
104. zdawał sobie z tego pełną sprawę — dziś popr.: zdawał sobie z tego w pełni sprawę. [przypis edytorski]
105. nie wpierw odpoczął — nie odpoczął zanim; nie odpoczął wcześniej niż; nie odpoczął, aż. [przypis edytorski]
106. przeważny (daw.) — przeważający. [przypis edytorski]
107. profilaksa — profilaktyka; zapobieganie. [przypis edytorski]
108. potrzeba (starop.) — bitwa, walka. [przypis edytorski]
109. flores — ozdobnik w kształcie roślinnym (w charakterze pisma, ornamentach itp.). [przypis edytorski]
110. diariusz — dziennik. [przypis edytorski]
111. zdjęty mrowiem — przejęty tak, że aż przeszedł go dreszcz (mrowienie). [przypis edytorski]
112. przecieżem nie pijany (daw.) — skrót od: przecież jestem nie pijany; przecież nie jestem pijany. [przypis edytorski]
113. wydrożony — wykolejony, wybity. [przypis edytorski]
114. Jedlicz, Józef — Józef Jedlicz, właśc. Józef Kapuścieński (ur. 20 marca 1878 we Wróblówce k. Czarnego Dunajca, zm. 20 lutego 1955 w Warszawie) polski poeta, pisarz i tłumacz (m.in. opowiadań E.T.A. Hoffmana), pochodził z rodziny chłopskiej z Podhala. [przypis edytorski]
115. lubiał — dziś popr.: lubił. [przypis edytorski]
116. lubo (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
117. alić (daw.) — jednakże. [przypis edytorski]
118. wdziać — założyć ubranie na siebie. [przypis edytorski]
119. brus — toczydło, kamień szlifierski do ostrzenia narzędzi; por. starop. czasownik: bruszyć. [przypis edytorski]
120. zoczywszy (daw.) — zobaczywszy. [przypis edytorski]
121. gurt (z niem.) — pas. [przypis edytorski]
122. Wyciągnęliśmy (...) i złożyli (daw.) — konstrukcja, w której końcówka fleksyjna pierwszego czasownika ma zastosowanie również dla kolejnego (kolejnych); dziś: Wyciągnęliśmy i złożyliśmy. [przypis edytorski]
123. zoczywszy (daw.) — zobaczywszy. [przypis edytorski]
124. znachodzić (daw.) — dziś: znajdować. [przypis edytorski]
125. katalepsja (gr.) — zesztywnienie ciała połączone z utratą swobody ruchów w stanach histerii, hipnozy, letargu lub w chorobach psychicznych. [przypis redakcyjny]
126. somnambulizm (z fr.) — najgłębsze stadium hipnozy, w którym uśpiony jest bezwzględnie posłuszny rozkazom hipnotyzera. [przypis redakcyjny]
127. goreć — palić się. [przypis edytorski]
128. gurt (z niem.) — pas, pasek. [przypis edytorski]
129. szlom a. szłom (daw.) — rodzaj hełmu otwartego; szyszak. [przypis edytorski]
130. ekstinktor (z łac.) — przyrząd do gaszenia ognia. [przypis redakcyjny]
131. znać — tu: widocznie, najwyraźniej. [przypis edytorski]
132. wenta (daw.) — kiermasz, z którego dochód przeznaczony jest na cele dobroczynne. [przypis edytorski]
133. soireé (fr.) — wieczór; zabawa wieczorna, przyjęcie. [przypis redakcyjny]
134. gospodarstwo — tu: gospodarze domu. [przypis edytorski]
135. C’est drôle! (fr.) — To zabawne! [przypis redakcyjny]
136. erytromania (z gr.) — maniackie upodobanie w barwie czerwonej. [przypis redakcyjny]
137. pochop — bodziec. [przypis edytorski]
138. ancien régime (fr.) — przen. dawny sposób rządzenia, dawny porządek. [przypis redakcyjny]
139. aria z Trubadura — chodzi zapewne o arię Manrica z opery Giusseppe Verdiego (1813–1901) Trubadur. [przypis redakcyjny]
140. Con fuoco! Piu di fuoco (wł.) — Z ogniem! Więcej ognia. [przypis redakcyjny]
141. stride la vampa (wł.) — Ogień trzaska, szaleje. [przypis redakcyjny]
142. stupina — knot ze skręconych nitek bawełnianych, wymoczony w wodzie z saletrą i mączką prochową; rodzaj dawnego zapalnika. [przypis edytorski]
143. siklawa (gw.) — wodospad. [przypis edytorski]
144. skrasić (neol.) — okrasić, upiększyć. [przypis edytorski]
145. wrychle (daw., gw.) — rychło, szybko. [przypis edytorski]
146. szyd (neol.) — szyderstwo. [przypis edytorski]
147. dank (daw., z niem.) — podziękowanie. [przypis edytorski]
148. szmermel — wężykowaty fajerwerk; raca. [przypis edytorski]
149. bejramu (z tur.) — święto. [przypis edytorski]
150. ni to mgnienie — niby to mgnienie, niczym to mgnienie. [przypis edytorski]
151. pochylony (...) laty — pochylony latami, pochylony przez lata. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/grabinski-ksiega-ognia-zbior
Tekst opracowany na podstawie: Stefan Grabiński, Utwory wybrane, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1980.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl).
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Aleksandra Kopeć-Gryz, Wojciech Kotwica, Ania Krzak, Aleksandra Sekuła, Agnieszka Tulicka.
Okładka na podstawie: barockschloss@Flickr, CC BY-SA 2.0
ISBN 978-83-288-6206-7
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)