Noc tysiączna druga - Cyprian Kamil Norwid (biblioteka internetowa darmowa .txt) 📖

1. e maestra mi fu l’anima mia (wł.) — a mistrzynią była mi dusza moja. [przypis redakcyjny]

2. Roger — Można zmienić imię Roger na inne stosownie brzmiące. [przypis autorski]

3. Antoni Padewski, Antoni z Padwy (1195–1231) — właśc. Ferdynand Bulonne; włoski teolog pochodzenia portugalskiego; franciszkanin, który zasłynął cudami oraz pomocą w odnajdywaniu przedmiotów zaginionych. [przypis edytorski]

4. weturyn (z wł. vetturino) — woźnica. [przypis redakcyjny]

5. pewny — dziś popr.: pewien. [przypis edytorski]

6. Bachus a. Dionizos (mit. gr. i rzym.)— bóg wina, płodnych sił natury, plonów. Syn Zeusa i Semele, mąż Ariadny. [przypis edytorski]

7. dzwonek loretański — poświęcony dzwonek, którym dzwoniono w czasie burzy w celu odwrócenia piorunów; dzwonki loretańskie miały chronić przed burzą, huraganem, zarazą, pożarem i diabłem. [przypis edytorski]

8. Longobardowie — lud zachodniogermański, którego nazwa pochodzi od łac. longa barba, czyli długa broda. W przeciwieństwie do romańskiej ludności Italii nosili oni długie brody. [przypis edytorski]

9. zapona — zasłona, kotara. [przypis edytorski]

10. austeria (wł.) — gospoda, zajazd. [przypis redakcyjny]

11. Skaliger — właśc. Scaliger, Julius Caesar a. Giulio Cesare della Scala (1484–1558) działający we Francji humanista wł., adwersarz Erazma z Rotterdamu, autor dzieła o poetyce, opartego na tezach Arystotelesa, botanik. [przypis edytorski]

12. pojrzeć — dziś: spojrzeć. [przypis edytorski]

13. rozciągniony — dziś: rozciągnięty a. rozciągający się. [przypis edytorski]

14. Hannibal (247–183 p.n.e) — wódz kartagiński, jeden z najwybitniejszych przywódców antycznych. Był synem Hamilkara Barkasa, który wychowywał go w nienawiści do Rzymian. [przypis edytorski]

15. poglądać — dziś: spoglądać. [przypis edytorski]

16. Richter, Jean Paul (1763–1825) — właśc. Johann Paul Friedrich Richter, pisarz, jeden z prekursorów romantyzmu niem., ukuł termin Weltschmerz (dosł.: ból świata) na określenie cierpienia związanego z rozpoznaniem niedoskonałości i niesprawiedliwości świata. [przypis edytorski]

17. Mille tendresses, mille amitiés (fr.) — tysiąc czułości, tysiąc pozdrowień. [przypis redakcyjny]

18. Improwizacja półśpiewem czytanym — wiersz W Weronie Cypriana Norwida. [przypis edytorski]

19. Kapuleti, Monteki — dwa rody wł. nienawidzące się śmiertelnie, znane z tragedii Szekspira Romeo i Julia. [przypis redakcyjny]

20. deus ex machina (łac.) — dosł.: bóg z maszyny; wprowadzenie na scenę, dzięki odpowiedniej maszynerii, postaci boskiej w celu rozwiązania akcji; jako pierwszy wykorzystał takie rozwiązanie w starożytności Eurypides. Zwrot przen. oznaczający zdarzenie (a. mocny argument) pojawiający się bez logicznego związku z dotychczasowym biegiem myśli lub akcji. [przypis edytorski]

21. Jean Paul — chodzi o Jean Paula Richtera (1763–1825), pisarza niem. okresu romantyzmu. [przypis edytorski]

22. Kobieto, puchu marny! — cytat ten pochodzi z IV cz. Dziadów Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]

23. lubo (daw.) — chociaż, choć. [przypis edytorski]

24. italiano (wł.) — Włoch; tu forma M. lm: italiani. [przypis edytorski]

25. per Bacco (wł.) — na Bachusa. [przypis edytorski]

26. Caro Lucio (wł.) — drogi Lucio. [przypis redakcyjny]

27. caro mio (wł.) — mój drogi. [przypis edytorski]

28. benissimo! (wł.) — doskonale. [przypis redakcyjny]

29. dzień Wniebowstąpienia Najświętszej Panny Marii — święto obchodzone w kościele katolickim 15 sierpnia. [przypis edytorski]

30. si (wł.) — tak. [przypis redakcyjny]

31. si, signore — tak, proszę pana. [przypis edytorski]

32. si, signore conte (wł.) — tak, panie hrabio. [przypis redakcyjny]

33. bravissimo! (wł.) — brawo! [przypis edytorski]

34. va bene (wł.) — to dobrze. [przypis redakcyjny]

35. piastr (piaster, piastra) — dawna srebrna moneta. [przypis edytorski]

36. piastr (wł.) — także: piaster a. piastra: moneta używana na Bliskim Wschodzie, a także na Cyprze i Sycylii. [przypis edytorski]

37. ave Maria (wł.) — zdrowaś Mario; pierwsze słowa jednej z najpopularniejszych modlitw katolickich. [przypis edytorski]

38. buona notte (wł.) — dobranoc. [przypis redakcyjny]

39. felicissima notte (wł.) — najlepszej nocy! [przypis redakcyjny]

40. alea iacla est (łac.) — kości zostały rzucone; słowa te miał wypowiedzieć Juliusz Cezar przekraczając rzekę Rubikon, co oznaczało decyzję rozpoczęcia wojny domowej i walki o pełnię władzy; zwrot używany na określenie jakiegoś stanowczego kroku, śmiałego, przełomowego postanowienia. [przypis redakcyjny]

41. aerolit — meteoryt kamienny. [przypis edytorski]

42. któremu zwrócił ktoś uwagę, że się wyraża prozą — aluzja do bohatera komedii Moliera Mieszczanin szlachcicem, pana Jourdain, dla którego odkryciem było, że skoro prozą jest wszystko, co nie jest wierszem, on sam od lat mówi prozą, nie wiedząc o tym. [przypis redakcyjny]

43. skud (wł., z łac. scutum: tarcza) — daw. złota lub srebrna moneta z wizerunkiem tarczy, bita we Włoszech; lir liczył sobie dwadzieścia skudów. [przypis edytorski]

44. pazzo (wł.) — szaleniec, półgłówek. [przypis redakcyjny]

45. zostawuję — dziś: zostawiam. [przypis edytorski]

46. mistyfikacja — wprowadzenie w błąd, wywiedzenie w pole (często dla ośmieszenia lub wyśmiania). [przypis redakcyjny]