Bogurodzica - Autor nieznany (dostęp do książek online .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Autor nieznany
- Epoka: Średniowiecze
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Bogurodzica - Autor nieznany (dostęp do książek online .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Autor nieznany
Bogurodzica
Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.
Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.
ISBN 978-83-288-6606-5
Bogurodzica Strona tytułowa Spis treści Początek utworu Przypisy Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjna
Bogurodzica1
Bogurodzica dziewica2, Bogiem sławiena3 Maryja,
U twego syna Gospodzina4 matko zwolena5, Maryja!
Zyszczy nam, spuści nam6.
Kyrieleison.7
Twego dziela8 Krzciciela9, bożycze10,
Usłysz głosy11, napełni myśli12 człowiecze.
Słysz modlitwe, jąż nosimy13,
Oddać raczy14, jegoż prosimy:
A na świecie zbożny15 pobyt,
Po żywocie rajski przebyt16.
Kyrieleison.
Nas dla17 wstał z martwych syn boży.
Wierzyż18 w to, człowiecze zbożny19,
Iż przez trud Bog swoj lud
Odjął diablej strożej20.
Przydał nam zdrowia wiecznego,
Starostę skował pkielnego21,
Śmierć podjął22, wspomionął23
Człowieka pirwego24.
Jenże trudy cirpiał zawiernie25,
Jeszcze był nie prześpiał26 zaśmiernie27,
Aliż28 sam Bog zmartwychwstał.
Adamie, ty boży kmieciu29,
Ty siedzisz u Boga [w] wiecu30.
Domieściż31 twe dzieci,
Gdzież krolują anjeli32.
Tegoż nas domieściż33, Jezu Kryste miły,
Bychom34 z tobą byli,
Gdzie sie nam radują szwe35 niebieskie siły36.
Była radość, była miłość37, było widzenie tworca38
Anjelskie bez końca,
Tuć sie nam zwidziało39 diable potępienie.
Ni śrebrem, ni złotem nas diabłu odkupił,
Swą mocą zastąpił.40
Ciebie dla, człowiecze, dał Bog przekłoć41 sobie
Ręce, nodze42 obie,
Kry43 święta szła z boka44 na zbawienie tobie.
Wierzyż w to, człowiecze, iż Jezu Kryst prawy45
Cirpiał za nas rany,
Swą świętą krew przelał za nas krześcijany46.
O duszy o grzeszne sam Bog pieczą ima47,
Diabłu ją otyma48,
Gdzie to sam króluje, k sob[ie] ją przyma49.
Maryja dziewice, prośmy synka twego,
Krola niebieskiego,
Haza50 nas huchowa51 ote wszego złego.52
Amen tako Bog daj53,
Bychom szli szwyćcy54 w raj.
Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Przypisy:
1. Bogurodzica — Publikowana tu wersja utworu jest to tzw. przekaz Ab, czyli wersja tekstu znajdująca się w Decisiones rote Wilhelmi Harborg z 1408 r. (Biblioteka Jagiellońska, rkps 408). Klasyfikację i dokładny opis wszystkich znanych wersji zapisu zawiera opracowanie: Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, wstęp językoznawczy E. Ostrowska, oprac. muzykologiczne H. Feicht, Wrocław 1962, Biblioteka Pisarzów Polskich, Seria A, nr 1. Tekst niniejszy stanowi transkrypcję, a więc uwspółcześnienie oryginalnego zapisu. Zabieg taki jest bardzo pomocny przy lekturze, ponieważ w transliteracji, a więc odtworzeniu literami drukowanymi pierwotnego zapisu rękopiśmiennego, pojawiają się specyficzne, indywidualne sposoby zapisywania wyrazów np. „mathko” zamiast: matko; „thwe” zamiast: twe; „wtwego” zamiast: u twego; zaś sam początek utworu wygląda następująco: „Bogw rodzicza dzewicza”. Pieśń składa się z trzech, powstałych w różnym czasie części. Pierwsza z nich, najstarsza, obejmuje dwie zwrotki i powstała między X a XIV w. (zapewne w pierwszej poł. XIII w.). Kolejne cztery zwrotki (wielkanocne) pochodzą prawdopodobnie z XIV w. Ostatnia część (pasyjna) składa się z dziewięciu zwrotek i powstała w drugiej poł. XIV w.; część może też pochodzić z wieku XV. Pominięto luźne zwrotki z wydania w oprac. J. Łosia. [przypis edytorski]
2. dziewica (starop.) — panna, dziewczyna, kobieta niezamężna. [przypis edytorski]
3. Bogiem sławiena (starop.) — umiłowana przez Boga. [przypis edytorski]
4. gospodzin (starop.) — tu: Bóg. [przypis edytorski]
5. zwolena (starop.) — wybrana. [przypis edytorski]
6. zyszczy nam, spuści nam (starop.) — zdobądź dla nas, ześlij nam. [przypis edytorski]
7. Kyrieleison — Panie, zmiłuj się nad nami; dzisiejszy zapis: Kyrie eleison. [przypis edytorski]
8. Twego dziela (starop.) — dla Twego. [przypis edytorski]
9. Krzciciel — Chrzciciel; chodzi o św. Jana Chrzciciela. [przypis edytorski]
10. bożycze (starop. forma W. lp od: bożyc) — Synu Boga. [przypis edytorski]
11. usłysz głosy (starop.) — wysłuchaj głosów. [przypis edytorski]
12. napełni myśli (starop.) — spełnij pragnienia. [przypis edytorski]
13. jąż nosimy (starop.) — którą zanosimy. [przypis edytorski]
14. oddać raczy — w innych wersjach niekiedy: „A dać raczy”. [przypis edytorski]
15. zbożny (starop.) — pobożny, dostatni (raczej w sensie bogactwa duchowego). [przypis edytorski]
16. przebyt (starop.) — przebywanie. [przypis edytorski]
17. nas dla (starop.) — dla nas. [przypis edytorski]
18. wierzyż — uwierz; uwierzże. [przypis edytorski]
19. zbożny — pobożny, kierujący się szlachetnością. [przypis edytorski]
20. odjął diablej strożej (starop.) — uwolnił od diabelskiej straży (nadzoru). [przypis edytorski]
21. starostę skował pkielnego (starop.) — skuł (w znaczeniu: uwięził) piekielnego zarządcę (mowa o szatanie). [przypis edytorski]
22. śmierć podjąć (starop.) — umrzeć. [przypis edytorski]
23. wspomionąć (starop.) — wspomnieć. [przypis edytorski]
24. pirwego (starop.) — pierwszego. [przypis edytorski]
25. zawiernie (starop.) — naprawdę, rzeczywiście. [przypis edytorski]
26. prześpieć (starop.) — udać się. [przypis edytorski]
27. zaśmiernie (starop.) — pokornie. [przypis edytorski]
28. aliż (starop.) — dopóki. [przypis edytorski]
29. kmieć — w średniowieczu zamożny chłop, który posiadał własne gospodarstwo. [przypis edytorski]
30. wiec (starop.) — rodzaj pierwotnego sejmu. Wiece były pierwszymi zgromadzeniami ustawodawczymi. [przypis edytorski]
31. domieściż (starop.) — doprowadzisz. [przypis edytorski]
32. anjeli (starop.) — dziś: anieli. [przypis edytorski]
33. tegoż nas domieścisz (starop.) — tam nas doprowadzisz. [przypis edytorski]
34. bychom (starop.) — byśmy. [przypis edytorski]
35. szwe (starop.) — wsze, tj. wszelkie. [przypis edytorski]
36. niebieskie siły — aniołowie. [przypis edytorski]
37. miłość (starop.) — łaska. [przypis edytorski]
38. było widzenie tworca (starop.) — było wieczne oglądanie Stwórcy. [przypis edytorski]
39. sie nam zwidziało (starop.) — pokazało się. [przypis edytorski]
40. Ni śrebrem (...) mocą zastąpił — sens dwuwiersza: nie odkupił nas ani srebrem, ani złotem, lecz obronił nas swoją mocą. [przypis edytorski]
41. przekłoć (starop.) — przekłuć. [przypis edytorski]
42. nodze (starop.) — nogi. Forma „nodze” wskazuje na zastosowanie liczby podwójnej, której ślad we współczesnej polszczyźnie widać w formie: „ręce”. [przypis edytorski]
43. kry (starop.) — krew. [przypis edytorski]
44. z boka (starop.) — dziś: z boku. [przypis edytorski]
45. prawy (starop.) — prawdziwy. [przypis edytorski]
46. za nas krześcijany (starop.) — za nas chrześcijan. [przypis edytorski]
47. o duszy (...) Bog pieczą ima (starop.) — sam Bóg sprawuje opiekę nad grzesznymi duszami. [przypis edytorski]
48. otyma (starop.) — odbiera, odejmuje. [przypis edytorski]
49. k sobie ją przyma (starop.) — do siebie ją przyjmuje. [przypis edytorski]
50. haza (starop.) — aby. [przypis edytorski]
51. huchować (starop.) — uchować. [przypis edytorski]
52. ote wszego złego (starop.) — od wszelkiego zła. [przypis edytorski]
53. Amen tako Bog daj — strofa ta stanowi zakończenie tzw. kanonicznej wersji utworu, obejmującej piętnaście strof. W niniejszym przekazie kolejność strof jest nieco przestawiona; nastepują po sobie strofy: 1-6, 14, 7-10, 12, 15. Brak strofy 11: „Już nam czas, godzina grzechów się kajaci,/ Bogu chwałę daci,/ Ze wszemi siłami Boga miłowaci.” Brak też strofy 13: „Wszyscy święci, proście,/ Nam grzesznym spomożcie,/ Bysmy z wami bydlili, Wiecznie Boga chwalili.” Strofy te w redakcji prof. Łosia zostały opublikowane w zbiorze luźnych zwrotek jako pojawiające się w zapisach niestale. [przypis edytorski]
54. szwyćcy (starop.) — wszyscy. [przypis edytorski]
Wesprzyj Wolne Lektury!
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów.
Darmowe książki «Bogurodzica - Autor nieznany (dostęp do książek online .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)