Narkotyki - Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) (biblioteka elektroniczna TXT) 📖
Narkotyki to zbiór esejów autorstwa Stanisława Ignacego Witkacego, wydany po raz pierwszy w 1932 roku. Poszczególne eseje dotyczą nikotyny, alkoholu, kokainy, peyotlu, morfiny i eteru — i takie tytuły noszą kolejne rozdziały.
W każdym z esejów Witkacy opisuje własne doświadczenia ze wskazanymi substancjami — opowiada zarówno przeżycia i wizje po zastosowaniu tychże używek, swoje pozytywne i negatywne wrażenia, jak i komentuje wpływ na społeczeństwo. Zbiór zawiera również appendix, w którym Witkacy zabiera głos w sprawach higieny i zdrowia, a także udziela porad i podaje przepisy.
Stanisław Ignacy Witkiewicz to polski pisarz, malarz, dramaturg, fotografik i filozof z początku XX wieku. Zasłynął ogłoszeniem teorii estetycznej — Teorii Czystej Formy. Jego dzieła wzbudzały wiele kontrowersji, podobnie jak sama jego postać — często był kojarzony z narkomanią, czemu zaprzeczał, gdyż żadnej substancji, poza nikotyną, nie przyjmował w sposób ciągły. W 1939 roku, po radzieckim ataku na Polskę, popełnił samobójstwo.
- Autor: Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Narkotyki - Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) (biblioteka elektroniczna TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)
Trzecim przepisem, który muszę podać, jest płukanie pewnego mojego znajomego dentysty. Płukanie to (dziesięć kropli na szklankę wody) może być używane codziennie (trzy, cztery razy na dzień) do zębów, w razie kataru do nosa, a w razie lekkich podrażnień gardła do tego ostatniego. Przepis brzmi:
Na silny katar należy wpuszczać do nosa pipetą krople następujące:
Nie myślcie, kochani czytelnicy, że to, co w „dziełku” tym napisałem, jest wszystkim, czym chciałbym się z wami podzielić. Jest to zaledwie cząstka, ale dotyczy rzeczy, o których najmniej otwarcie się mówi i pisze. Byle dureń może właśnie na ten temat napisać w jakiejś krytyce literackiej w poważnym organie, że właśnie książka ta jest dowodem, że nigdy nie paliłem, a jestem za to pijakiem i kokainistą, że nigdy nie zażywałem peyotlu, a za to, że się nigdy nie myję i nie gimnastykuję, że się nie golę i mam brodę do pępka, że mam hemoroidy i nigdy nie miałem pryszczów na twarzy i że recept takich nikt nie napisał. Takie czasy, tacy ludzie. Trudno — muszę wśród nich niestety żyć i robić dalej to, co mi nakazuje głos sumienia.
Więc tymczasem żegnam was — może na długo, a może na zawsze. Kto wie? Nie palcie, nie pijcie, nie zażywajcie kokainy — spróbujcie w razie czego peyotlu. Myjcie się porządnie i gimnastykujcie, golcie się moją metodą, nie puszcie się, bo szkoda czasu, i kupcie sobie zaraz po przeczytaniu tej książki „Allegro” i wymienione specyfiki. Wszystkich zaś wzywam, aby dążyli do zorganizowania ligi mającej na celu prohibicję tytoniowo-alkoholową.
I have spoken123 — reszta należy do was.
1. par excellence (fr.) — w całym tego słowa znaczeniu. [przypis edytorski]
2. NP1 — numery przy NP oznaczają ilość dni. Tego samego markowania używam na moich rysunkach. [przypis autorski]
3. durchhalten (niem.) — kontynuować, przetrzymać. [przypis edytorski]
4. igriwost’ uma (ros.) — zręczność umysłu. [przypis edytorski]
5. á propos (fr.) — w odniesieniu do poruszanego tematu. [przypis edytorski]
6. Po napisaniu brulionu tej pracy przeczytałem niedawno w artykule, którego autora nazwiska nie pamiętam, a który dotyczył książek pani Żurakowskiej — właściwie całego artykułu nie znam, tylko ktoś mi pokazał takie zdanie (cytuję z pamięci) — coś takiego: „ani kokainowe wyczerpanie Witkiewicza, którego wybuchy nie są wybuchami”. Przede wszystkim, gdzie jest definicja ścisła pojęcia „wybuch” (w literaturze)? A po wtóre, albo autor tego artykułu jest człowiekiem głupim i nie wie, co robi, albo złym i programowo popełnia świństwo, pisząc takie brednie na podstawie plotek. W każdym razie dziwię się redakcji „Wiadomości Literackich”, że tego rodzaju nieetyczny czyn literacki na swoich tzw. „łamach” toleruje. Oskarżenie kogoś w krytyce literackiej o nałogowy kokainizm (bo jakże zrozumieć to „wyczerpanie”) jest zwykłym oszczerstwem. Można oskarżać o wyczerpanie, ale to trzeba udowodnić, i to nie na podstawie głupich plotek. [przypis autorski]
7. Wochensaufer (niem.) — pijak upijający się raz na tydzień. [przypis edytorski]
8. drog — narkotyk. [przypis edytorski]
9. a la maniere russe (fr.) — na sposób rosyjski. [przypis edytorski]
10. idiosynkrazja — nadwrażliwość, wstręt. [przypis edytorski]
11. par intermittence (fr.) — z przerwami. [przypis edytorski]
12. ganc Wurst und Pomade (niem. idiom) — wszystko jedno. [przypis edytorski]
13. schleichender Vorgang (niem.) — stopniowy proces. [przypis edytorski]
14. katzenjammer (niem.) — kociokwik, kac. [przypis edytorski]
15. niepodobna (daw.) — nieprawdopodobne, niemożliwe. [przypis edytorski]
16. perspikacja (z łac.) — jasnowidztwo, tu raczej: widzenie siebie. [przypis edytorski]
17. Boy — pseudonim Tadeusza Żeleńskiego (1874–1941), krytyka literackiego i teatralnego, tłumacza literatury francuskiej, lekarza z wykształcenia. [przypis edytorski]
18. Für elende Müssiggänger ist Opium geschaffen (niem.) — opium jest dla nędznych próżniaków. [przypis edytorski]
19. Debora Vogel (1902–1942) — awangardowa poetka i filozof, pisząca po polsku i w jidisz. [przypis edytorski]
20. assommoir (fr.) — pułapka. [przypis edytorski]
21. weltszmerc (z niem.) — smutek spowodowany przez niedoskonałość świata. [przypis edytorski]
22. przemagać — pokonywać. [przypis edytorski]
23. passez moi l’expression grotesque (fr.) — pozwólcie mi na groteskowe wyrażenie. [przypis edytorski]
24. karkasa — korpus, powłoka. [przypis edytorski]
25. specjalnie — tu: szczególnie. [przypis edytorski]
26. schizoidalny — przejawiający zachowania charakterystyczne dla schizofrenika, lecz nim nie będący. [przypis edytorski]
27. astenik — osoba o smukłej budowie ciała, nieśmiała i drażliwa. [przypis edytorski]
28. pyknik — osoba otyła, wzrostu niskiego lub średniego, o krótkich kończynach, skłonna do okresowych zmian nastroju. [przypis edytorski]
29. zasada Monroe — doktryna izolacjonizmu ogłoszona przez prezydenta USA Jamesa Monroe w roku 1823. [przypis edytorski]
30. Hinter dieser glanzenden Fassade sind nur Ruinen (niem.) — za tą lśniącą fasadą są jedynie ruiny. [przypis edytorski]
31. Kórperbau und Charakter (niem.) — budowa ciała i charakter. [przypis edytorski]
32. ésprit (fr.) — inteligencja, polot. [przypis edytorski]
33. causeurstwo (z fr.) — sztuka prowadzenia konwersacji. [przypis edytorski]
34. Malarze, którzy przestawali palić, wiedzą najlepiej, jak działa nikotyna na ich wizję koloru, a nawet na pewność rysunku. Świat staje się po prostu ścierką, a linia rysunku traci swoją absolutną pewność, tę jedyność, która jest jej najistotniejszą wartością. [przypis autorski]
35. marka — znak, tu przen.: osiągnięcie, rekord. [przypis edytorski]
36. échantillon (fr.) — próbka. [przypis edytorski]
37. skwapliwie (daw.) — szybko, chętnie. [przypis edytorski]
38. meine Wahrheiten sind nicht für die Anderen (niem.) — moje prawdy nie są dla innych. [przypis edytorski]
39. zankylozowany (z gr.) — zesztywniały. [przypis edytorski]
40. wo cztoby to ni stało (ros.) — co by się nie działo. [przypis edytorski]
41. coute que coute (fr.) — za wszelką cenę. [przypis edytorski]
42. Goetel, Ferdynand (1890–1960) — pisarz i dramaturg. [przypis edytorski]
43. To znaczy tak co do wina, jak i piwa. Alkoholicy urodzeni „wódczani” będą pić piwo i wino tylko w szalonych ilościach. A reszta rozpije się też powoli, podlegając jeszcze powolnym skutkom działania ubocznych składników tych napoi, prócz zatrucia samym alkoholem. Zresztą piwo i wino w 95% to tylko wstęp do „stiffdrinków”, czyli po prostu wódy. [przypis autorski]
44. Przepowiedziany został przeze mnie jeszcze przed wojną w r. 1912 w pracy niestety (?) nie ogłoszonej, która weszła potem w pewnej transformacji w książkę Nowe formy w malarstwie... [przypis autorski]
45. ci-devant (fr.) — dawny, były a. z dawnych czasów (pierwotnie o szlachcie trzymającej się sposobu życia sprzed Rewolucji Francuskiej). [przypis edytorski]
46. point de declenchement (fr.) — punkt początkowy, punkt odbicia. [przypis edytorski]
47. narkotik — und alkoholfrei (niem.) — wolny od alkoholu i narkotyków. [przypis edytorski]
48. zadawalniać — dziś popr.: zadowalać. [przypis edytorski]
49. konwergować — zbiegać się. [przypis edytorski]
50. tonus — stałe napięcie mięśni, pozwalające utrzymać postawę. [przypis edytorski]
51. perihelium — punkt na orbicie najbliższy Słońca. [przypis edytorski]
52. ekscytans (z łac.) — środek pobudzający. [przypis edytorski]
53. ochlapnięcie — tu: oklapnięcie. [przypis edytorski]
54. ganglion — zwój komórek nerwowych. [przypis edytorski]
55. Quartalsaüfer (niem.) — pijak na co dzień zachowujący trzeźwość, co pewien czas spożywający jednak duże ilości alkoholu. [przypis edytorski]
56. I have spoken (ang.) — przemówiłem. [przypis edytorski]
57. cyklotemia — dziś: cyklofrenia. [przypis edytorski]
58. Wyrażenie nie moje. [przypis autorski]
59. Odbitka. Warszawa. Nakładem mgr farm. Fr. Heroda, redaktora „Wiadomości Farmaceutycznych”, 1928. [przypis autorski]
60. farmakognozja (z gr.) — wiedza o lekach. [przypis edytorski]
61. miast — dziś: zamiast. [przypis edytorski]
62. paradis artificiel (fr.) — sztuczny raj. [przypis edytorski]
63. fée blanche (fr.) — biała wróżka. [przypis edytorski]
64. Peyotl, la plante qui fait les yeux emerveilles (fr.) — peyotl, roślina, która wprawia oczy w zadziwienie. [przypis edytorski]
65. drog — narkotyk. [przypis edytorski]
66. le grand rideau du peyotl s’est dechire (fr.) — wielka zasłona peyotlu rozdarła się. [przypis edytorski]
67. étrangeté de la réalité (fr.) — dziwność rzeczywistości. [przypis edytorski]
68. passez moi l’expression grotesque (fr.) — pozwólcie mi na groteskowe wyrażenie. [przypis edytorski]
69. gargul — gargulec, rzygacz, ozdobne zakończenie rynny w kształcie głowy zwierzęcej bądź ludzkiej. [przypis edytorski]
70. Byłem kiedyś przed wojną na Cejlonie i w Australii, jako też oglądałem fotografie meksykańskich świątyń, ale nic nie usprawiedliwia tej dokładności widzenia realnego przechodzącego o nieskończoność najdokładniejsze wspomnienia z tylko co widzianych rzeczy. [przypis autorski]
71. cloisonné (fr.) — przegroda, tu: parawan. [przypis edytorski]
72. W dwa lata później miałem podobne wrażenia przy zażyciu ya-yóó w postaci harminy Mercka, oczywiście poza seansami portretowymi z peyotlem i meskaliną. [przypis autorski]
73. tank — czołg. [przypis edytorski]
74. à la fourchette (fr.) — dosł.: przyjęcie na stojąco bądź śniadanie, na które podawane są zimne mięsa. [przypis edytorski]
75. kagda ja pierestanu kuszat’ pamidory (ros.) — kiedy przestanę jeść pomidory. [przypis edytorski]
76. Eine allgemeine Peyotltheorie (niem.) — ogólna teoria peyotlu. [przypis edytorski]
77. Wszystko dosłownie cytowane z nocnego protokołu. Pod wpływem wizji wszystko to zdawało mi się prawdą dowiedzioną. [przypis autorski]
78. taks — jamnik. [przypis edytorski]
79. rococo — rokoko, dekoracyjny styl w sztuce europejskiej w latach ok. 1720–1790. [przypis edytorski]
80. kirasjer — żołnierz jazdy pancernej. [przypis edytorski]
81. pour les princes (fr.) — dla książąt. [przypis edytorski]
82. kepi — rodzaj sztywnej czapki wojskowej zaopatrzonej w czworokątny daszek. [przypis edytorski]
83. perszeron — ciężko koń pociągowy. [przypis edytorski]
84. bleu acier — szaroniebieski, stalowy. [przypis edytorski]
85. specjalnie — tu: szczególnie. [przypis edytorski]
86. Ossowiecki, Stefan (1877–1944) — inżynier uważany za jasnowidza. [przypis edytorski]
87. atrakcyjny — przyciągający. [przypis edytorski]
88. supposons (fr.) — przypuśćmy. [przypis edytorski]
89. compagnon (fr.) — towarzysz. [przypis edytorski]
90. anestheticum (łac.) — środek znieczulający. [przypis edytorski]
91. kubiczny — sześcienny. [przypis edytorski]
92. in medias res (łac.) — od środka, bez zbędnych wstępów. [przypis edytorski]
93. decrescendo (z wł.) — stopniowe wyciszanie, wygasanie. [przypis edytorski]
94. analgeticum (łac.) — analgetyk, środek znieczulający. [przypis edytorski]
95. iniekcja — wstrzyknięcie. [przypis edytorski]
96. Aryman — hinduski bóg ciemności i zniszczenia. [przypis edytorski]
97. principium (łac.) — zasada. [przypis edytorski]
98. By Jove (ang.) — na Jowisza. [przypis edytorski]
99. interlokutor (z łac.) — rozmówca. [przypis edytorski]
100. wcale (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]
101. rab — niewolnik. [przypis edytorski]
102. Ewers, Hanns Heinz (1871–1943) — niemiecki poeta oraz autor literatury grozy. [przypis edytorski]
103. buffle noir, avec une tête de pourceau tombant jusqu’à terre et rattachée a ses épaules par un cou mince, long et flasque comme un boyau vide (fr.) — czarny byk z głową świni opadającą do ziemi, którą łączy z tułowiem wąska, długa i płaska szyja, jak opróżnione jelito (tłum. Paweł Kozioł). [przypis edytorski]
Uwagi (0)