Darmowe ebooki » Wiersz » Katechizm polskiego dziecka (zbiór) - Władysław Bełza (biblioteka informatyczna txt) 📖

Czytasz książkę online - «Katechizm polskiego dziecka (zbiór) - Władysław Bełza (biblioteka informatyczna txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Władysław Bełza



1 2 3
Idź do strony:
Ducha”, 
Polska modli się dziecina, 
A Pan Bóg ją słucha. 
 
W oczach dziecka dwie łzy duże, 
Wiara w każdym słowie: 
„Ojcze! — błaga — coś jest w górze, 
Daj Ojczyźnie zdrowie! 
 
Pobłogosław dłońmi Swemi 
Mą ojczystą strzechę; 
A mnie dozwól dla mej ziemi 
Uróść na pociechę!” 
 
Tak schylone nad posłaniem  
Dziecię z Bogiem gwarzy; 
A Bóg słucha z pobłażaniem  
Na ojcowskiej twarzy. 
 
Słucha... zważa każde słowo... 
Zadumał się... myśli: 
I nad dziecka jasną głową 
Znak zbawienia kréśli. 
 
Modlitwa polskiego dziewczęcia
Wiem ja, bo mi o tym  
Mama powiadała:  
Żem dziecię tej ziemi,  
Żem jest Polka mała. 
 
I wiem, jak mi Polska  
Jest droga i miła,  
Bom się w polskiej mowie  
Pacierza uczyła. 
 
Bo mię polskie niwy  
Chlebem swym karmiły;  
Bo mię polskiej pieśni 
Skowronki uczyły. 
 
Bo mię tam na niebie 
Strzeże Matka Boska, 
Ta polska królowa, 
Nasza Częstochowska. 
 
Bo przy Bożym tronie 
Polscy święci stoją 
I co dzień się modlą  
Za Ojczyznę moją. 
 
Więc i ten paciorek  
Polskiego dziewczęcia 
Przyjm, o wielki Boże,  
W ojcowskie objęcia! 
 
Bo on się z mej duszy  
Wyrywa jak łkanie:  
„Ojczyznę kochaną  
Racz nam wrócić Panie!”14 
 
Do polskiego chłopięcia
Nie płacz, nie płacz synku drogi,  
Żeś na ziemi swej ubogi!  
Że nie miecz ci ani radło15,  
Lecz tułactwo16 w doli padło17,  
Żeś łzy tylko i cierpienia,  
Odziedziczył z twego mienia18. 
 
Przez Bóg żywy, to fałsz, dziecię!  
Naprzód wziąłeś na tym świecie  
To, co rodu twego znakiem:  
Imię zacne, żeś Polakiem. 
 
A czy wiesz ty, ile cześci19, 
Krwi i chwały w nim się mieści? 
Czy wiesz, jaka to poczciwa20 
Duma wzrusza twe serduszko,  
Gdy z usteczek ci się zrywa:  
To Batory21! To Kościuszko22! 
 
Urodzajna twoja rola,  
Zbożem śmieją ci się pola,  
Lasy twoje echa głuszą,  
Owce wełną ci się puszą,  
A jesienią na jabłoni,  
Owoc się jak szkarłat płoni,  
Że zostaje na przychówek23 
I na zimę, i przednówek24. 
 
A więc nie płacz, synku drogi,  
Żeś na ziemi swej ubogi;  
Bo z twych łanów, w dawne lata  
Tyś spichlerzem25 był pół świata,  
Dzieląc wszystkich pod swym niebem  
Równo sercem jak i chlebem. 
 
Sól z Wieliczki brałeś hojnie,  
Złoto w dani lub na wojnie,  
A na pługi i do zbroi,  
Szło żelazo z ziemi twojéj,  
I starczyło z twojej gleby,  
I na zbytek, i potrzeby. 
 
Więc pogodnym patrz mi licem,  
Boś ty skarbów tych dziedzicem!  
I rąk nie łam z próżną troską...  
Wróci Bóg, co przemoc wzięła!  
W sprawiedliwość wierzmy boską:  
Jeszcze Polska nie zginęła! 
 
Do polskiej dzieweczki
Dzieweczko polska! Ukochaj szczerze  
Prababek twoich święte pacierze;  
Czcij pamięć ojców, — bo ojce26 twoi,  
Dzielni rycerze w skrzydlatej zbroi,  
To męczennicy ojczystej sprawy  
Lub bohaterzy z szańców Warszawy. 
 
A potem kmiece27 ukochaj chaty,  
Boś córą ludu, dziewczę liliowe;  
Bo pod ich niską strzechą przed laty  
Król, ojciec chłopków28, pochylał głowę. 
 
Kochaj wrzeciono29, bo przy wrzecionie  
Siedziała nieraz pani w koronie 
I lnu pasemka składała w motki30,  
By nimi okryć biedne sierotki. 
 
A nade wszystko miłością czystą  
Kochaj, ach! kochaj, ziemię ojczystą 
I gdy nadejdzie godzina czarna,  
Dla niej jak gołąb stań się ofiarna. 
 
Dziś jeszcze małe dziewczątko z ciebie,  
Co tylko lalki swoje kolebie;  
Lecz gdy na wielkich łask swych zadatki 31 
Bóg da ci nosić nazwisko matki32:  
Wtedy miast cacek33, niech twój maleńki  
Ojcowską szablę weźmie do ręki,  
Rycerską zbroję włóż mu pod głowę,  
Do snu mu pieśni śpiewaj bojowe,  
Niech już w kołysce marzy zuchwale 
O dawnej sławie, o przyszłej chwale! 
 
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
W podziemiach Wawelu
Czy znasz, młody przyjacielu,  
Groby królów na Wawelu? 
 
Poznaj skarb ten dawnej cnoty,  
Co ozdabiał czas miniony,  
Najcenniejsze to klejnoty  
Z całej polskiej twej Korony. 
 
Na kolanach idź, mój mały,  
Przed te trumny marmurowe  
I u szczątków dawnej chwały  
Ze czcią pochyl twoją głowę. 
 
Tu nadziei żar i wiary 
Niech się w sercu twym rozgości, 
Na ołtarzu tym ofiary,  
Poświęcenia i miłości. 
 
Tu uczucia najgorętsze  
W młodym swoim rozpal łonie,  
Bo tu wszystko, co najświętsze,  
W tym złożono Panteonie34! 
 
Pod tych mrocznych wiązań stropem,  
Legł król kmiotków pełen chwały,  
Co nie szablą, ale snopem,  
Podparł polski tron wspaniały. 
 
Tu Jagiełło35 na świątnicach  
Starych bogów krzyże dźwiga36;  
Obok cudna, z łzą na licach  
W sarkofagu śpi Jadwiga37! 
 
Ci co blaski światła siali,  
I praw ludu wiernie strzegli: 
Męże czynu, hartu stali,  
Dwaj Zygmunci38 tutaj legli. 
 
Tu szczerbiona w krwawym boju  
Batorego39 szabla świeci;  
A tam znowu, po dniach znoju,  
Syty zwycięstw legł Jan trzeci40! 
 
Dalej widzisz, moja duszko,  
Wawrzyn wstęgą przewiązany;  
Tutaj spoczął nasz Kościuszko41,  
Wódz nad innych ukochany! 
 
Obok niego, dziecię moje,  
Książę Józef42 legł ze sławą,  
Co do walki polskie woje  
Marszałkowską wiódł buławą! 
 
Wszystkoż, wszystko tak posnęło,  
Jak te sławy naszej świadki? 
Wszystkoż, wszystko tak minęło,  
Jak na grobach więdną kwiatki? 
 
Precz z rozpaczą! Choć z mogiły,  
Roześmieje się kwiat w wiośnie!  
Więc zaczerpmy tutaj siły,  
Bo z przeszłości — przyszłość rośnie! 
 
Marsz Skautów
„Święta miłości kochanej ojczyzny”43,  
Oto w twą służbę wchodzi hufiec44 nasz!  
Od lat najmłodszych do późnej siwizny  
Pragnie przy tobie czujną trzymać straż! 
Równajmy krok, 
Wytężmy wzrok, 
Czy gdzie się podstęp nie kryje? 
Uderzmy w ton 
Silny jak dzwon: 
Polska niech żyje! Niech żyje! 
 
My łez nie ronim nad twoją mogiłą,  
Bo nie wierzymy, żeś złożona w grób! 
W nas życie młode tętni całą siłą,  
Żyć dla cię chcemy, — nie konać u stóp!  
Równajmy krok... 
 
Pragniemy spajać nadziei ogniwa,  
Że nam zwycięstwo da nabyty hart;  
Że i ty z nami żyć będziesz szczęśliwa,  
I każdy syn twój będzie ciebie wart!  
Równajmy krok... 
 
Będziem iść karnie pomimo przeszkody45,  
Będziem z zapałem walczyć o twój byt;  
Aby w nagrodę kiedyś z piersi młodej  
Okrzyknąć twego odrodzenia świt! 
Równajmy krok, 
Wytężmy wzrok, 
Czy gdzie się podstęp nie kryje? 
Uderzmy w ton 
Silny jak dzwon: 
Polska niech żyje! Niech żyje! 
 
Legenda o garści ziemi polskiej
Ojców naszych ziemio święta,  
Ziemio wielkich cnót i czynów,  
Tyś na wskroś jest przesiąknięta,  
Krwią ofiarną twoich synów. 
 
I nie darmo w twoje rano46,  
O! puścizno47 przodków droga!  
Ziemią świętą ciebie zwano,  
Boś najbliżej stała Boga. 
 
Byłaś ziemią poświęcenia,  
Przytuliskiem licznych gości;  
Dziwny ciebie opromienia,  
Czar męczeństwa i świętości. 
 
Niegdyś ze stron tych pątnicy48,  
Z wiarą w sercu niewymowną,  
Do Piotrowej szli stolicy49,  
Po relikwii kość cudowną. 
 
I gdy o ten dar nieśmiało  
Dla Ojczyzny swej prosili,  
Papież schylił głowę białą  
I tak odrzekł im po chwili: 
 
„O, Polacy! O, pielgrzymi!  
Na cóż wam relikwia nowa?  
Wasza ziemia krwią się dymi  
I dość świętych kości chowa. 
 
Wszakże jeszcze do tej pory,  
W bitwach z Turki i z Tatary50,  
Męczenników waszych wzory,  
Są świadectwem waszej wiary”. 
 
I wziął w rękę swą sędziwą,  
Polskiej ziemi grudkę małą,  
I na dłoń mu się, o! dziwo!  
Kilka kropli krwi polało. 
 
„Weźcie, rzecze, proch ten z sobą  
I cud Boży głoście wszędzie!  
Niech ta ziemia wam ozdobą  
I relikwią świątyń będzie! 
 
Niechaj proch ten z waszych progów  
Wciąż wam świadczy przed oczyma:  
Jak nad Boga — nie ma Bogów,  
Nad tę ziemię świętszej nie ma!” 
 
Przypisy:
1. Matejko, Jan (1838–1893) — malarz polski pochodzenia czeskiego, twórca obrazów historycznych i batalistycznych. [przypis edytorski]
2. disce puer (łac.) — ucz się, chłopcze. [przypis edytorski]
3. Batory, Stefan (1533–1586) — właśc. Istvan Bathory, książę Siedmiogrodu, od 1571 król Polski, a od 1576 wielki książę litewski; poślubił Annę Jagiellonkę, córkę Zygmunta I Starego, ostatnią przedstawicielkę Piastów na polskim tronie. Jeden z najwybitniejszych polskich królów elekcyjnych. [przypis edytorski]
4. pacholę (przestarz.) — chłopiec mający od kilku do kilkunastu lat, już nie małe dziecko, a jeszcze nie młodzieniec; także: giermek. [przypis edytorski]
5. żak (przestarz.) — uczeń, student. [przypis edytorski]
6. świtka — męska odzież wierzchnia używana przez chłopów oraz ubogą szlachtę; rodzaj koszuli z długimi rękawami, wykonanej z grubego materiału, sięgającej do połowy ud lub do kolan; stała się symbolem biedy, ale też szlachetnej prostoty; siermięga. [przypis edytorski]
7. siermiężny — prosty; wykonany z grubego materiału, zgrzebny. [przypis edytorski]
8. orędzie — apel, odezwa; skierowane do ogółu społeczeństwa uroczyste przemówienie osoby piastującej ważny urząd (przywódcy państwa, dostojnika kościelnego), często wygłaszane z okazji jakiegoś wydarzenia lub święta. [przypis edytorski]
9. dąbrowa — obszar leśny z przewagą drzewostanu dębowego. [przypis edytorski]
10. nurty — dziś popr. forma C. lm: nurtami. [przypis edytorski]
11. Mickiewicz, Adam (1798–1855) — wybitny poeta pol. romantyzmu, działacz i publicysta polit.; autor wierszy, ballad, powieści poetyckich, dramatu Dziady oraz epopei szlacheckiej Pan Tadeusz; był porównywany do Byrona i Goethego. [przypis edytorski]
12. Kościuszko, Tadeusz (1746–1817) — generał wojsk pol. i amer., Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej podczas insurekcji 1794 r. [przypis edytorski]
13. zdroja — D. lp od wyrazu: zdrój; dziś popr.: zdroju. [przypis edytorski]
14. Ojczyznę kochaną racz nam wrócić Panie! — przekręcony nieco wers refrenu pieśni religijnej „Boże, coś Polskę”. Pierwowzór tekstu, autorstwa Alojzego Felińskiego, powstały w 1816 r. na cześć Aleksandra I, cara Rosji i króla Królestwa Polskiego w jednej osobie, był wzorowany na hymnie ang. God save the King i zawierał słowa: „Naszego króla zachowaj nam Panie!”. Pieśń szybko przekształciła się z hołdowniczej w buntowniczą dzięki zmianie słów na: „Ojczyznę wolną racz nam wrócić, Panie”. W 1862 r. zakazano jej wykonywania w zaborze ros., później stała się pieśnią powstania styczniowego (nazywano ją Marsylianką 1863 roku). W 1918 r. konkurowała z Mazurkiem Dąbrowskiego do tytułu hymnu Polski, przy czym wers w refrenie zmieniono na: „Ojczyznę wolną pobłogosław, Panie”. [przypis edytorski]
15. radło — narzędzie rolnicze służące do spulchniania gleby. [przypis edytorski]
16. tułactwo — wygnanie, błąkanie się, emigracja. [przypis edytorski]
17. w doli padło — przypadło w udziale jako los. [przypis edytorski]
18.
1 2 3
Idź do strony:

Darmowe książki «Katechizm polskiego dziecka (zbiór) - Władysław Bełza (biblioteka informatyczna txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz