Wybór poezji - Daniel Naborowski (internetowa biblioteka .txt) 📖
Krótki opis książki:
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Daniel Naborowski
- Epoka: Barok
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Wybór poezji - Daniel Naborowski (internetowa biblioteka .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Daniel Naborowski
węgierskie Bałchany35,
Chodził śmiały najeznik po budzińskie ściany36,
Gdzie na harcu nieszczęsnym będąc poimany
Sześć lat miał na Noralbie na nogach kajdany.
Potem, gdy go z pogańskich Bóg ręku wybawił,
Wiek na dworze Janusza Radziwiłła strawił.
Lecz (o czasy nieszczęsne, czasy opłakane!)
Gdy krwią pola guzowskie37 były napawane38,
A braterskie szeregi przeciw siebie stały
I grotem, nieszczęśliwi, wnętrza w swych macały,
Przy Rzeczypospolitej na czele wszytkiego
Wojska krwią pieczętował służby pana swego.
Mężny duch tu złożywszy śmiertelne zewłoki
Sam z sławą nieśmiertelną przeniknął obłoki.
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Na oczy królewny angielskiej, która była za Fryderykiem, falcgrafem reńskim39, obranym królem czeskim
Twe oczy, skąd Kupido40 na wsze ziemskie kraje,
Córo możnego króla, harde prawa daje,
Nie oczy, lecz pochodnie dwie nielitościwe,
Które palą na popiół serca nieszczęśliwe.
Nie pochodnie, lecz gwiazdy, których jasne zorze
Błagają nagłym wiatrem rozgniewane morze.
Nie gwiazdy, ale słońca, pałające różno41,
Których blask śmiertelnemu oku pojąć próżno.
Nie słońca, ale nieba, bo swój obrót mają
I swoją śliczną barwą niebu wprzód nie dają42.
Nie nieba, ale dziwnej mocy są bogowie,
Przed którymi padają ziemscy monarchowie.
Nie bogowie też zgoła, bo azaż43 bogowie
Pastwią się tak nad sercy44 ludzkimi surowie45?
Nie nieba: niebo torem jednostajnym chodzi;
Nie słońca: słońce jedno wschodzi i zachodzi;
Nie gwiazdy, bo te tylko w ciemności panują;
Nie pochodnie, bo lada wiatrom te hołdują.
Lecz się wszytko zamyka w jednym oka słowie:
Pochodnie, gwiazdy, słońca, nieba i bogowie.
Na toż
Dzień jeden drugi goni i potem zostawa
Tam, skąd wiek wszytkokrotny odwrotu nie dawa.
Żaden dzień i godzina bez szkody nie bywa
Człowieku46, który ze dniem zarówno upływa.
Karmia47 byt nasz godziny, która leci snadnie48;
Więcej się ten nie wraca, kto z regestru49 spadnie;
Już w nocy wiekuistej sen przyjdzie spać twardy.
Na to masz zawsze pomnieć, o człowiecze hardy:
Dwakroć żyje, kto żyjąc umrzeć się gotuje50;
Umiera dwakroć, kto się śmiertelnym nie czuje.
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
O Karmanowskim do księcia Radziwiłła
Panie mój, masz Bachusów51 malowanych siła52,
Lecz ich nie tak malarska ręka wyraziła,
Jak wczora Karmanowski, na co oczy twoje
Patrzały, gdy on nowe wynajdował stroje.
Pił wprzód, a pił tak mężnie, że był godzien owej,
Pod którą Bakchus chodził, korony bluszczowej.
W tańcu-ć tak rześko stanął, że kto patrzał na to,
Mniemał, że dziś w Rakowie miłościwe lato.
Na ostatek i portki do kostek odpasał,
By tak sobie swobodniej po podwórzu hasał.
Było tych fochów więcej, rzekłbym, że żartował,
Lecz od prawdy pono się był rozdrygantował53.
Książę, wiesz co, ożeń go, a przypraw mu rogi,
Ujrzysz, że ujdzie między kornutańskie54 bogi.
Usiłowanie
Dał ci się Bóg urodzić do wysokich rzeczy,
Wysokie tedy zawsze sprawy miej na pieczy.
Choć się nie zawsze zdarzy, ty przecie czyń twoje.
Ten, co wysokim rzeczom oddał myśli swoje,
Choć nie dopiął, ten pozad55 nie barzo56 zostawa;
Iż to, co mógł, uczynił, tym się zacnym stawa.
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Zła żona
Straszna burza morska bywa,
Straszna woda, gdy rozlewa,
Straszne pożogi57 ogniowe,
Straszne powietrze morowe58,
Ciężka nędza niezleczona
Ale nad wszytko59 zła żona.
Zwada Marsa z Kupidynem60
Opisana wierszem Daniela Naborowskiego a to z okazyjej zwady pana Radziejowskiego, starosty łomżeńskiego, z panem Daniłowiczem wojewodzicem ruskim na bankiecie Księcia Imci Krzysztofa Radziwiłła, wojewody wileńskiego i hetmana W. K. L. na sejmie anni61 1632
Jupiter wiele bogów zaprosił do siebie,
Sprawiwszy dla nich ucztę dosyć strojną w niebie.
Proszone Merkuryjusz lotny zebrał bogi,
Przybył gładki62 Kupido, a z nimi Mars srogi.
Już stoły zastawiono potrawy bez braku
I Lyaeus63 z nektarem nie omieszkał znaku.
Jowisz goście posadzał, pilno ich częstuje,
O wesołą myśl prosi, sam ją pokazuje.
A skoro się odprawił obiad nieubogi,
Zakrzątnął się z napojem piwniczy trzyrogi.
Szarłatem wszystkich skrasił, a swym dumnym winem
Powadził tamże zaraz Marsa z Kupidynem.
Mars z niego zadworował64, ale synek gładki
Zapomniał swej natury i łaskawej matki
Swej łagodnej zwierzchności, lubej płci i stroju,
Choć ci i sam zwycięzca, lecz nie tego boju.
Marsu65 szpetnie przymówił66, on mu też odpowie
Trefnie67 barzo68, a w tym też uczynił swej mowie
Koniec, co też bożkowi bynamniej niemiło.
Przymówki[m] tej zapomniał, coś od zadku było.
Znowu zaczął Kupido, Mars go ręką srogi
Po rumianej twarzyczce sięgnął przez dwa bogi.
Wnet bożek tą zniewagą srodze się rozżarzy,
Rzucił się rozgniewany do Marsowej twarzy.
Paznokty69 go podrapał, ucieszył się z tego,
Że krew obaczył Marsa niezwyciężonego.
A Mars też nie do broni, nie jak bitwę zwodzą
Waleczni zapaśnicy, gdy za pasy chodzą,
Ale go ujął za łeb, a ręce Marsowe
W szczerojedwabne włosy wplotły się bożkowe.
Jako gdy jedwab robi bombiks70, robak mały,
Tak się ręce Marsowe w jego włosiech71 zdały.
Potem się wszystka orda boska poruszyła,
Porzuciwszy dobrą myśl k broni się rzuciła.
Huk był srogi na niebie, wszczęło się wołanie,
Grzmot prawie niezwyczajny, broń gołych trzaskanie.
Janus drzwi pozamykał, by snadź72 Kupidyna
Wenus w chmurę nie skryła, jak Pryjama syna,
Gdy czynił73 z Menelajem74 o Helenę75, który
Bić się wyszedł z Parysem76 przed trojańskie mury.
Wstał potem i sam Jowisz gniewny z stołka swego,
Że się zwada zaczęła na tej uczcie jego.
Począł hamować innych, prosząc uniżenie,
Aby na gospodarza chcieli mieć baczenie;
By się z sobą jednali, Jowiszowa rada,
Na co i sam Kupido chętnie rad przypada77.
Ale Mars nie pozwala, nie da się hamować,
Chce się mu z Kupidynem po wtóre spróbować.
Lecz przecie go bogowie z Jowiszem prosili,
Aby się pojednawszy, zgodą z sobą żyli.
Na co ledwie przyzwolił prośbami zmiękczony,
A Kupido rad temu, nieborak zwątlony.
Potem gdy już umilkli, wpośrzód wszystkich koła
Mars do Jowisza tymi słowami zawoła:
„Jowiszu, któregośmy pełni wszej tej chęci,
Przebacz, proszę, ani miej tego w swej pamięci,
Co się u ciebie stało, nie z mojej przyczyny,
Kupido zwadę zaczął, jam bez wszelkiej winy;
Na twój rozkaz bić się z nim i jednać gotowy,
A teraz że przy tobie potkał mię łup nowy,
Dajęć dobrą garść włosów jego w upominku”.
Gdzie Mars śmiały zasiada, wara, Kupidynku!
Przypisy:
1. rozgniewane niebo na się czując — szyk przestawny: czując, że niebo jest na mnie rozgniewane. [przypis edytorski]
2. swoję — dziś popr.: swoją. [przypis edytorski]
3. wszytko — dziś popr.: wszystko. [przypis edytorski]
4. dowcip (daw.) — rozum. [przypis edytorski]
5. gładkość (daw.) — piękność. [przypis edytorski]
6. krasa — uroda, piękno. [przypis edytorski]
7. burda — awantura, rozróba. [przypis edytorski]
8. serdeczny — tu: miłosny (dosł.: związany z sercem). [przypis edytorski]
9. na despekt (daw.) — na złość, na przekór. [przypis edytorski]
10. W. K. L — Wielkiego Księstwa Litewskiego. [przypis edytorski]
11. znam (daw.) — wiem, uznaję. [przypis edytorski]
12. Kaliope (mit. gr.) — muza poezji epickiej. [przypis edytorski]
13. kastalijskie zdroje — źródło u stóp Parnasu. [przypis edytorski]
14. Febus (mit. gr.) — przydomek Apolla, boga słońca i przewodnika Muz. [przypis edytorski]
15. Hippokrene (mit. gr.) — poświęcone Muzom źródło u podnóża Helikonu. [przypis edytorski]
16. Kameny (mit. gr.) — nimfy źródeł, później utożsamione z muzami. [przypis edytorski]
17. strony — dziś popr. forma M.lm: struny. [przypis edytorski]
18. tryjony — gwiazdy wchodzące w skład gwiazdozbioru wielkiej Niedźwiedzicy (łac. septem triones). [przypis edytorski]
19. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
20. Kieski — dziś popr.: kijowski. [przypis edytorski]
21. Macedon — tj. Aleksander Macedoński. [przypis edytorski]
22. od (daw.) — przez. [przypis edytorski]
23. bohatyrów — dziś popr. forma b.lm: bohaterów. [przypis edytorski]
24. szeregi — dziś popr. forma n.lm: szeregami. [przypis edytorski]
25. na starość godzi — sens: zamierza dożyć podeszłego wieku. [przypis edytorski]
26. mgnienie (daw.) — bardzo krótki odcinek czasu. [przypis edytorski]
27. Łazarz — postać z Ewangelii wg św. Jana, wskrzeszona przez Jezusa. [przypis edytorski]
28. sumnienie — dziś popr.: sumienie. [przypis edytorski]
29. pogotowie (daw.) — przy tym, na dodatek. [przypis edytorski]
30. fraszka (z wł.) — drobiazg. [przypis edytorski]
31. z obu stron — ze strony szczęścia i nieszczęścia. [przypis edytorski]
32. nazad (gw.) — wstecz, z powrotem [przypis edytorski]
33. włość — miejsce zamieszkania, siedziba. [przypis edytorski]
34. Co słuszna rycerskiemu pokazał człowieku — szyk przestawny: pokazał, jakie jest właściwe postępowanie człowieka rycerskiego. [przypis edytorski]
35. Bałchany — dziś popr.: Bałkany. [przypis edytorski]
36. ściana (daw.) — granica. [przypis edytorski]
37. pola guzowskie — miejsce bitwy stoczonej 5 lipca 1607 między wojskami królewskimi a armią rokoszu Zebrzydowskiego. [przypis edytorski]
38. napawać (daw.) — poić. [przypis edytorski]
39. falcgraf reński (daw.) — elektor palatynatu reńskiego, historycznej krainy w zachodnich Niemczech na zachód od Renu. [przypis edytorski]
40. Kupido (mit. rz.) — bóg miłości. [przypis edytorski]
41. różno — dziś popr.: różnie. [przypis edytorski]
42. niebu wprzód nie dają — sens: nie pozwalają na stwierdzenie, że barwa nieba jest piękniejsza. [przypis edytorski]
43. azaż (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
44. sercy — dziś popr. forma N.lm: sercami. [przypis edytorski]
45. surowie — dziś popr.: surowo. [przypis edytorski]
46. człowieku — dziś popr. forma C.lp: człowiekowi. [przypis edytorski]
47. karmia (daw.) — karma, pokarm. [przypis edytorski]
48. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
49. regestr (daw.) — spis. [przypis edytorski]
50. gotować się (daw.) — przygotowywać się. [przypis edytorski]
51. Bachus (mit. rzym.) — bóg wina i pijaństwa. [przypis edytorski]
52. siła (daw.) — wiele. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Wybór poezji - Daniel Naborowski (internetowa biblioteka .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)