Pokrewne - Krystyna Miłobędzka (jak można czytać książki w internecie .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Pokrewne — pierwszy tom poetycki Krystyny Miłobędzkiej (która wcześniej opublikowała w „Twórczości” cykl Anaglify). Wydany w roku 1970, a więc w mniej więcej tym samym momencie co debiuty poetów Nowej Fali, nie był jednak związany z tym nurtem. Proponował raczej awangardowy minimalizm. Wiersze, w których autorka zrezygnowała z podziału na strofy, raz po raz powracają do tematu narodzin, nie precyzując jednak, czy chodzi o narodziny człowieka, zwierzęcia czy rośliny.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Krystyna Miłobędzka
- Epoka: Współczesność
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Pokrewne - Krystyna Miłobędzka (jak można czytać książki w internecie .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Krystyna Miłobędzka
tłoczy, tędy przepływa, odkąd urodziło, co
miało wykarmić, odkąd karmiło, co miało urodzić — na-
rodzenie przed narodzeniem schwytane w zielony miąższ.
Wyrwie się ziemi (tam zaczajone, wygięte do biegu cze-
kają korzenie świszczące), wyjdzie naprzeciw, siebie wtuli
w drgający kłąb. Przez pnie i gałęzie wtargnie w ciemne bryły
poczęcia, będzie szło coraz głębiej i szerzej, aby odrodzić
przyczynę.
Oddane pulsowaniu, krążeniu, odpływom, powrotom — tym
tylko są — gospodarzami w sobie: co daje ziemia, co daje
światło, co daje powietrze.
Chlorofil
Jak to powtórzyć? Pień może być inny, trzeba tylko wyrwać
włosy, przewiązać łykiem. Tu oddychają w ciasnocie szybko,
krople potu i śliny moczą przygotowane miejsca. Wysoko pod
szkłem głowy na sprężynach, reszta została zjedzona. Życie
powtórzone sztucznie, pewnie nie dość wielkie, ale straszne.
To rośnięcie płaskie na boki, jakie to męczące. Ciągłe zgina-
nie łodyg w łuki niepodtrzymujące niczego. Od urodzenia
przygotowywane kołyski na ramionach. Łódki, połowy łódek
zbudowane z ciała, ślady po odeszłych nigdy niedopłynięte
do brzegu siebie, do końca liścia, jak to można powtórzyć?
Śpiew
Idą skośnie, lecz nie wiedzą, że zsypują się w dół — mają proste
laseczki, parasolki i światło pada z góry. Cienkie druty trzy-
mają tych ludzi, mimo to idą, tylu ich, nie można rozpoznać.
To są kobiety zaduszone przez lisy i suknie, teraz szeptem
bez ubrania idą. Uduszeni krawatami. To są mężczyźni, idą
równo, śpiewają, niosą ostrza albo karabiny. Cienkie druty
zadusiły tych ludzi, za głęboko weszły w gardła, żeby mogli
mówić o śmierci, więc o śmierci idą: idziemy w równych
rzędach, nie możemy wyjść ze stołów i ławek, mieszkamy
w ścianie, nocami wirują domy, w dzień koło staje i wszystko
wraca znowu, dobre oczy przygotują cię znowu do mijania
rzędów ludzi pionowych, ukośnych i płaskich, dobre ręce
wydźwigną cię znowu, dobre nogi poniosą cię znowu i zno-
wu życie ślimaka otwierane powoli specjalnym nożem. Tak
płyną. Przepływają przez powietrze wymawiane, wypluwane,
wyśpiewywane, wykrzyczane.
Ogród
Kto tu oddzieli, komu potrzebne nazywanie, splecione kryją
się w sobie, owijające owijane, dławione jednych oddechem,
podają sobie pokarm wielkimi przełykami. Nie ma żadnych
ścieżek, nie ma dojścia, jest tylko kawałek uległego podłoża
na ogrody w tobie, zawsze ten sam powrót, ten sam cień
wysyłany spod najniższych roślin, wyrastanie powoli od
stóp, uderzenie ciepła w ciasne objęcia tkanek. Tu ogień,
kiedy się otworzą.
Galapagos
Przezroczyste krajobrazy o kształtach drzew, niebolesne
miniatury w kolorze seledynowym i złotym nałożone na
siebie niezbyt szczelnie. Zapach przechodzi przez ramiona,
wyspa odpływa od oczu albo jest tak bliska, że widać tylko
rude liście. W jakiejś chwili ciemnieje i pęka. Czerwony żar,
blask, olbrzymie ciała pokryte łuską, trą o siebie, trzeszczą,
nie można wydobyć głosu, rozrywają oddechem. To nie są
smoki z bajek, skąd to jest, podarta kora drzew, strzępy skóry.
Jak z rozciętego ciała może nie wytrysnąć krew, jak sprawić,
żeby była biała, nie wiem.
Krwi nie ma. Suchy krajobraz obserwuje siebie. Wzgórza
drążone ręką, odsłaniane do rdzenia. Białe odlewy. Białe,
pośpiesznie zaszyte kikuty rąk. Matowa biel, krajobraz
z kredy.
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Gra
Naprzeciw siebie, zamknięte w piórach, zbyt miękkie jeszcze,
żeby rozpocząć. Coraz ciemniej znaczy coraz bliżej. Zaczyna
kolor czarny. Oczy wbiegają na siebie, chłód występuje z brze-
gów, powietrze zastyga na chwilę, bieleje. W ciepły czerwony
wir wbito — umarłe, kruche, powykręcane, ostre.
„Jesteś moim dobrym ptakiem. Jesteś miękką klatką z moich
piór. Przez ciebie przechodzę, w tobie zostaję schwytany”.
Kołysanka
Palmy z blaszanej puszki skręcone w pień, cięte po liściach,
w liście, i te drugie, niedokładne, te zniszczone odległością,
bez przewodów pokarmowych — w ciemności wracają do
siebie w zielone światło fosforu. A na otwartej dłoni jest
dom. Płomień ogrzewa wnętrze, dłoń zgina się miękko — są
narodziny muszli, w której szumi krew. Razem z krwią pły-
nie światło. Nie tknięte światłem czekają ukrycia ryb, ziemie
pereł. Pasma roślin, kłącza rozwijane w zamkniętych oczach.
Odebrane ciemności, pną się na drgający brzeg. Co przyjmu-
je, co oddala, nie jest głębią, nie jest ruchem, kołysaniem — to
są przyjścia i odejścia w wielką ciszę.
Rozpięty pomiędzy ścianami kawałek syczącej zieleni.
Narodzenie z oczu
Spojrzenie po spojrzeniu rozgina wejścia coraz głębsze:
trawa dzieli się trawą, liść łamie się liściem, gną się i strzę-
pią, wplątane w ziemię biją powietrze drzewami. Spadający
las, pochylona woda, dookoła, w kole podzielonym między
drzewa drzewami pocięte, między wody, które nie potrafią
dopędzić brzegu; drzewo nabiega drzewem, woda nakrywa
wodę, pęka szklisty krąg.
Krajobraz w bezruchu obdzielany coraz mniejszymi tęcza-
mi.
***
Oczy nie widzą głęboko, widzą daleko albo blisko, dlatego
tyle brzegów, tyle zgniecionych mórz — czy myśleniu wystar-
czy oczu na zatopienie świata? Za dużo razy poznane przez
siebie, żeby mogło zapuścić korzenie. Przesuwane przez
wszystkie pory roku. Zbliżało się do siebie nieustannie zbyt
lekkie, aż zmieniło się w wiatr.
Jaskółki
Białe, czarne błyski — walczące i pochłonięte: przez powie-
trze, z powietrzem. Przyciskają do ziemi skrzydłami prze-
zroczyste chwiejne góry. Po czarnym kole, puste koło — tak
odchodzą.
Cały nasz dobytek
Kawałek dnia podsunął się do połknięcia, jedzą go, obgryzają,
liżą w świetle. Tyle co widzę, tyle co upływam.
***
Za mały schowek, już mnie nie pomieści. Matkujesz mym
ucieczkom przez zdyszany ogród, w przejrzyste zaniki,
w co-było-słyszane. Tam jesteś — dochowanie moje niewyro-
śnięte, zatrzymanie nagłe w pół trzepotu serca. Moje naraz
wszystko żywe.
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
***
Już senni jesteśmy, wydobyci bezładnie, chociaż nie do szczę-
tu, każde z nas osobne, w ucieczce zmieniamy miejsca. I to
jest zawsze: kto kogo ogarnie? Czy polne to co mnie z polem
łączy, czy to co się polnego we mnie dopomina? Kiedyśmy
się rozstali, choć posiani razem?
***
Moje wśród ciebie oczekiwanie — nie donoszone, nie takie, za
prędko, bo co więcej wytarguje głodny od głodnego, prócz
— że się powtórzy, pomnoży, zachłyśnie?
Wycinanka na jesień
Zapaść na zawsze w gniazdo snu, zmieścić się w jedno zwi-
nięcie spopielałych nitek — jest taka droga jesiennych śmierci,
tędy przechodzą oszalałe, rozmiękłe kolory wezwane wia-
trem. Płatek po płatku w ordynku barw, najpierw żarłoczne,
potem cichnące, aż po ostatnią, najniższą zieleń — schnące
arterie, krople bólu w ciemnych tkankach. Rośnie w ramio-
nach, rozwija się popielate gniazdo, już sięga miękko w liście
między szelest, pulsujące soki obejmuje ciaśniej — ciasno —
drżącymi kręgami. Aż głuchną.
Malejące
jeżeli maleję cierpliwie z dnia na dzień
jeżeli za dużo mi do panowania przychylili świata, kto bądź
dodawał swoje dobra kiedy
jeżeli może raz ubędzie, czego nadto nie czuję a gdzieś sły-
szałam jakby powtórzone widziane dłużej
jeżeli co rozpoznaję za nie dość płynne w niepewnym wnę-
trzu domu zawsze mi groźnym nagłą ciemnością, chociaż
tak lekko dotykam przedmiotu pełniącego światło wśród
innych
jeżeli nawet ćmie bliska przez ślad ćmy na palcach
Wycinanka na liście
Aureole szczerbione w wieczny znak rodzaju, rozpalone,
wezbrane, żegnające owoc, zrównane z ogniem w komorze
jesieni, czy potrafię je zmówić nim zgasną? Niebo rdza-
mi zachodzi, cień wyżera grube łyki trawy, karmi ziemię
w ostatnich olejach. Chłodne odpoczywanie świętych nie
nazywanych, w wielkim bezimieniu gorącymi strzałami
przez śmierć trafionych. A mnie ledwo czerwień.
Tak mi w ucieczce przybywa
Niby las, niby płot, niby wojsko, niby zboże, chwiejne i wyso-
kie nazywanie świata, co ciągle inaczej zwołuje swą przemoc
nade mną. Tyle siły, żeby ledwo nie zaznać schronienia pod
rękami i liśćmi, tyle odwagi co brudu za paznokciem, którym
skrobię pracowicie odpoczynek w ziemi, a Bóg mnie jeszcze
na tyle nie spotkał, na zawadzie nie miał, żebyśmy mogli
polegać na sobie. Którędy wraca bezpowrotne — przed sobą
gubiąc ślady, nie o drogę pytam, ale o wydrążone miejsce
wśród małego życia, o mój dołek w piasku, czy nie zasypany.
Tak mi przybyło na wróbla przez podwórze.
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Dom
Trzyma mnie w swoim wnętrzu, nisko od korzeni do ciem-
ności drzewa mój cień jego ruchem cieniem, a pory roku
pędzą w gęstwinę. Dotykam pierwszych ścian przez grubość
lat, przez życia ubiegłe do kory, między kołyską i drzwiami
w twarde drewno wryty przypływ. Ze skraju, z drgnienia ma
wejście jedyne: wysoko po skórze drze płomień do szumu
w kołowrót zieleni, aż skrzypią ramiona. Gdzie dotknie po-
lany, wyrębu w pamięci?
Nie udźwignie ten kraj człowieka, nie wysyła znaków
Mówią o nim, pokazują palcem to miejsce, a ja ciebie do dziś
z klocków ustawiam. Do rozsupływania się dałeś, w gardle
czuję twój węzeł, do ciebie drogi prowadzę szare, kruche.
Wyciągam z poplątanego — i to jest proste. Kładę proste na
prostym — i znów się plącze.
Ta jabłoń we mnie odkąd się zaczyna
Z białości ponad ogród czarną słyszę jabłkami zawęźloną
w kwiaty, przez śnieg nagłe odbywam zielenie. Liści się
bezwiedna mojej obecności, zbyt jawna jeszcze, zbyt jabłoń,
aż nasycone wspólnym oddaleniem ramionami plączemy
ciemność. „Zdarzyłaś mi ogród, w którym jestem dzieckiem,
w śniegu cała, jabłek pełna i zakwitająca”.