Darmowe ebooki » Tragedia » Słodycz - Cyprian Kamil Norwid (bibliotek cyfrowa .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Słodycz - Cyprian Kamil Norwid (bibliotek cyfrowa .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Cyprian Kamil Norwid



1 2
Idź do strony:
Cyprian Kamil Norwid Słodycz

 

Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.

ISBN 978-83-288-3585-6

Słodycz Strona tytułowa Spis treści Początek utworu Do czytelnika Przypisy Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjna
Słodycz TRAGEDIA W SCENIE JEDNEJ
Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Do czytelnika

Po niedługim zastanowieniu czytelnik łaskawy przekona się, iż paru tym kartom dlatego tylko nazwiska tragedii by odmówił, że... tylko parę kart! Powodu tej natury nie usłuchał autor.

OSOBY: Kajus Veletrius, arcykapłan Jowisza i senator Pamfilius, gramatyk, klient Veletriusa Klucznik więzienia Vesty Święty Paweł, apostoł
Rzecz dzieje się w willi Veletriusa pod Rzymem za panowania Nerona Imperatora.
Łaźnia w ogrodzie Veletriusa. W głębi korytarz, za którym zieloność drzew, po lewej stronie porfirowa 1 wanna, w którą (spod stóp statuy wyżej umieszczonej) spada woda, po prawej stronie sofa, na której Veletrius, u nóg jego siedzenie niższe. KAJUS VELETRIUS
Julia Murcja co rzekła, gdy chleb jej spuszczono?... 
  KLUCZNIK
Wzniosła oczy i chwilę była zamyśloną... 
A potem rzekła: «Dzięki!» i chleba kruszynę 
Podała myszy, która tam ma swą szczelinę...  
  KAJUS VELETRIUS
Po siedmiu dniach bez jadła przebytych zapewne 
Można mi było słowo przynieść więcej rzewne... 
Ustąp!... 
  KLUCZNIK
Uchodzę...  
  KAJUS VELETRIUS
... W świętym westalek więzieniu 
Ni mysz być nie powinna, ni szczelin w kamieniu... 
Idź precz!... Pamfilius albo inny klient2 który 
Niech mi Arystofana3 czytać przyjdzie chóry, 
W szacie krótkiej, by akcję dołączał do rzeczy... 
Klucznik wychodzi. 
Który jest Bóg, co Murcję w swojej trzyma pieczy?... 
po chwili: 
Mógłbym o chrześcijaństwa posądzić wyznanie 
I zabić... Cóż stąd?... Moje nad nią panowanie 
Czy się rozszerzy — albo, w kwiat gdy zmieni duszę 
(Jeśli mam Platonowi wierzyć), kwiat czyż wzruszę? 
  PAMFILIUS
Z wazą w ręku.
Przynoszę Żaby, Osy, Ptaki... 
  KAJUS VELETRIUS
... i Niewiasty. 
Postaw to4! Usiądź! 
  PAMFILIUS
Siadając u stóp Veletriusa.
... Słusznie, że do jednej kasty 
Z płazami i owady ginecej5 się liczy... 
Pomysł jest gorzki, śmiały, ale malowniczy... 
po chwili, śledząc spojrzenie Veletriusa 
Szkoda — zaiste, szkoda, że kapłaństwa godność 
I senatorstwa pewną usuwa łagodność... 
To jest, pewną wesołość... 
  KAJUS VELETRIUS
... Jako?  
  PAMFILIUS
... Mówię: kto wié, 
Mielibyśmy równego Arystofanowi!... 
po chwili, zamieniając gest i akcent 
Czy dosyć widzów objął amfiteatr nowy?... 
  KAJUS VELETRIUS
Zapewne, że to nie jest drugi Flawiusowy6, 
Lecz pierwszy jako wybór widzów... 
  PAMFILIUS
Głośno, lecz na stronie:
... ścisłość mowy 
Lakońska7!...  
  KAJUS VELETRIUS
... O, Pamfilius, powiedz mi a szczerze...  
  PAMFILIUS
przerywając
Przez Minerwę...  
  KAJUS VELETRIUS
Skąd... siła... ta... się... dziwna bierze 
U chrześcijan?... Osaczone widziałem żołnierze8 
Z legionów starych, sławnych gladiatorów znałem... 
Wszystko to nie to... 
  PAMFILIUS
Przybierając gest i akcent poważny:
...Cnota u nas jest zapałem, 
Iskrą boską... U chrześcijan ciemnych jest to niby 
Płyn... eter... płyn przejrzysty jak lodowe szyby. 
Principium9 wody, zda się, zamiast ognia kładą, 
Stąd ta oziębłość, która staje się aż zdradą, 
I stąd ta pewna... słodycz!... Bo nie wiem nazwiska 
Rzeczy, której istoty nie poznałem z bliska... 
  KAJUS VELETRIUS
Zaprawdę — by w przedmiocie mówić bezimiennym, 
Przypuśćmy to nazwisko... na czas dysertacji10...  
  PAMFILIUS
Podejmując:
Ja bym na przykład nazwał wodnisto-płomiennym  
Systemat mój... 
  KAJUS VELETRIUS
... A to by nie było bez racji, 
Przeto, iż sam się własnym niszczy zaprzeczeniem... 
  PAMFILIUS
Na stronie, ale głośno:
Sokrates!...  
  KAJUS VELETRIUS
Tym czy owym nazwana imieniem, 
Rzecz tąż samą zostanie... Nie mówię: cywilnie, 
Lecz mówię: naturalnie... Możemy zwać mylnie... 
  PAMFILIUS
Pochylając czoło:
Platonowi cóż powiem!... 
po chwili 
Za Tybrem raz, pomnę, 
Przechodząc, widzę — wazy dwie stoją ogromne 
Przed małym sklepem rzeczy treści rozmaitej. 
A wazy były piękne, jedna bazaltowa11, 
W której balsamu nieco i czerep rozbity. 
W drugiej pisma; ta mniejsza i alabastrowa, 
Sfinksa pokryta maską... 
 
Po chwili, uważając, azali Veletrius słucha treści
... Owoż w rękopismach onych 
Znalazłem życiorysy chrześcijan potraconych... 
I o Chrystusie onę12 Odyseję płaską... 
Jest coś, co oni zowią słodyczą i łaską... 
  KAJUS VELETRIUS
Coś jest... 
Zarzuca kraj szaty na oczy i zasypia. 
 
Pamfilius powoli się podnosi i na palcach wychodzi. KAJUS VELETRIUS
Marząc w półśnie:
Coś jest... tę mając siłę, z którą lwa on głaszcze, 
Głodnego lwa, a lew się ociera, 
Jak kot, o goleń jego i zatrzaska paszczę... 
Tę siłę, z której owy śpiewając umiera... 
Albo i Murcja... siłę tę mając... 

 

...Starcze! Ty w płaszczu czerwonym, 
Bosy, co w fałdach szaty, gdzie my mamy cienie, 
Masz blask i z mieczem stoisz świeżo wyostrzonym... 
Ty mówisz, że dać możesz mi to zanielenie... 
Słucham... 
  ŚW. PAWEŁ
W widzeniu Veletriusa:
...To zanielenie, które nie przesilą 
Katownie, dać ci mogę i będziesz nim leczył. 
Lecz na cóż chcesz tej łaski?... 
  KAJUS VELETRIUS
Rychło i nieprzytomnie:
Żebym ją... zniweczył!... 
  ŚW. PAWEŁ
Dotykając ramienia Veletriusowego końcem miecza:
Julia Murcja umarła... 
 
Św. Paweł znika, Klucznik wchodzi. KAJUS VELETRIUS
Porywając się ku Klucznikowi:
Umarła?!...  
  KLUCZNIK
...Przed chwilą. 
 
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Przypisy:

1. porfir — gatunek skały wulkanicznej, której najbardziej znana odmiana posiada barwę czerwonawą; na dworze cesarzy bizantyjskich wykonywano z porfiru naczynia, a także wyłożono nim komnatę, w której przychodzili na świat prawowici następcy panującego władcy (tzw. porfirogeneci). [przypis redakcyjny]

2. klient — w staroż. Rzymie wolny, lecz ubogi obywatel (często wyzwolony niewolnik) pozostający pod opieką zamożnego patrona, zwykle patrycjusza; klientami bywali wybitni poeci i filozofowie (taka relacja łączyła Horacego z Mecenasem); klient był zobowiązany w zamian za utrzymanie i bywanie w domu i u stołu patrona do lojalności wobec niego, dostarczania mu informacji, dawania politycznego poparcia itp. [przypis edytorski]

3. Arystofanes (ok. 446–385 p.n.e.) — ateński komediopisarz, krytykujący w swych sztukach nadużycia warstw zamożnych, obrońca interesów średnich warstw społ. i chłopstwa. [przypis edytorski]

4. Żaby, Osy, Ptaki, Niewiasty — zwoje rękopisów przechowywano w wazach; Żaby, Osy, Ptaki i Zgromadzenie kobiet to dzieła Arystofanesa. [przypis redakcyjny]

5. ginecej (z gr. gineceum) — komnaty przeznaczone dla kobiet; tu przenośnie: kobiety, mieszkanki gineceum. [przypis redakcyjny]

6. amfiteatr (...) Flawiusowy — Amfiteatr Flawiuszów w Rzymie, czyli Koloseum; wybudowany w latach 70–80 n.e. przez cesarzy z dynastii Flawiuszów ogromny pięciokondygnacyjny amfiteatr mógł pomieścić od 45 do 73 tys. widzów; odbywały się w nim rozmaite igrzyska, walki gladiatorów, inscenizacje bitew morskich w sztucznym basenie (naumachie), polowania na dzikie zwierzęta. Od XVII w. rozpowszechnił się pogląd, że arena Koloseum była również miejscem kaźni wczesnych chrześcijan; tymczasem choć pojedyncze egzekucje różnego rodzaju skazańców stanowiły rodzaj krwawych interludiów podczas widowisk w Amfiteatrze Flawiuszów, masowych egzekucji chrześcijan dokonywano w Circus Maximus oraz w Ogrodach Nerona. [przypis edytorski]

7. ścisłość mowy lakońska — Lakończycy, czyli Spartanie, słynęli z niezwykle rzeczowego, pozbawionego ozdobników sposobu wysławiania się; por. styl lakoniczny. [przypis edytorski]

8. osaczone (...) żołnierze — dziś popr. osaczonych żołnierzy. [przypis edytorski]

9. principium (łac. ) — pierwiastek (materia pierwotna); zasada (w postępowaniu). [przypis redakcyjny]

10. dysertacja (z łac. dissertatio) — daw. rozumowanie, dyskusja, roztrząsanie jakiegoś problemu, badanie; dziś: rozprawa naukowa. [przypis edytorski]

11. bazalt (łac. ) — skała wulkaniczna ciemnej barwy. [przypis redakcyjny]

12. onę — tę, ową. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?


1 2
Idź do strony:

Darmowe książki «Słodycz - Cyprian Kamil Norwid (bibliotek cyfrowa .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz