Darmowe ebooki » Reportaż » Cywil w Berlinie - Antoni Sobański (jak czytać książki przez internet za darmo txt) 📖

Czytasz książkę online - «Cywil w Berlinie - Antoni Sobański (jak czytać książki przez internet za darmo txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Antoni Sobański



1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
Idź do strony:
występował także z wielkim powodzeniem w Niemczech oraz w filmach niemieckich, m.in. Das Lied einer Nacht (Pieśń nocy, 1932). [przypis edytorski]
110. Schmidt, Josef (1904–1942) — słynny niemiecki śpiewak operowy. Po premierze filmu Ein Lied geht um die Welt (Pieśń idzie przez świat), w maju 1933 roku wyemigrował z Niemiec; śpiewał m.in. w Carnegie Hall w Nowym Jorku. Zmarł w szwajcarskim obozie internowania. [przypis edytorski]
111. Hugenberg, Alfred (1865–1951) — wpływowy niemiecki przemysłowiec i polityk. Był ministrem gospodarki w pierwszym rządzie Hitlera; wkrótce jednak został odsunięty. [przypis edytorski]
112. Blutendes Deutschland (Krwawiące Niemcy) — film dokumentalno-propagandowy Johannesa Hausslera. Przedstawiano w nim zarys historii Niemiec od wojny francusko-pruskiej aż po zwycięstwo Hitlera; podkreślano niemiecką martyrologię i konieczność walki z systemem wersalskim. Film wszedł na ekrany w marcu 1933 r. [przypis edytorski]
113. smutnoje wriemia (ros. смутное время) — dosł. czasy smuty; przen. czas zamętu, burzliwy czas; pierwotnie: okres głębokiego kryzysu Cesarstwa Rosyjskiego w l. 1598–1613, tj. od śmierci ostatniego cara z dynastii Rurykowiczów do objęcia tronu przez dynastię Romanowów. [przypis edytorski]
114. poczdamski triumf — aluzja do spotkania w Poczdamie kanclerza Hitlera z prezydentem Paulem von Hindenburgiem. [przypis edytorski]
115. Toscanini, Arturo (1867–1957) — wybitny włoski dyrygent. Od 1928 r. przebywał w Stanach Zjednoczonych. [przypis edytorski]
116. Walter, Bruno, właśc. Schlesinger (1876–1962) — wybitny niemiecki dyrygent, pianista i kompozytor; w 1933 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]
117. Hochgeboren (niem.) — wysoko urodzony. [przypis edytorski]
118. Goebbels, Magda (1901–1945) — żona ministra propagandy, matka sześciorga dzieci. Tuż przed klęską III Rzeszy oboje wraz z mężem otruli dzieci i popełnili samobójstwo. [przypis edytorski]
119. Oraczewski, Czesław (1891–1965) — jak podaje Tomasz Szarota, ksiądz ten był zwolennikiem filozofii mistyczno-narodowej, od 1936 r. proboszczem parafii św. Jakuba na warszawskiej Ochocie. Po wojnie związał się z PAX-em i ruchem tzw. księży patriotów. [przypis edytorski]
120. Wotowski, Stanisław Antoni (1895–1939) — właściciel kontrowersyjnego biura detektywistycznego; jeździł po Polsce z wykładami na temat okultyzmu, spirytualizmu, masonerii i sekt. Autor wielu powieści sensacyjnych, m. in. książki Tajemnice masonerii i masonów (1926), po 1989 roku kilkakrotnie wznowionej. [przypis edytorski]
121. KARP — Koło Adwokatów Rzeczypospolitej Polskiej. [przypis edytorski]
122. Kube, Wilhelm (1887–1943) — od 1941 r. Gauleiter czyli komisarz generalny Białorusi, zginął w zamachu w Mińsku w niejasnych okolicznościach. [przypis edytorski]
123. Kerrl, Hanns (1887–1943) — minister sprawiedliwości; 1935–1941 minister do spraw kościelnych. [przypis edytorski]
124. Frank, Hans (1900–1946) — z zawodu adwokat, 1939 r. gubernator generalny w okupowanej Polsce. Skazany i stracony w Norymberdze. [przypis edytorski]
125. Geheimrat (niem.) — tajny radca. [przypis edytorski]
126. Heyman, Ernst (1870–1946) — profesor uczelni we Wrocławiu i Królewcu, potem w Berlinie. [przypis edytorski]
127. Freisler, Roland (1893–1945) — w NSDAP od 1925 r. Od 1942 r. przewodniczący Trybunału Ludowego. Przewodniczył w ponad 1200 procesach, które kończyły się niemal wyłącznie wyrokami śmierci, stąd nazywano go „wieszającym sędzią”. [przypis edytorski]
128. usmiritiel (ros.) — pogromca. [przypis edytorski]
129. II y a des juges à Berlin (fr.) — Są sędziowie w Berlinie. [przypis edytorski]
130. mensura — zasady i rytuały związane z pojedynkami, praktykowanymi m.in. w korporacjach akademickich. [przypis edytorski]
131. Paxabteilung (neol. z łac. pax: pokój, niem. Abteilung: oddział) — „bataliony pokoju”. [przypis edytorski]
132. udarnik (ros.) — przodownik pracy. [przypis edytorski]
133. Frick, Wilhelm (1877–1946) — w latach 1933–1943 minister spraw wewnętrznych Rzeszy, potem protektor Czech i Moraw. Sądzony i powieszony w Norymberdze. [przypis edytorski]
134. „Myśl Narodowa” — czasopismo związane ze Stronnictwem Narodowym, wydawane w latach 1921–1939 w Warszawie. [przypis edytorski]
135. Sławek, Walery (1879–1939) — bliski współpracownik Piłsudskiego, trzykrotny premier, w latach 1927–1935 kierował Bezpartyjnym Blokiem Współpracy z Rządem. [przypis edytorski]
136. feldgrau — dosł. „polowa szarość”, kolor mundurów armii niemieckiej. [przypis edytorski]
137. PKU — Powiatowa Komenda Uzupełnień. [przypis edytorski]
138. Krupp von Bohlen und Haibach, Gustav (1870–1950) — kierował niemieckim koncernem przemysłu ciężkiego Friedrich Krupp AG, zajmującym się od 1933 głównie produkcją zbrojeniową. [przypis edytorski]
139. Reichswehra — siły zbrojne Republiki Weimarskiej i III Rzeszy, istniejące w latach 1921–1935; następnie Reichswehrę rozwiązano, tworząc Wehrmacht. [przypis edytorski]
140. Mama, was ist ein Leutnant? (niem.) — Mamo, co to jest porucznik? [przypis edytorski]
141. Der totale Staat (niem.) — państwo totalne. [przypis edytorski]
142. z katolickimi pacyfistami — zdaniem Tomasza Szaroty nie jest wykluczone, że Antoni Sobański spotkał się w Niemczech z księdzem Maksymilianem Metzgerem, zaprzyjaźnionym z księdzem Władysławem Korniłowiczem z Lasek. W 1944 r. Metzger został zamordowany przez hitlerowców. [przypis edytorski]
143. Rydel, Lucjan (1870–1918) — polski poeta i dramatopisarz, autor m.in. popularnego widowiska jasełkowego Betlejem polskie (1904). [przypis edytorski]
144. Pro Ecclesia et Pontifice — „Dla Kościoła i Papieża”, jedno z wysokich odznaczeń Stolicy Apostolskiej w kształcie krzyża. [przypis edytorski]
145. Die Strasse frei den braunen Bataillonen... (niem.) — Więc wolny szlak brunatnym batalionom/ Więc wolny szlak przed tym, co niesie grom/ Na hakenkreuz z nadzieją patrzą już miliony/ I dzień wolności wstaje nad nasz dom. [przypis edytorski]
146. Heines, Edmund (1897–1934) — poseł NSDAP do Reichstagu i jeden z przywódców SA; zamordowany przez hitlerowców 30 czerwca 1934 r. podczas tzw. nocy długich noży. [przypis edytorski]
147. Strasser, Otto (1897–1974) — bliski współpracownik, później konkurent Hitlera, reprezentant tzw. lewego skrzydła ruchu nazistowskiego. W 1930 r. założył własną organizację „Czarny Front” w opozycji do NSDAP Od 1934 r. na emigracji, w 1955 r. powrócił do Niemiec. [przypis edytorski]
148. Wilhelm II Hohenzollern (1859–1941) — cesarz Niemiec w latach 1888–1918, po wybuchu rewolucji w 1918 r. uciekł do Holandii. [przypis edytorski]
149. BB — tak w skrócie nazywano Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem. [przypis edytorski]
150. Rathenau, Walther (1867–1922) — polityk niemiecki, w 1922 r. jako minister spraw zagranicznych podpisał z Rosją Sowiecką traktat w Rapallo. Zamordowany na berlińskiej Königsallee przez członków skrajnie prawicowego paramilitarnego związku Organisation Consul. [przypis edytorski]
151. lachendes Leben (niem.) — dosł. śmiejące się życie; życie pełne śmiechu. [przypis edytorski]
152. sceptyk Słonimskiego — jak zauważył Tomasz Szarota, Sobański cytuje tu komedię Antoniego Słonimskiego Rodzina, której premiera odbyła się w Warszawie w 1933 r. Tekst był opublikowany w „Wiadomościach Literackich” (1934, nr 13). [przypis edytorski]
153. Hier wird nur deutsch gegrüsst (niem.) — Tu pozdrawia się tylko po niemiecku. [przypis edytorski]
154. szpera — zapewne: godzina policyjna, od niem. die Sperrstunde. [przypis edytorski]
155. ein kleines helles (niem.) — małe jasne (piwo). [przypis edytorski]
156. Ich hab’ mein Herz in Heidelberg verloren (niem.) — Straciłem serce w Heidelbergu. [przypis edytorski]
157. cum grano salis (łac.) — z ziarenkiem soli (ostrożnie). [przypis edytorski]
158. à la longue (fr.) — na długo, w dłuższej perspektywie. [przypis edytorski]
159. gleichschaltet (niem.) — ujednolicone. [przypis edytorski]
160. Wiązania grzecznej Helenki — chodzi o książkę Klementyny Hoffmanowej z d. Tańskiej, Wiązanie Helenki. Książeczka dla małych dzieci uczących się czytać, przez Autorkę „Pamiątki po dobrej matce”, Warszawa 1823. [przypis edytorski]
161. Grosz, George (1893–1958) — grafik i karykaturzysta niemiecki; od 1933 r. na emigracji w Stanach Zjednoczonych; W Trzeciej Rzeszy jego prace zostały uznane za „sztukę zdegenerowaną”, znaczną ich część zniszczono. [przypis edytorski]
162. Busch, Wilhelm (1832–1908) — rysownik i poeta niemiecki, uważany za praojca komiksu; twórca postaci Maxa i Moritza. [przypis edytorski]
163. PAT — Polska Agencja Telegraficzna. [przypis edytorski]
164. Moabit — tak nazywano więzienie, które mieściło się w berlińskiej dzielnicy Moabit. [przypis edytorski]
165. Kommunismus lebt noch (niem.) — Komunizm jeszcze żyje. [przypis edytorski]
166. rara avis (łac.) — dosł.: rzadki ptak, biały kruk; tu: rzadki okaz. [przypis edytorski]
167. dienszczik (ros.) — ordynans. [przypis edytorski]
168. Verband (niem.) — stowarzyszenie. [przypis edytorski]
169. Kampfbund (niem.) — związek walki. [przypis edytorski]
170. gelateria (wł.) — lodziarnia. [przypis edytorski]
171. Ich war nie Nazi, Ich war immer Deutsch-National (niem.) — nigdy nie byłam nazistką, zawsze byłam Niemiecko-Narodowa [popierałam Niemiecką Narodową Partię Ludową]. [przypis edytorski]
172. sprich doch nicht so laut, bist du verrückt? (niem.) — ależ nie mów tak głośno, oszalałaś? [przypis edytorski]
173. mordy z 30 czerwca — tzw. Noc długich noży, czyli akcja schwytania i wymordowania przeciwników Adolfa Hitlera wewnątrz ruchu narodowosocjalistycznego. Tej nocy SS i wojsko zajęły główną siedzibę dowództwa SA i aresztowały jego dowódcę Ernsta Röhma. [przypis edytorski]
174. być à la page (fr.) — być na bieżąco, orientować się. [przypis edytorski]
175. Ich halte, och an die Photographie (niem.) — opieram się na fotografii. [przypis edytorski]
176. Weloński, Pius (1848–1931) — polski rzeźbiarz. Jego rzeźba Gladiator powstała w 1880 r. [przypis edytorski]
177. capo d’opera (wł.) — arcydzieło. [przypis edytorski]
178. spricht (niem.) — mówi. [przypis edytorski]
179. Tempelhof — lotnisko w Berlinie. [przypis edytorski]
180. Fidler, Edmund (1909–1999) — polski aktor teatralny. [przypis edytorski]
181. Kundgebung (niem.) — wiec, manifestacja. [przypis edytorski]
182. oranki — zaorany obszar. [przypis edytorski]
183. Maibaum (niem.) — drzewko majowe. [przypis edytorski]
184. prozopopea — tu w znaczeniu: udramatyzowanie. [przypis edytorski]
185. mensura — tu: blizna po pojedynku. [przypis edytorski]
186. wyranżerowany — wycofany z obiegu. [przypis edytorski]
187. Odol — firma niemiecka produkująca pastę do zębów. [przypis edytorski]
188. Grosses Schauspielhaus — berliński teatr założony w 1919 roku. [przypis edytorski]
189. proces trockistowski — proces dawnych przywódców bolszewickich, który odbywał się w Moskwie od 19 do 24 sierpnia 1936 r. Większość oskarżonych skazano na śmierć. [przypis edytorski]
190. Blum, Leon (1872–1950) — francuski polityk socjalistyczny, został premierem w 1936 r. [przypis edytorski]
191. on ne sait à quel saint se vouer (fr.) — nie wiadomo, któremu świętemu się ofiarować. [przypis edytorski]
192. Parteigenosse (niem.) — towarzysz partyjny; tu: członek NSDAP. [przypis edytorski]
193. pod kozyriok (z ros.) — „bicie w dach” (w domyśle: czapki żołnierskiej); salut. [przypis edytorski]
194. Brüning, Heinrich (1885–1970) — przywódca katolickiej partii Centrum, który w latach 1930–1932 był kanclerzem Niemiec. [przypis edytorski]
195. Erker (niem.) — wykusz. [przypis edytorski]
196. Wolgemut (Wolthgemuth), Michael (1434–1519) — malarz i drzeworytnik niemiecki. [przypis edytorski]
197. Kraft (Krafft), Adam (ok. 1460–ok. 1508) — jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy późnego gotyku. [przypis edytorski]
198. Vischer, Peter Starszy (ok. 1460–1529) — niemiecki mistrz odlewnictwa, rzeźbiarz, twórca słynnego grobu św. Sebalda w Norymberdze. [przypis edytorski]
199. les purs (fr.) — czyści; tu zapewne w znaczeniu: czyści rasowo. [przypis edytorski]
200. Wandervogel (niem.) — wędrowny ptak, nazwa stowarzyszenia młodzieży niemieckiej, założonego w 1901 r. Propagowało ono rozwój patriotyzmu, m.in. przez wycieczki po kraju i głosiło romantyczny bunt w imię „wspólnoty ludowej” Niemców. [przypis edytorski]
201. Musik Hochshule (niem.) — wyższa szkoła muzyczna. [przypis edytorski]
202. Was fur ein Uniform ist das? (niem.) — Jaki to jest mundur? [przypis edytorski]
203. Politische und Weltanschauung Schulung (niem.) — szkolenie polityczne i światopoglądowe. [przypis edytorski]
204. Weltanschauung (niem.) — światopogląd. [przypis edytorski]
205. Volk ans Gewehr (niem.) — naród pod bronią. [przypis edytorski]
206. Backfische (niem.) — podlotki. [przypis edytorski]
207. Blomberg, Werner von (1878–1946) — minister wojny Rzeszy w latach 1935–1938, feldmarszałek i naczelny dowódca Wehrmachtu. [przypis edytorski]
208. Ausland (niem.) — zagranica. [przypis edytorski]
209. Redo, Józef (1872–1941) — polski śpiewak i aktor operetkowy. [przypis edytorski]
210. lingua toscana in bocca tedesca (wł.) — język toskański w ustach niemieckich. Autor żartobliwie nawiązuje tu
1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
Idź do strony:

Darmowe książki «Cywil w Berlinie - Antoni Sobański (jak czytać książki przez internet za darmo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz