Darmowe ebooki » Reportaż » W kraju palm i słońca - Artur Gruszecki (gdzie czytać książki online txt) 📖

Czytasz książkę online - «W kraju palm i słońca - Artur Gruszecki (gdzie czytać książki online txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Artur Gruszecki



1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Idź do strony:
w 1892 zastąpiono przez korony; w życiu codziennym wielu mieszkańców Austro-Węgier nadal liczyło w starych pieniądzach. [przypis edytorski]
51. wystawa w Chicago (1893) — jedna z wystaw światowych, wielkich międzynarodowych wystaw, organizowanych cyklicznie w różnych krajach, prezentujących osiągnięcia kulturalne, naukowe i techniczne państw świata. [przypis edytorski]
52. l. c. — skrót łac. loco citato: miejsce cytowane; skrót używany dla wskazania, że autor powołuje się na to samo miejsce przytaczanego dokumentu, które wskazano w przypisie bezpośrednio poprzedzającym; tu błędnie użyty zamiast o. c. (opus citatum: dzieło cytowane). [przypis edytorski]
53. notable (z fr.) — najznakomitsi obywatele. [przypis edytorski]
54. I nikt (...) nie wierzy w diamenty parańskie, z wyjątkiem złudzonych Polaków, przesyłających zwykłe krzemienie do jubilera — Poznański, jubiler z Rio de Janeiro, ul. Ourives nr 78, ma u siebie listy i krzemienie przesłane z Parany przez Polaków jako diamenty do oceny. [przypis autorski]
55. Tibagy a. Tibagi — rzeka w płd. Brazylii, lewy dopływ rz. Paranapanema. [przypis edytorski]
56. brylant — oszlifowany diament, mający formę symetrycznego wielościanu zbliżonego do stożka, z wieloma ściankami (fasetkami). [przypis edytorski]
57. Minas Geraes — dziś popr.: Minas Gerais, stan Brazylii położony w środkowowschodniej części kraju. [przypis edytorski]
58. Polaków około 45 000 — obliczenia ilości osiadłych w Paranie Polaków dokonał p. Leon Bielecki, na podstawie danych urzędowych i ksiąg parafialnych. Z rachunku tego wynika, że w Paranie żyje do 9000 rodzin, a licząc każdą rodzinę średnio po pięć osób, otrzymuje się liczbę 45 000 Polaków. [przypis autorski]
59. hajdamaka — powstaniec kozacki, czyli uczestnik hajdamaczyzny, ruchu chłopskiego przeciw uciskowi szlachty polskiej na Ukrainie w XVIII w. [przypis edytorski]
60. Yguassu — dziś popr. Iguaçu, rzeka w płd. Brazylii i płn. Argentynie, lewy dopływ rz. Parana. [przypis edytorski]
61. S. Jose de Pinhares — dziś popr.: São José dos Pinhais, brazylijskie miasto w stanie Parana, ob. stanowiące część metropolii Kurytyby, odległe o ok. 15 km od centrum. [przypis edytorski]
62. pugilares (daw.) — portfel. [przypis edytorski]
63. szyneczek — zdrobn. od: szynk, podrzędny lokal sprzedający alkohol. [przypis edytorski]
64. Mnie tu nuda zabije — cytat z poematu Kirgiz (1842) Gustawa Zielińskiego. [przypis edytorski]
65. Kneipp, Sebastian (1821–1897) — bawarski ksiądz katolicki, propagator hydroterapii, urozmaiconej i pełnej diety oraz ziołolecznictwa. [przypis edytorski]
66. Texas — Teksas, stan w południowo-środkowej części Stanów Zjednoczonych; do 1836 prowincja Meksyku, w jęz. hiszpańskim nazwę Texas wymawia się: tehas. [przypis edytorski]
67. frazes (daw.) — zdanie, zwrot; dziś: stwierdzenie bez głębszej treści, slogan. [przypis edytorski]
68. Rio Negro — miejscowość w Brazylii, w stanie Parana, nad rzeką Rio Negro, ok. 100 km na płd.-zach. od Kurytyby. [przypis edytorski]
69. Zola, Émile (1840–1902) — francuski pisarz, główny teoretyk i przedstawiciel naturalizmu. [przypis edytorski]
70. Fertile Évangile (fr.) — Płodna Ewangelia; Émile Zola od 1898 pisał cykl powieściowy Cztery Ewangelie (Les Quatre Évangiles), w którym odszedł od naturalizmu na rzecz utopijnego przedstawienia rzeczywistości idealnej; do śmierci zdołał ukończyć trzy pierwsze tomy, noszące tytuły: Płodność, Praca i Prawda, oraz naszkicować czwarty, Sprawiedliwość. [przypis edytorski]
71. araukaria — rodzaj drzew iglastych rosnących na półkuli południowej; w płd. części Brazylii rośnie araukaria brazylijska, nazywana w innych miejscach tekstu „sosną brazylijską”. [przypis edytorski]
72. stadnik — samiec rozpłodowy bydła hodowlanego. [przypis edytorski]
73. wszystko jedno jak się nazywa, Araucaria czy Guajuvira — araukaria to drzewo iglaste występujące w płd. Brazylii, zaś guayuvirá to potoczna nazwa drzewa Patagonula americana. [przypis edytorski]
74. pierwotny — tu: prymitywny. [przypis edytorski]
75. patynki — tu: proste, płytkie obuwie skórzane. [przypis edytorski]
76. Lucena — osada kolonistów w płd. Brazylii, w stanie Santa Catarina, niedaleko od granicy ze stanem Parana; założona w 1890 lub 1891, zapoczątkowała obecne miasto Itaiópolis. [przypis edytorski]
77. Sodoma i Gomora — biblijne miasta będące symbolami grzechu i zepsucia, zniszczone przez Boga deszczem ognia i siarki. [przypis edytorski]
78. chudoba (gw.) — zwierzęta stanowiące dobytek gospodarski, głównie bydło i konie. [przypis edytorski]
79. kiej (gw.) — gdy, kiedy. [przypis edytorski]
80. imać się czegoś (daw., gw.) — zabierać się do czegoś, brać się za coś. [przypis edytorski]
81. Ilex paraguanensis (łac., bot.) — ostrokrzew paragwajski; jego potoczna hiszpańska nazwa to yerba mate, a portugalska erva-mate. [przypis edytorski]
82. popas — postój w czasie podróży w celu nakarmienia koni i odpoczynku. [przypis edytorski]
83. Hohenzollernowie — niemiecka dynastia, której przedstawiciele panowali w krajach niemieckich (m.in. w Brandenburgii i w Prusach), jako cesarze niemieccy (1871–1918) oraz w Rumunii (1869–1947). [przypis edytorski]
84. tebinki a. tebenki (daw.) — skórzane frędzle i inne ozdoby zwieszające się z siodła; pot.: pośladki. [przypis edytorski]
85. zmanić (daw.) — zmamić, zwieść fałszywymi pozorami, oszukać. [przypis edytorski]
86. recht (niem.) — słuszność, prawo. [przypis edytorski]
87. pono (daw., gw.) — ponoć, podobno. [przypis edytorski]
88. mrg. nowop. — skrót od: morga nowopolska (dawna jednostka powierzchni gruntu, równa 0,56 ha). [przypis edytorski]
89. szlachta zagonowa — drobna, uboga szlachta, utrzymująca się z własnej pracy na małym kawałku ziemi. [przypis edytorski]
90. nicpotem (daw.) — do niczego; nic nie wart. [przypis edytorski]
91. Palmowa — Niedziela Palmowa, święto chrześcijańskie przypadające 7 dni przed Wielkanocą, obchodzone na pamiątkę przybycia Jezusa do Jerozolimy i rozpoczynające Wielki Tydzień, związane z tradycją wykonywania palm wielkanocnych. [przypis edytorski]
92. nikiej (gw.) — niczym, tak jak. [przypis edytorski]
93. ostać (gw.) — zostać. [przypis edytorski]
94. batat — roślina uprawiana w strefie międzyzwrotnikowej, posiadająca jadalne, mączyste bulwy, nazywana też słodkim ziemniakiem. [przypis edytorski]
95. Santos — miasto w płd.-wsch. Brazylii, w stanie São Paulo, nad Oceanem Atlantyckim. [przypis edytorski]
96. ćma (daw.) — tu: chmara, mnóstwo. [przypis edytorski]
97. nie poświci (gw.) — nie poświeci, tj. nie ma ani śladu czegoś lub kogoś. [przypis edytorski]
98. kapibara (biol.) — rodzaj lądowo-wodnych gryzoni mieszkających w Ameryce Płd.; kapibara wielka jest największym z żyjących gryzoni (do 65 kg). [przypis edytorski]
99. kierz (daw., Msc. lm: krzach) — krzew. [przypis edytorski]
100. znaczny (daw.) — wyróżniający się, widoczny. [przypis edytorski]
101. cal — jednostka miary długości równa ok. 2,5 cm. [przypis edytorski]
102. embuya a. imbuia (port.) — Ocotea porosa, gatunek drzewa rosnącego w płd. Brazylii, zwany także orzechem brazylijskim, ponieważ jego twarde drewno przypomina drewno orzechowe. [przypis edytorski]
103. srebrnego żyta, złotej pszenicy — odniesienie do fragmentu poematu Mickiewicza Pan Tadeusz: „Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem, / Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem”. [przypis edytorski]
104. katarakta — zaćma, zmętnienie soczewki ocznej. [przypis edytorski]
105. 32 °R — autor używa tutaj dawnej skali termometrycznej wprowadzonej w 1731 przez francuskiego fizyka Réaumura i używanej w Europie Środkowej jeszcze na początku XX w.; 32 °Ré odpowiada 40 °C. [przypis edytorski]
106. w lic (daw.) — o zaprzężonych koniach: w lejcach. [przypis edytorski]
107. empregado publico (port.) — pracownik publiczny. [przypis edytorski]
108. łokciowe towary (przestarz.) — tkaniny, wstążki itp. sprzedawane w sklepiku na łokcie, tj. odwijane z beli i przycinane do długości pożądanej przez klienta. [przypis edytorski]
109. bez (gw.) — przez, z powodu. [przypis edytorski]
110. modrak (reg.) — chaber, bławatek. [przypis edytorski]
111. hawok a. haw (gw.) — tutaj, tu; w tym miejscu najwyraźniej zamiast haniok: tam, daleko. [przypis edytorski]
112. mary — nosze do przenoszenia zmarłego; podwyższenie, na którym stawia się trumnę. [przypis edytorski]
113. omasta — tłuszcz dodawany do potraw, np. masło a. smalec, którym smaruje się chleb. [przypis edytorski]
114. ani poświecić kogoś a. czegoś — nie napotka się, nie ma ani śladu czegoś lub kogoś. [przypis edytorski]
115. surowiec — tu: surowa, niegarbowana skóra. [przypis edytorski]
116. indyjski (daw.) — indiański, związany z Indianami. [przypis edytorski]
117. krzyw (daw., gw.) — pogniewany, urażony. [przypis edytorski]
118. hajdawery (daw.) — obszerne spodnie. [przypis edytorski]
119. statek (daw.) — mienie, dostatek. [przypis edytorski]
120. schwytana dzieckiem (daw.) — schwytana, kiedy była dzieckiem. [przypis edytorski]
121. kapiszonówka (daw. pot.) — strzelba kapiszonowa: długa broń palna z zamkiem kapiszonowym, w której odpalenie następuje przy użyciu kapiszona, miedzianej miseczki zawierającej piorunian rtęci; wynaleziona w 1818, wyparła broń skałkową, również ładowaną od strony wylotu lufy, po czym w drugiej połowie XIX w. została z kolei wyparta przez broń odtylcową na naboje zespolone. [przypis edytorski]
122. pojedynka — strzelba o jednej lufie. [przypis edytorski]
123. myśliwiec (daw.) — myśliwy. [przypis edytorski]
124. przeważny (daw.) — przeważający. [przypis edytorski]
Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?


Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji

1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Idź do strony:

Darmowe książki «W kraju palm i słońca - Artur Gruszecki (gdzie czytać książki online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz