Pamiętnik pani Hanki - Tadeusz Dołęga-Mostowicz (gdzie można za darmo czytać książki .TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Przeczytanie korespondencji męża bez jego wiedzy jest niewątpliwie złamaniem zasad dobrego wychowania… Ale jeśli tylko dzięki takiemu przypadkowemu zwycięstwu występnej ciekawości można uratować własną reputację, małżeństwo, a może nawet Polskę? Wówczas brzydki postępek znika w cieniu cichego heroizmu.

Wydany w przededniu II wojny światowej Pamiętnik pani Hanki (1939) Tadeusza Dołęgi-Mostowicza wykorzystuje konwencję publikacji rzekomo cudzego tekstu z własnymi komentarzami. Powieść przynosi niepozbawiony humoru i wdzięku (oraz dystansu do samego siebie) wizerunek przedwojennej Warszawy i życia śmietanki towarzyskiej II RP. Czytelnik wkracza w ten świat, idąc śladem autorki pamiętnika, dwudziestoparoletniej, nieco trzpiotowatej żony polskiego dyplomaty, Hanki Renowickiej.

Tajemnicza afera szpiegowska, komentowane w salonach i kawiarniach wzmianki o niepokojących posunięciach politycznych Niemiec oraz kilka rzeczywistych osób, pojawiających się „osobiście”, w domyśle lub choćby z nazwiska — to wszystko stanowi o kolorycie epoki. Ale najcenniejsza może jest warstwa obyczajowa. Dowiedzieć się można na przykład, jaką ulgą dla dziewczyny z tzw. dobrego domu jest… wyjść z niego wreszcie. Wyznania pani Hanki pokazują też, że nawet jeśli dama spotyka się niekiedy z innymi mężczyznami bez wiedzy męża, może to robić wyłącznie dla jego dobra. I myśleć o tym inaczej to zwykłe prostactwo.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Pamiętnik pani Hanki - Tadeusz Dołęga-Mostowicz (gdzie można za darmo czytać książki .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Idź do strony:

wzory i motywy sztuki staroż. Grecji, Rzymu i Egiptu, np. sfinksy, gryfy, kariatydy, a także motyw łabędzia (ulubionego ptaka cesarzowej Józefiny), inicjał Napoleona w wieńcu laurowym, motyw pszczoły, gwiazdy, orłów cesarskich. [przypis edytorski]

53. ekstraordynaryjny — nadzwyczajny. [przypis edytorski]

54. comme il faut (fr.) — właściwy; taki jak należy, w dobrym tonie. [przypis edytorski]

55. in spe (łac.) — dosł. w nadziei; przyszły, spodziewany, mający zadatki na. [przypis edytorski]

56. Briand, Aristide (1862–1932) — premier Francji (1909–1911 r., 1913, 1915–1917, 1921) oraz minister spraw zagranicznych (1925–1932); jego nazwisko łączy się przede wszystkim z podpisaniem w 1925 r. układu w Locarno z Niemcami, Wielką Brytanią, Włochami i Belgią (za wkład w negocjacje otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla w 1926 r.), zaproponowaniem i realizacją traktatu przeciwwojennego (zw. także: paktem paryskim a. paktem Brianda-Kellogga, 1928) oraz z przestawioną w 1930 r. propozycją integracji państw europejskich: Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec jako państw-założycieli oraz pozostałych państw Europy (z wyłączeniem Turcji i Rosji), w ramach Unii Federacyjnej czy też Stanów Zjednoczonych Europy, połączonych unią celną, wspólnym rynkiem, systemem bezpieczeństwa oraz niektórymi instytucjami. [przypis edytorski]

57. Darrieux, Danielle Yvonne Marie Antoinette (1917–2017) — fr. aktorka filmowa i teatralna; karierę w Hollywood rozpoczęła w wieku 18 lat, zagrała w ponad stu amer. i fr. filmach. [przypis edytorski]

58. zmoderować — tu: powściągnąć, ukrócić, zdyscyplinować, złagodzić; por. fr. modérer). [przypis edytorski]

59. un cachet de virginité (fr.) — pieczęć (znak, znak rodowy) dziewictwa. [przypis edytorski]

60. mimoza — w symbolicznej „mowie kwiatów” używanej przez eleganckie towarzystwo w XVIII i XIX w. oznacza obawę przed okazaniem swoich gorących uczuć. [przypis edytorski]

61. wpierać się — dziś popr.: upierać się przy czymś. [przypis edytorski]

62. dwie (...) alternatywy — oznaczałoby to cztery możliwe wyjścia, ponieważ alternatywa to wybór między dwiema ewentualnościami (albo-albo). [przypis edytorski]

63. ultymatywnie — ostatecznie; jako ultimatum. [przypis edytorski]

64. tracić zdrowy sens — dziś popr.: tracić zdrowy rozsądek (por. fr. sens: zmysł, rozsądek, odczucie). [przypis edytorski]

65. Znachor — powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza z 1937 r., zekranizowana w tym samym roku w reż. Michała Waszyńskiego, opowiadająca historię wybitnego chirurga, prof. Rafała Wilczura, który w wyniku ciężkiego pobicia traci pamięć, następnie, nie mogąc sobie przypomnieć swojej tożsamości, trafia na wieś, gdzie zostaje znachorem i leczy miejscową ludność jako Antoni Kosiba. Pomysł został zrealizowany początkowo w formie scenariusza filmowego, ale nie wzbudził zainteresowania, dopiero sukces powieści przekonał twórców kina do przeniesienia Znachora na ekrany, zaś autora do napisania drugiej części losów głównego bohatera (powieść Profesor Wilczur, wyd. w 1939 r.). [przypis edytorski]

66. ekspropriacja (z łac.) — wywłaszczenie; przymusowe pozbawienie własności. [przypis edytorski]

67. Norblin, Stefan (1892–1952) — właśc. Juliusz Stefan Norblin de la Gourdaine (prawnuk Jean-Pierre’a Norblina, fr. malarza scen rodzajowych doby stanisławowskiej); malarz, twórca plakatów utrzymanych w stylu secesyjnym i art déco, a także ilustracji i karykatur, projektów architektonicznych i wnętrzarskich oraz mody; bardzo popularny w Warszawie w okresie międzywojennym, mąż aktorki Leny Żelichowskiej; po wybuchu II wojny światowej opuścił Polskę, przebywał w Persji i Indiach, ostatecznie osiedlił się w San Francisco w Stanach Zjednoczonych, gdzie zmarł. [przypis edytorski]

68. u „Loursa” — kawiarnia i cukiernia na wzór francuski zał. w 1821 r. przez szwajc. cukiernika z St. Maurizio, Laurenta Lourse’a. Ze względu na wysoką jakość wyrobów i usług, elegancką oprawę oraz gustowne wnętrza firma Lourse’a szybko zyskała uznanie, prestiż i ogromną popularność, stając się na ponad 120 lat miejscem spotkań śmietanki towarzyskiej i inteligencji warszawskiej. Początkowo mieściła się przy ul. Miodowej, następnie w Teatrze Wielkim (od momentu jego wybudowania w 1833 r. funkcjonowała „Café des Théâtres”, zw. też „Pod Filarami”, pełniąc rolę salonu polityczno-kulturalnego). Powstały też liczne filie cukierni przez warszawiaków nazywane „Loursem”: w 1880 r. w Ogrodzie Saskim, w 1884 r. w gmachu Giełdy, w 1888 r. w Alejach Ujazdowskich i w 1894 r. na ulicy Marszałkowskiej 127. Główna cukiernia „Lourse’a” przeniosła się w 1873 r. do Hotelu Europejskiego i tam, pod adresem Krakowskie Przedmieście 13, funkcjonowała w okresie międzywojennym i w czasie wojny do 1944 r. [przypis edytorski]

69. sybarytka — osoba mająca zamiłowanie do wygód, luksusu i używania przyjemności. [przypis edytorski]

70. façon d’être (fr.) — sposób bycia. [przypis edytorski]

71. dywagacje — rozważania (szczególnie wolne dygresyjne czy abstrakcyjne), odchodzenie od tematu. [przypis edytorski]

72. à la longue (fr.) — na dłuższą metę. [przypis edytorski]

73. comme il faut (fr.) — właściwy, w dobrym tonie. [przypis edytorski]

74. nouveau richelostwo (z fr. nouveau riche: nowo wzbogacony) — sposób bycia właściwy nuworyszom, tj. nowobogackim. [przypis edytorski]

75. fin de siecle (fr.) — koniec wieku; w historii sztuki i kultury europejskiej: ostatnie dziesięciolecie XIX w., cechujące się charakterystycznym poczuciem schyłkowości (dekadentyzmem), melancholii i katastrofizmu. [przypis edytorski]

76. bec-à-bec (fr.) — twarzą w twarz. [przypis edytorski]

77. interlokutor (z łac.) — rozmówca. [przypis edytorski]

78. liaison (fr.) — więzy, powiązanie; współpraca. [przypis edytorski]

79. point de reveries (fr.) — koniec marzeń (mrzonek). [przypis edytorski]

80. Habsburg, Otton von (1912–2011) — najstarszy syn ostatniego władcy Austro-Węgier, Karola I, który objął tron po cesarzu Franciszku Józefie I w 1916 r., zaś w 1918 r., po zakończeniu I wojny światowej i rozpadzie Austro-Węgier, został zmuszony zrzec się władzy, a następnie udać się wraz z rodziną na uchodźstwo. Otton pielęgnował swoje przekonanie o prawach do tronu austriackiego i pełnienia naczelnych funkcji w państwie. W 1938 r. kandydował na stanowisko kanclerza; po Anschlussie Austrii przez hitlerowskie Niemcy był ścigany listem gończym; okres II wojny światowej spędził w Stanach Zjednoczonych. [przypis edytorski]

81. Simpson, Wallis (1896–1986) — żona Edwarda Windsora (wcześniej Edwarda VIII, króla Wielkiej Brytanii) po jego abdykacji w 1936 r.; urodzona w Stanach Zjednoczonych, w Pensylwanii, Bessie Wallis Warfield uprzednio była dwukrotnie zamężna (1916–1927 z Winfieldem Spencerem i 1928–1936 z Ernestem Aldrichem Simpsonem); ściślejsze związki z angielskim następcą tronu łączyły ją od 1934 r. (prowadzili regularną korespondencję od 1931 r). W styczniu 1936 r. Edward został królem, po czym ogłosił, że zamierza poślubić panią Wallis Simpson; wobec sprzeciwu parlamentu i (nieoficjalnej) niezgody na to małżeństwo rodziny królewskiej, zrzekł się korony w grudniu tegoż roku. W 1937 r. we Francji, gdzie para zamieszkała, odbył się ślub Edwarda i Wallis, noszącej odtąd tytuł księżnej Windsoru. [przypis edytorski]

82. articles de voyage (fr.) — przybory podróżne. [przypis edytorski]

83. Mała Ententa — zawiązane na pocz. lat 20. XX w. między Czechosłowacją, Jugosławią a Rumunią porozumienie, przypieczętowane paktem w 1933 r., mające na celu przeciwstawianie się ewentualnym roszczeniom Habsburgów, Austrii i Węgier oraz wszelkim próbom powrotu do struktur daw. cesarstwa. [przypis edytorski]

84. Boulestin — gatunek fr. koniaku. [przypis edytorski]

85. wazon Gallet — zapewne chodzi o wazon z pracowni projektanta szkła w stylu Art Nouveau, Émile’a Gallé (1846–1904), założyciela i gł. reprezentanta szkoły z Nancy. W swoich pracach wykorzystywał formy ze świata roślin (np. wazony w kształcie kielichów kwiatów) oraz owadów i zwierząt morskich, stosował opracowane przez siebie metody barwienia oraz obróbki szkła (szlifowania, trawienia kwasem, techniki szkła warstwowego, wtapianie innorodnych elementów, np. metalowych), na jego sztukę miały wpływ studia nad produkcją wyrobów szklanych w antyku, średniowieczu oraz w daw. japońskiej sztuce użytkowej. Odmienna pisownia nazwiska w tym wypadku może wynikać z pomyłki z nazwiskiem jednego z założycieli znanej firmy perfumeryjnej, Charlesa Martiala Galleta. Istniejąca od 1862 r. perfumeria Roger i Gallet cieszyła się ogromnym prestiżem, zaopatrywała dwory europejskie (m.in. francuski i brytyjski), a wiele szykownych flakonów dla jej wyrobów zaprojektował inny sławny artysta tworzący w szkle w stylu Art Nouveau, René Jules Lalique (wykonywał również wazony, misy oraz biżuterię i zegarki). [przypis edytorski]

86. largesse (fr.) — hojność; wspaniałomyślność. [przypis edytorski]

87. intime (fr.) — intymny, bliski. [przypis edytorski]

88. in flagranti (łac.: in flagranti delicto) — na gorącym uczynku. [przypis edytorski]

89. esprit de l’escalier (fr.) — spóźniony koncept, spóźniony refleks. [przypis edytorski]

90. sensat (daw.) — człowiek przesadnie poważny. [przypis edytorski]

91. fajf (z ang.) — stałe popołudniowe spotkania w prywatnych domach, daw. zwyczajowo odbywające się o piątej (stąd nazwa). [przypis edytorski]

92. brusque (fr.) — szorstki, opryskliwy. [przypis edytorski]

93. charme (fr.) — czar, urok. [przypis edytorski]

94. Bei mir bist du schön (niem.) — dla mnie jesteś piękna (a. piękny). [przypis edytorski]

95. mon cher monsieur (fr.) — (mój) drogi panie; łaskawy panie. [przypis edytorski]

96. steeple-chase (ang.) — wyścig z przeszkodami (tu w domyśle: konny). [przypis edytorski]

97. beau monde (fr.) — wyższe sfery; wytworne towarzystwo. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

E-book można pobrać ze strony: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/dolega-mostowicz-pamietnik-pani-hanki

Tekst opracowany na podstawie: Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Pamiętnik pani Hanki, Pi, Warszawa 2014.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Aleksandra Kopeć, Aleksandra Sekuła, Magdalena Szudziak.

Okładka na podstawie: Filiżanka herbaty (Wizyta), Pankiewicz, Józef (1866-1940), domena publiczna

ISBN 978-83-288-5496-3

Plik wygenerowany dnia 2022-03-29.

Idź do strony:

Darmowe książki «Pamiętnik pani Hanki - Tadeusz Dołęga-Mostowicz (gdzie można za darmo czytać książki .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz