Niebezpieczne związki - Pierre Choderlos de Laclos (biblioteka wirtualna .TXT) 📖
„Na jakie bezdroża może nas zawieść pierwsze uniesienie! Szczęśliwy, moja piękna przyjaciółko, kto jak ty nauczył się nigdy mu nie ulegać!”
Pulsujący namiętnościami obraz życia francuskiej arystokracji w XVIII wieku, dla której miłość to rozgrywka, cnota prowokacja, a pozory są wszystkim. Powieść epistolarna, której od początku towarzyszyła aura skandalu.
Hrabia de Gercourt popełnił błąd — ściągnął na siebie gniew markizy de Merteuil, damy równie pięknej i inteligentnej, co bezlitosnej. Wzgardzona kochanka przygotowuje misterny plan zemsty i prosi o pomoc czarującego uwodziciela, wicehrabiego de Valmont. W sieć okrutnych intryg zostają uwikłane kolejne osoby. Czy ktokolwiek może wyjść z tej gry zwycięsko?
Z wymienianych przez bohaterów listów wyłania się niezapomniana historia zemsty, pożądania i manipulacji, a jednocześnie opowieść o potędze słowa.
Niebezpieczne związki doczekały się wielu ekranizacji, a w rolę markizy wcielała się m.in. Glenn Close.
- Autor: Pierre Choderlos de Laclos
- Epoka: Oświecenie
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Niebezpieczne związki - Pierre Choderlos de Laclos (biblioteka wirtualna .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Pierre Choderlos de Laclos
16. przednio (daw.) — znakomicie. [przypis edytorski]
17. zabawa — tu: rozrywka, uciecha, żarty. [przypis edytorski]
18. różować się — barwić sobie różem policzki. [przypis edytorski]
19. markiza — żona markiza; markiz: tytuł arystokratyczny sytuujący w hierarchii społecznej między hrabią a księciem. [przypis edytorski]
20. imiony — dziś N.lm: imionami. [przypis edytorski]
21. tedy (daw.) — więc. [przypis edytorski]
22. ewangelia — dosł. dobra nowina; tu: zestaw zasad a. nauka moralna. [przypis edytorski]
23. gotować się — tu: przygotowywać się. [przypis edytorski]
24. mirt — krzew o wonnych liściach, w judaizmie wykorzystywany jako element świątecznego bukietu. [przypis edytorski]
25. laur — wieniec z liści wawrzynu w starożytnej Grecji i Rzymie służący do dekoracji zwycięzców. [przypis edytorski]
26. Oto, zaprawdę, mąż wedle serca mojego — nawiązane do Dziejów apostolskich (Dz 13,22): „Znalazłem Dawida, syna Jessego, męża wedle serca mego, który czynić będzie każdą wolę moją” (przekład Jakuba Wujka). [przypis edytorski]
27. A jeśli chlubnej (...) spod pióra wielkiego poety — La Fontaine’a. [przypis tłumacza]
28. Burgundia — kraina historyczna w środkowej Francji. [przypis edytorski]
29. wisk — wist, gra karciana, poprzedniczka brydża. [przypis edytorski]
30. tuszyć (daw.) — spodziewać się czegoś, mieć nadzieję; por. otucha. [przypis edytorski]
31. korny — pokorny. [przypis edytorski]
32. snadź (daw.) — zapewne, prawdopodobnie, widocznie. [przypis edytorski]
33. robron — suknia o sztywnej spódnicy, z przodu spłaszczonej, z tyłu wydłużonej. [przypis edytorski]
34. kumoszka — wścibska, gadatliwa kobieta. [przypis edytorski]
35. unisono — wykonywanie melodii przez różne głosy lub instrumenty w dźwiękach identycznej wysokości. [przypis edytorski]
36. kibić — część tułowia od ramion do bioder; talia. [przypis edytorski]
37. muślin — przezroczysta, cienka tkanina. [przypis edytorski]
38. Cecylia Volanges do Zofii Carnay — aby nie nadużywać cierpliwości czytelnika, autor pomija wiele listów w tej codziennej korespondencji; podaje jedynie te, które wydały mu się potrzebne do zrozumienia biegu wypadków. Z tego samego powodu pomija również wszystkie listy Zofii Carnay i wiele listów innych osób biorących udział w tych wydarzeniach. [przypis tłumacza]
39. ani na jotę — wcale, ani trochę. [przypis edytorski]
40. kawaler maltański — członek Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Św. Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty, zwanego potocznie kawalerami maltańskimi lub joannitami. [przypis edytorski]
41. zamęście — dziś popr.: zamążpójście [przypis edytorski]
42. etc. — skrót od et caetera (łac.): dosł. i inne; i tak dalej. [przypis edytorski]
43. Jedyna markiza de Merteuil stanowi wyjątek (...) — błąd, w jakim pozostaje pani de Volanges, świadczy nam, że podobnie jak inni zbrodniarze Valmont umiał nie wydawać swoich wspólników. [przypis tłumacza]
44. Korsyka — wyspa na Morzu Śródziemnym, od 1768 w granicach Francji. [przypis edytorski]
45. migrena — powtarzający się, najczęściej jednostronny, pulsujący, silny ból głowy. [przypis edytorski]
46. powiernica — osoba obdarzana zaufaniem, której powierza się tajemnice. [przypis edytorski]
47. Sofa — romans Crébillona syna, treści niezmiernie swobodnej. [przypis tłumacza]
48. Nowa Heloiza — powieść w listach z 1761, autorstwa Jeana Jacques’a Rousseau, opisująca nieszczęśliwą miłość skromnego nauczyciela i jego arystokratycznej uczennicy, zaliczana do nurtu sentymentalizmu. [przypis edytorski]
49. Jean de La Fontaine (1621-1695) — jeden z czołowych pisarzy klasycyzmu francuskiego, autor około 250 bajek. [przypis edytorski]
50. szwajcar — portier; odźwierny. [przypis edytorski]
51. buduar — pokój pani domu przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
52. otomana — rodzaj niskiej kanapy z wałkami po bokach zamiast poręczy i miękkim oparciem. [przypis edytorski]
53. seraj — pałac władcy w krajach muzułmańskich; seraj w Istambule był siedzibą sułtanów tureckich. [przypis edytorski]
54. faworyta — kochanka osoby wysoko postawionej. [przypis edytorski]
55. ustronie — miejsce położone na uboczu, z dala od ludzkich siedzib. [przypis edytorski]
56. ofiarnik — daw. kapłan składający ofiarę. [przypis edytorski]
57. rękojmia — poręczenie, zagwarantowanie czegoś, zapewnienie o czymś. [przypis edytorski]
58. kokieteria — zachowanie osoby starającej się wzbudzić zainteresowanie, zjednać sobie kogoś. [przypis edytorski]
59. światowiec — człowiek obyty, potrafiący zachować w każdej sytuacji, obracający się w wyższych kręgach. [przypis edytorski]
60. lekkomyślnik (neol.) — lekkoduch; osoba lekkomyślna. [przypis edytorski]
61. kawaler de Belleroche — ten sam [kawaler], o którym mowa w listach pani de Merteuil. [przypis tłumacza]
62. pikieta — gra karciana, pochodząca z Francji, znana od XIV w. [przypis edytorski]
63. następców Aleksandra, niezdolnych do zdzierżenia społem królestwa — po śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 r. p.n.e. najwyżsi dowódcy jego armii rozpoczęli tzw. wojny diadochów, które doprowadziły do podziału macedońskiego imperium między dowódców. [przypis edytorski]
64. przenieść (daw.) — znieść, ścierpieć, przeboleć. [przypis edytorski]
65. (...) jak ci opowiadałam o przemiłym wieczorze (...) — list, w którym mowa jest o tym wieczorze, nie odnalazł się. Można przypuszczać, że to ów wieczór, projektowany w bileciku pani de Merteuil, o którym jest również mowa w poprzedzającym liście panny de Volanges. [przypis tłumacza]
66. puzdro — skrzynka lub pudełko z przegródkami, używane dawniej do przechowywania przedmiotów, zwłaszcza podczas podróży. [przypis edytorski]
67. wystawić sobie (daw.) — wyobrazić sobie. [przypis edytorski]
68. sekretarzyk — biurko z nadbudówką zawierającą szufladki. [przypis edytorski]
69. statek (daw.) — stateczność. [przypis edytorski]
70. chrobry (daw.) — odważny. [przypis edytorski]
71. odwłoka (daw.) — zwłoka, odłożenie sprawy. [przypis edytorski]
72. żali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
73. najupartszy — dziś tylko: najbardziej uparty. [przypis edytorski]
74. factotum (łac.) — służący lub inna osoba wykonująca wiele różnych czynności. [przypis edytorski]
75. diatryba — wypowiedź wyrażająca protest lub krytykę. [przypis edytorski]
76. zaczem (daw.) — po czym, następnie. [przypis edytorski]
77. luidor — złota moneta francuska, bita od 1640 do 1791 r. [przypis edytorski]
78. szczęściem (...), któryś z moich ludzi szedł właśnie w tę samą stronę — Czyżby pani de Tourvel nie śmiała wyznać, iż było to z jej rozkazu? [przypis autorski]
79. panegiryk — utwór wysławiający osobę, czyn lub wydarzenie. [przypis edytorski]
80. raubszyc (daw.) — kłusownik. [przypis edytorski]
81. myśliwiec — dziś popr.: myśliwy. [przypis edytorski]
82. puls — tu: miejsce na ciele (najczęściej na przegubie dłoni), w którym wyczuwane są drgania wywołane krążeniem krwi. [przypis edytorski]
83. epistoła — daw. list, przen. długi, nudny list. [przypis edytorski]
84. brulion — tekst napisany na brudno. [przypis edytorski]
85. taić — ukrywać, zatajać. [przypis edytorski]
86. cena — tu: waga, znaczenie, szacunek. [przypis edytorski]
87. doń — skrócone: do niego. [przypis edytorski]
88. rezonować — rozprawiać, przekonywać. [przypis edytorski]
89. Dijon — miasto we Francji w rejonie Burgundii. [przypis edytorski]
90. czczy — nic nieznaczący, nie mający potwierdzenia. [przypis edytorski]
91. fatalizm — nieunikniony los. [przypis edytorski]
92. nie byłem mocen — dziś: nie byłem w mocy; nie mogłem, nie byłem w stanie. [przypis edytorski]
93. zeń — skrócone: z niego. [przypis edytorski]
94. foliał — gruba książka dużych rozmiarów, przen.: obszerne dzieło. [przypis edytorski]
95. luby (daw.) — miły, przyjemny, kochany. [przypis edytorski]
96. paradny (daw.) — zabawny, śmieszny. [przypis edytorski]
97. zrazu — początkowo. [przypis edytorski]
98. brać za dobrą monetę — wierzyć w coś, uznawać za prawdę. [przypis edytorski]
99. (...) zawsze zostanie mi dość czasu, aby (...) pisać do ciebie — pomija się w dalszym ciągu listy Cecylii Volanges i kawalera Danceny, jako mało interesujące i niezawierające żadnych godnych uwagi wydarzeń. [przypis autorski]
100. kompensata — wynagrodzenie strat lub krzywd. [przypis edytorski]
101. pretensja — tu: prawo, które ktoś przyznaje sobie do czegoś. [przypis edytorski]
102. za powrotem (daw.) — dziś: po powrocie. [przypis edytorski]
103. powolny (daw.) — poddający się czemuś (czyjejś woli), dający sobą kierować, posłuszny, podporządkowany. [przypis edytorski]
104. Rozum (...) czasem — Piron, Métromanie. [przypis tłumacza]
105. jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]
106. przemazać — tu: przekreślić. [przypis edytorski]
107. Głupcy (...) uciechy — Gresset: Złośliwiec, komedia. [przypis tłumacza]
108. zwierzenie nieuniknione, bez którego groziłaby nam wiekuista rozłąka — pan Danceny mija się z prawdą. Zwierzenie swoje uczynił panu de Valmont jeszcze przed tymi wypadkami. Zobacz list LVII. [przypis tłumacza]
109. leciuchno (...) wyrwana — Racine, Brytanikus. [przypis tłumacza]
110. mała odpisała Danceny’emu — ten list się nie odnalazł. [przypis tłumacza]
111. przewlec — tu: opóźnić. [przypis edytorski]
112. snadź (daw.) — widocznie, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
113. wzięcie (daw.) — sposób bycia, zachowanie, postępowanie. [przypis edytorski]
114. jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]
115. wiesz, jakie interesy nas jednoczą (...) — w dalszym ciągu, w liście CLII, pokaże się, jakiego mniej więcej rodzaju mogła być tajemnica pana de Valmont i czytelnik zrozumie, iż niepodobieństwem było bliżej objaśniać go w tym przedmiocie. [przypis tłumacza]
116. Spotkanie naznaczone (...) przy wyjściu z Opery — patrz List LXXIV. [przypis tłumacza]
117. lancknecht — żołnierz piechoty w XV–XVI w. [przypis edytorski]
118. do hrabiny de P*** (...) To nazwisko odświeżyło we mnie cały gniew (...) — patrz List LXX. [przypis tłumacza]
119. Zaira, Orosman — bohaterowie tragedii Zaïre Voltaire’a z 1732 r. [przypis edytorski]
120. ujrzałam u siebie (...) pana de *** (...) — komendant korpusu, w którym służył Prévan. [przypis tłumacza]
121. lancknecht — tu: hazardowa gra karciana. [przypis edytorski]
122. powolny (daw.) — tu: posłuszny, podporządkowany czyjejś woli. [przypis edytorski]
123. odrzuciłaś sposób (...) prosty, łatwy i pewny — Danceny nie wie, co to za sposób; powtarza jedynie wyrażenie Valmonta. [przypis tłumacza]
124. snadź (daw.) — widocznie, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
125. powolny (daw.) — tu: posłuszny; podporządkowany czyjejś woli. [przypis edytorski]
126. Nie dwornym (...) jeno — Voltaire, Comédie de Nanine. [przypis tłumacza]
127. srom (daw.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]
128. zachowanie (daw.) — szacunek, poważanie, pozycja. [przypis edytorski]
129. Potęgi niebios (...) dla szczęśliwości — [J.J. Rousseau], Nowa Heloiza. [przypis tłumacza]
130. upojeń (...) cnoty — [J.J. Rousseau], Nowa Heloiza. [przypis tłumacza]
131. list z 11-ego — ten list się nie odnalazł. [przypis tłumacza]
132. być niepodobnym do czego (daw.) — być niemożliwym. [przypis edytorski]
133. winić — tu raczej: zawdzięczać. [przypis edytorski]
134. snadź (daw.) — widocznie, prawdopodobnie. [przypis edytorski]
135. by najmniejsze — tu: choćby najmniejsze. [przypis edytorski]
136. kajdanów — dziś popr. D.lm: kajdan. [przypis edytorski]
137. Im więcej (...) własna — Du Belloi, Tragédie du Siège de Calais. [przypis tłumacza]
138. Emilia służyła mi za pulpit
Uwagi (0)