Boska Komedia - Dante Alighieri (gdzie można czytać książki online .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Boska Komedia to dzieło życia włoskiego poety Dante Alighieriego, którym chciał zapewnić nieśmiertelność, oddać hołd swojej zmarłej ukochanej Beatrycze oraz ostrzec lud średniowieczny przed konsekwencjami grzesznego życia.
Poemat tryptyk — składający się z trzech ksiąg — Piekła, Czyśćca i Raju, po których wędruje alter ego autora, oprowadzane przez Wergiliusza, św. Bernarda z Clairvaux oraz ukochaną Beatrycze. Alighieri nie tylko jako bohater, ale i jako narrator krytykuje zaświaty, będące alegorią życia doczesnego. W całym utworze wyraźnie widać fascynację cyframi, zwłaszcza 3, będącą symbolem Trójcy Świętej. Księga pierwsza, Piekło, charakteryzuje się drastycznymi opisami wydarzeń i właśnie dzięki niej mówi się o dantejskich scenach.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Dante Alighieri
- Epoka: Średniowiecze
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Boska Komedia - Dante Alighieri (gdzie można czytać książki online .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Dante Alighieri
id="annotation-1547">1547. średzina — środek. [przypis edytorski]
1548. lęże — dziś popr. forma 3 os.lp: lęgnie. [przypis edytorski]
1549. Gdzie skały między dwoma Włoch brzegami (...) — Góry Apenińskie. [przypis redakcyjny]
1550. Katria — góra w księstwie Urbino. [przypis redakcyjny]
1551. Piotr Damian — Święty Piotr Damian tu mówiący, nie jest św. Piotrem grzesznikiem, który mieszkał w Rawennie. Poeta robi tę uwagę z tego powodu, że za jego czasów często imię tych dwóch świętych brane było za jedno. [przypis redakcyjny]
1552. Adryjatykiem — Adriatykiem; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
1553. gdy mi w Rzymie kazano w owym kapeluszu chodzić — Św. Piotr Damian prawie gwałtem zmuszony był przez Stolicę Apostolską do przyjęcia godności kardynalskiej. Dalej poeta rozwija obraz zbytków i zepsucia, jakie się wtedy objawiały wyjątkowo w wyższej hierarchii duchownej. [przypis redakcyjny]
1554. Gdybyś w tym krzyku zgadł treść ich pacierza — Tu poeta objaśnia nieobjaśniony na końcu uprzedniej pieśni krzyk świateł błogosławionych, który tak zgłuszył i wstrząsnął poetą. Był to krzyk sprawiedliwej żarliwości, wspólnie strzelistej ich modlitwy, żeby Bóg z takiego zepsucia duchowieństwo upomnieniem lub karą co prędzej podźwignął. [przypis redakcyjny]
1555. gwoli czemu a. komu — dla, z powodu czego a. kogo. [przypis edytorski]
1556. Góra, na której dziś kasyno siedzi (...) — Na wierzchołku góry, na której leży Kassino, niegdyś była świątynia Apollina, gdzie pielgrzymi za czasów pogaństwa tłumami przychodzili słuchać jego wyroczni. Święty Benedykt, którego duch tu mówi, pierwszy tu opowiadał słowo boże i pierwszy pogan w tej okolicy nawrócił. [przypis redakcyjny]
1557. Tu jest Romuald — Św. Romuald, założyciel zakonu kamedułów w roku 932. [przypis redakcyjny]
1558. Pokaż odkryte mi oblicze twoje — Światło otaczające duchy błogosławione, jest zarazem ich zasłoną i odblaskiem rozkoszy, jaką wewnątrz czują. Bez tej zasłony poeta życzy oglądać św. Benedykta. [przypis redakcyjny]
1559. W ostatniej sferze — Tą ostatnią sferą jest Empireum. [przypis redakcyjny]
1560. Sfera bez miejsca (...) nie krążąc między biegunami — Sfera Empireum stoi niezmienna i nieporuszona poza granicą przestrzeni. [przypis redakcyjny]
1561. zoczył (daw.) — zobaczył. [przypis edytorski]
1562. moja reguła na to tam służy, aby papier psuła (...) — poeta w następnych wierszach napomnieniem, może zanadto ostrym, upomina zakon benedyktynów, że odstąpił od wzoru swojego zakonodawcy. [przypis redakcyjny]
1563. oszalać — doprowadzać do szaleństwa. [przypis edytorski]
1564. Jednym skinieniem (...) po tej drabinie popchnęła mnie w górę — Dość było jednego skinienia Beatrycze, żeby duch poety wzniósł się tak wysoko. Do tyla siła nauki mądrości bożej, czyli teologii, ziemską ułomną naturę w nim zwyciężyła. Tak wysoki polot ducha pod wpływem zmysłów na ziemi jest niepodobieństwem, bowiem Pismo mówi: „Duch ochotny, lecz mdłe ciało”. [przypis redakcyjny]
1565. Wśród gwiazd stanąłem, co idą w ślad Byka — poeta wstąpił na ósmą sferę, gdzie są gwiazdy stałe. Gwiazdy zwane Bliźnięta w znak zodiakowy Byka wstępują. Poeta urodził się w dzień, gdy słońce stało w tym znaku zodiakowym. Dlatego według swojego systemu wpływowi tych gwiazd dary i kierunek swojego ducha przypisuje. [przypis redakcyjny]
1566. księżyc, widziałem pod cieniem (...) — Księżyc widziany z góry przez poetę od strony odwrotnej Ziemi, był bez plam, o których wspomina w pieśni II Raju, a co w błąd wprowadziło poetę, że księżyc jest zarazem stałym i ciekłym ciałem. [przypis redakcyjny]
1567. Hiperion — Słońce. [przypis redakcyjny]
1568. Maja i Dijone — Merkury synem był Mai, a Wenus córką Diony. [przypis redakcyjny]
1569. Jowisz, skąd zaczyna łagodzić ojca płomienie i syna — Wzmianka gwiazdy Jowisza miarkującej zbyteczny blask Saturna i Marsa, jako gwiazda będąca symbolem sprawiedliwości, która we wszystkim utrzymuje pewną wagę i miarę. [przypis redakcyjny]
1570. siedm (daw.) — siedem. [przypis edytorski]
1571. W stronę, gdzie słońce powolniej się toczy — W stronę, gdzie słońce stoi w samo południe. Słońce, ponieważ cienie wolniej przedłużają się i skracają w południe, jak rano i wieczorem, zdaje się wolniej postępować naprzód. [przypis redakcyjny]
1572. Oto Chrystusa triumfu legiony (...) — Patrz na triumf Zbawiciela w zastępach Jego, które On sam zbawił i wybrał do swojej chwały wiekuistej. [przypis redakcyjny]
1573. Pośród nimf wiecznych uśmiecha się Febe — Nimfy wieczne to gwiazdy. Febe to księżyc. [przypis redakcyjny]
1574. światła zapalało słońce — Słońce, to sam Bóg, Chrystus. Od tego słońca rozpromienia się blask wszystkich duchów błogosławionych, jak według ówczesnej nauki astronomicznej światło gwiazd wszystkich od ziemskiego słońca pochodzi. [przypis redakcyjny]
1575. Droga, o słodka moja Beatryce — Wykrzyknik podziwu i zachwycenia. [przypis redakcyjny]
1576. moc, mądrość (...) drogi otworzyły — Najpierw przyjście na świat Zbawiciela otworzyło drogę z ziemi do nieba. [przypis redakcyjny]
1577. Polotu ognia (...) wbrew swojej natury — Ogień z natury swojej podnosi się w górę, ale w błyskawicy piorunowej wbrew swojej naturze na dół spada. [przypis redakcyjny]
1578. Otwieraj oczy (...) mojego oblicza — Słowa Beatrycze. W tym słońcu objawił się poecie Chrystus i dał mu siłę znieść blask najwyższy światła mądrości bożej. [przypis redakcyjny]
1579. melodyją — melodią; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
1580. Tam kwitnie Róża — Najświętsza Panna zwana Różą mistyczną (Rosa mystica). [przypis redakcyjny]
1581. lilije, (...) których woń wskazać dobre drogi może — Lilie te są symbolem świętych i błogosławionych, którzy słowem i przykładem wskazywali proste ścieżki Pańskie. [przypis redakcyjny]
1582. Widziałem światła (...) roznieca — Tu poeta już nie widzi samego Chrystusa, tylko widzi blask, jakim swoich wybranych opromienia. [przypis redakcyjny]
1583. Imię pięknego kwiatu — To jest Róży jako symbolu Przeczystej Dziewicy Marii, do której poeta, o czym i sam tu nadmienia, modli się zawsze ze szczególnym nabożeństwem. [przypis redakcyjny]
1584. Największe między światłami świętymi — Światłość Marii, która tu po swoim słońcu, to jest po Chrystusie, jest największą gwiazdą. [przypis redakcyjny]
1585. światłość zaiskrzona — Archanioł Gabriel, anioł zwiastowania. [przypis redakcyjny]
1586. boskiej (...) liry — Lira symbolicznie tu wzięta za samego archanioła w chwili, kiedy zanucił pieśń pochwalną, koronując Marię Dziewicę, która jak najpiękniejszy szafir świeciła w Empireum. [przypis redakcyjny]
1587. Wzniosłej radości poczętej z żywota (...) — Z żywota Marii, z której narodził się nasz Zbawiciel Chrystus. [przypis redakcyjny]
1588. Płaszcz ów królewski, co swoimi poły nakrył te sfery (...) — Przez płaszcz królewski poeta rozumie tu sferę dziewiątą, pierwsze Rucho (Primum Mobile), która wszystkie inne sfery otacza i obejmuje w sobie i tym sferom ruch i siłę bezpośrednio dane jej od Boga, udziela. Wewnętrzne sklepienie tej sfery tak jest odległe od sfery gwiazd stałych, na której jeszcze był poeta, że w chwili, kiedy Maria wznosiła się za swoim synem, nie mógł jej doścignąć oczyma. [przypis redakcyjny]
1589. Który się wznosił za swoim nasieniem — W tekście oryginału: Che si levo appresso sua semenza, za swoim nasieniem, jakim jest syn każdy względem swojej rodzicy. [przypis redakcyjny]
1590. Babilon — to jest świat nasz, padół płaczu. [przypis redakcyjny]
1591. Z ludem Starego, Nowego Zakonu Piotr trzymający klucze od tej chwały — Św. Piotr i święci Starego i Nowego Zakonu. [przypis redakcyjny]
1592. rzęśniejąc — świecąc; por. rzęsisty. [przypis edytorski]
1593. szybkość lub leniwość kazały sądzić, jaka ich szczęśliwość — Według większej lub mniejszej szybkości obrotu świateł poeta wnioskuje o większej lub mniejszej szczęśliwości duchów błogosławionych. [przypis redakcyjny]
1594. płomie a. płomię — dziś r.m.: płomień. [przypis edytorski]
1595. widomie (daw.) — widocznie; w sposób zauważalny. [przypis edytorski]
1596. wiary, której moc i siła Ciebie po wodach wzburzonych wodziła — Wzmianka o cudzie wspomnianym w Ewangelii św. Mateusza, w rozdz. 14: „A ujrzawszy go chodzącego po morzu, zatrwożyli się. A Jezus mówił: miejcie ufność, jam jest, nie bójcie się. A Piotr odpowiadając rzekł: Panie, jeżeliś ty jest, każ mi przyjść do siebie po wodach. A on rzekł: przyjdź. I wystąpiwszy Piotr z łódki chodził po wodzie, aby przyszedł do Jezusa”. [przypis redakcyjny]
1597. wzrok twój w tym zwierciadle czyta — To jest: w Bogu. [przypis redakcyjny]
1598. Badaj go ściśle (...) — Pytania te na pozór zdają się być niepotrzebne, bowiem św. Piotr poznaje w Bogu, jak poeta wierzy, ale celem ich jest, żeby poeta odpowiadając, swoją wiarę sam w sobie i, powróciwszy na ziemię, drugich wiarę jeszcze bardziej umocnił i oświecił. [przypis redakcyjny]
1599. bakałarz — w akademiach zakonnych był stopniem niższym, a mistrz wyższym stopniem akademickim. [przypis redakcyjny]
1600. pióro twego brata — Św. Pawła. [przypis redakcyjny]
1601. Wiara jest treścią (...) istota — Słowa św. Pawła z listu jego do Żydów [dziś: List do Hebrajczyków; red. WL], rozdz. 11, w. 1. Dwa te wiersze dosłownie wypisane są z przekładu Pisma Św., Wulgaty Wujka. [przypis redakcyjny]
1602. Próbę doskonałą (...) w swej kiesie — Tym porównaniem wiary do monety, która jest w kiesie [kiesa — sakiewka, woreczek na pieniądze; red. WL], poeta mówi: twoje objaśnienie wiary jest prawdziwe, ale czy sam w sobie posiadasz tak prawdziwą wiarę? [przypis redakcyjny]
1603. Skąd ci się dostał klejnot tak kosztowny (...) — Jak pozyskałeś tę wiarę, która sama pobudza do dobrych uczynków? [przypis redakcyjny]
1604. Po starym i po nowym pergaminie — To jest: po księgach Starego i Nowego Testamentu. [przypis redakcyjny]
1605. sylogizm — schemat wnioskowania logicznego zbudowany z dwóch przesłanek i wniosku. [przypis edytorski]
1606. szermy — walki; por. szermierka, szermować. [przypis edytorski]
1607. dwa wielkie dzieła — To jest: Testament Stary i Nowy, Pismo Święte. [przypis redakcyjny]
1608. Gdyby świat Chrystus nawrócił bez cudów (...) w tym jednym byłby cud dla ludów — Największym cudem, największym dowodem boskości nauki Jezusa Chrystusa jest jej szybkie rozszerzenie się pomimo prześladowania i oporu władzy świeckiej. [przypis redakcyjny]
1609. Pan święty — Święty Piotr. [przypis redakcyjny]
1610. Tyś młodsze nogi wyprzedził u grobu — Wedle Ewangelii św. Jana, rozdz. 20, w. 3. [przypis redakcyjny]
1611. znoszą w sobie „Sunt’’ i „Est’’ — Bóg połącza w sobie „jest” i „są” [łac.: est, sunt; red. WL] to jest jedność i mnogość. [przypis redakcyjny]
1612. Jeśli kiedy dożyję dnia tego (...) — Zadowolenie św. Piotra wiarą poety, sprowadza poetę w duchu do jego rodzinnego miasta, do tej samej świętojańskiej chrzcielnicy, w której przez chrzest był tą Wiarą namaszczony. Spodziewa się, że sława jego poematu utoruje mu drogę powrotu do ojczyzny, z której był wygnany i że w miejscu, gdzie przyjął chrzest święty, laurowym wieńcem jego skroń uwieńczą. Jakąż piękniejszą ziemską nadzieją mógł tę pieśń rozpocząć, która śpiewa o nadziei niebieskiej? Zbliżenie tych dwóch nadziei w myśli poety wygnańca dziwnie jest rzewne i pełne wzniosłego uroku! [przypis redakcyjny]
1613. niewdzięka — niewdzięczność. [przypis edytorski]
1614. pierwszy z namiestników, którego Chrystus zostawił na ziemi — Św. Piotr. [przypis redakcyjny]
1615. święty (...) Galicyja cześci — Św. Jakub apostoł, którego grób w Komposteli, mieście położonym w Galicji hiszpańskiej, ściąga mnóstwo pobożnych pielgrzymów [cześci — dziś popr. foma: czci; red. WL]. [przypis redakcyjny]
1616. gruchot — tu: gruchanie. [przypis edytorski]
1617. Gdy Jezus trzech was w swym blasku przerażał — Trzej najulubieńsi uczniowie Chrystusa, Piotr, Jakub i Jan obecni byli przy przemienieniu Pańskim na górze Tabor. Pierwszy z nich uosabia wiarę, drugi nadzieję, a trzeci miłość. [przypis redakcyjny]
1618. podniosłem oczy na te góry — Wyrażenie symboliczne, to jest, apostołowie, którzy tak wysoko jak góry wznosili się w wierze i w łasce. [przypis redakcyjny]
1619. nasz Monarcha — Bóg. [przypis redakcyjny]
1620. z jego pierwszymi dworzany — Pierwsi błogosławieni, wybrani Pańscy. [przypis redakcyjny]
1621. Izajasz mówi — „Przeto w ziemi swej posiędą tyle dwoje, wesela wieczne mieć będą” (Izajasz, rozdz. 61, w. 7). [przypis redakcyjny]
1622. Brat twój (...) w księgach objawienia o białych płaszczach i palmach nadmienia — Święty Jan w Objawieniu [Apokalipsie; red.
Darmowe książki «Boska Komedia - Dante Alighieri (gdzie można czytać książki online .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Podobne książki:
Dodaj komentarz
Uwagi (0)