Dzikie ziele - Maria Dąbrowska (biblioteka internetowa za darmo .txt) 📖
Pewnego dnia, Marynkę, służącą dworską, zaczepia pewien młodzieniec, Słupecki. Krzyczy do niej, że mogłaby wreszcie umyć w rzece brudne nogi. Dziewczyna się oburza i podczas codziennej pracy we dworze zastanawia, jak zemścić się na chłopaku.
Ku jej zdziwieniu Słupecki zaprasza ją wieczorem na tańce. To wydarzenie jest początkiem wielkich przemian w życiu Marynki.
Opowiadanie Dzikie ziele autorstwa Marii Dąbrowskiej powstało ok. 1925 roku. Pisarka przedstawia w nim obrazek z wiejskiego życia — prosta fabuła doskonale ukazuje rytm życia na wsi, mentalność i obyczajowość, a także problemy, z jakimi muszą mierzyć się młodzi ludzie w obliczu rodzącego się uczucia.
Dąbrowska to autorka, której twórczość przypada na pierwszą połowę XX wieku. Do jej najważniejszych dzieł należy tetralogia Noce i dnie z lat trzydziestych, za którą kilkakrotnie była nominowana do literackiej Nagrody Nobla.
- Autor: Maria Dąbrowska
- Epoka: Współczesność
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Dzikie ziele - Maria Dąbrowska (biblioteka internetowa za darmo .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Maria Dąbrowska
24. czymu (gw.) — czemu. [przypis edytorski]
25. tera (gw.) — teraz. [przypis edytorski]
26. pastucha (gw.) — pastuch. [przypis edytorski]
27. prowda (gw.) — prawda. [przypis edytorski]
28. jo (gw.) — ja. [przypis edytorski]
29. lejeta (gw.) — lejecie. [przypis edytorski]
30. ji (gw.) — jej. [przypis edytorski]
31. chto (gw.) — kto. [przypis edytorski]
32. mo (gw.) — ma. [przypis edytorski]
33. wos (gw.) — was; tu jest to gw. forma grzecznościowa. [przypis edytorski]
34. tedy (daw.) — więc. [przypis edytorski]
35. Dóniży — gwarowa wymowa imienia Dionizy. [przypis edytorski]
36. mo (gw.) — ma. [przypis edytorski]
37. biołny (gw.) — biały. [przypis edytorski]
38. oześmiać się (gw.) — roześmiać się. [przypis edytorski]
39. Galicjok (gw.), własc. Galicyjak (reg.) — mieszkaniec Galicji, tj. Małopolski. [przypis edytorski]
40. na (gw.) — proszę; trzymaj. [przypis edytorski]
41. mosz (gw.) — masz. [przypis edytorski]
42. zbanyszek (gw.) — dzbanuszek. [przypis edytorski]
43. Jużeśta wydowali — czy już wydawaliście. [przypis edytorski]
44. życie — tu: jedzenie. [przypis edytorski]
45. śród (daw.) — wśród. [przypis edytorski]
46. bandoch a. bandos (daw.) — najemny robotnik sezonowy. [przypis edytorski]
47. sąsiek — fragment pomieszczenia wygrodzony do przechowywania ziemniaków (w piwnicy) a. siana (w stodole). [przypis edytorski]
48. robić (tu gw.) — pracować. [przypis edytorski]
49. wierzchenek (gw.) — pokrywka. [przypis edytorski]
50. kierzanka (reg.) — maślnica, wysokie i wąskie naczynie drewniane, w którym za pomocą tłuczka ubija się śmietanę na masło. [przypis edytorski]
51. pleć a. pielić — wyrywać chwasty spomiędzy roślin uprawnych. [przypis edytorski]
52. dodejcie (gw.) — dodajcie, dajcie. [przypis edytorski]
53. jem (gw.) — im. [przypis edytorski]
54. tem (gw.) — tym. [przypis edytorski]
55. cygan (gw.) — tu: obraźliwe określenie osoby o ciemnej karnacji. [przypis edytorski]
56. robić skrzydłami (daw.) — machać skrzydłami. [przypis edytorski]
57. Słupecczak (gw.) — młody Słupecki. [przypis edytorski]
58. stać tu teraz nie głupia — (Marynka) nie jest tak głupia, żeby tu teraz stać. [przypis edytorski]
59. złoić — zbić, pobić. [przypis edytorski]
60. spieka — upał. [przypis edytorski]
61. Bez coś tak zrobiła (gw.) — przez co (dlaczego) tak zrobiłaś. [przypis edytorski]
62. dokoła Wosiu a. dookoła Wojtek — frazeologizm: w kółko to samo, wielokrotnie, do znudzenia. [przypis edytorski]
63. bestra (gw.) — bystra, sprytna. [przypis edytorski]
64. poiskaj się — przeszukaj swoje włosy. [przypis edytorski]
65. Niech bandzie pokwalony (gw.) — niech będzie pochwalony (w domyśle: Jezus Chrystus). [przypis edytorski]
66. Co ni mom przyńść (gw.) — czemu nie miałabym przyjść. [przypis edytorski]
67. dali (gw.) — dalej. [przypis edytorski]
68. chto ta po nocy przylos (gw.) — kto to po nocy przyszedł. [przypis edytorski]
69. chybszy (gw.) — szybszy. [przypis edytorski]
70. kces (gw.) — chcesz. [przypis edytorski]
71. zdurzyć (gw.) — ogłupić, omamić. [przypis edytorski]
72. sfolżeć (daw.) — zelżeć. [przypis edytorski]
73. Dali, siędnij, to wytchnę (gw.) — no już, usiądź, to odpocznę. [przypis edytorski]
74. mogemy (gw.) — możemy. [przypis edytorski]
75. Jo i chłopu poradze (gw.) — jestem tak silna, jak mężczyzna. [przypis edytorski]
76. tończ, małe dziwcze (gw.) — tańcz, mała dziewczyno. [przypis edytorski]
77. dej (gw.) — daj. [przypis edytorski]
78. ji (gw.) — jej. [przypis edytorski]
79. ostawić (gw.) — zostawić. [przypis edytorski]
80. Rusocińskie chłopaki — chłopcy mieszkający w Rusocinie; Rusocin: wieś stanowiąca miejsce akcji wielu opowiadań Marii Dąbrowskiej, jako pierwowzór wskazywany jest Russów, wieś w woj. wielkopolskim, położona ok. 10 km na płn. od Kalisza, w której autorka urodziła się i spędziła dzieciństwo. [przypis edytorski]
81. poodźta, własc. podźta a. pójdźta (gw.) — chodźcie; odejdźcie. [przypis edytorski]
82. jeich (gw.) — ich. [przypis edytorski]
83. wadzić się (daw. a. gw.) — kłócić się, wchodzić w spór. [przypis edytorski]
84. tero wis (gw.) — teraz wiesz. [przypis edytorski]
85. dzicie (gw.) — dziecię, dziecko. [przypis edytorski]
86. nawrócić się (daw., gw.) — zawrócić. [przypis edytorski]
87. byde (gw.) — będę. [przypis edytorski]
88. niek (gw.) — niech. [przypis edytorski]
89. kielczak (gw.) — mieszkaniec Kielc; tu: przybysz spod Kielc. [przypis edytorski]
90. oprzętka (daw.) — pracownica doglądająca i karmiąca świnie i kury. [przypis edytorski]
91. zawdy (gw.) — zawsze. [przypis edytorski]
92. bydzie (gw.) — będzie. [przypis edytorski]
93. kole kurów (gw.) — koło kur; przy kurach. [przypis edytorski]
94. zdybać (gw.) — tu: spotkać. [przypis edytorski]
95. weźniesz (gw.) — weźmiesz. [przypis edytorski]
96. ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]
97. ogrodowizny (daw.) — rośliny uprawne, rosnące w ogrodzie, tj. warzywniku; warzywa. [przypis edytorski]
98. cukrówka — gatunek gruszy. [przypis edytorski]
99. Jo ta nikumu nie wadze (gw.) — ja tam nikomu nie przeszkadzam. [przypis edytorski]
100. ordynariuszka (daw.) — pracownica folwarku, odbierająca część zapłaty w formie ordynariów, tj. w płodach rolnych. [przypis edytorski]
101. czworaki (daw.) — budynki mieszkalne dla pracowników folwarku. [przypis edytorski]
102. pódziesz (gw.) — odejdź, uciekaj (do psa). [przypis edytorski]
103. wiency (gw.) — więcej. [przypis edytorski]
104. lo (gw.) — dla. [przypis edytorski]
105. oboczyć (gw.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
106. MACCORMICK, własc. McCormick — marka maszyn rolniczych, od nazwiska wynalazcy żniwiarki Cyrusa Halla McCormicka (1809–1884). [przypis edytorski]
107. włodarz a. włódarz (daw.) — tu: pracownik zarządzający robotnikami rolnymi w folwarku. [przypis edytorski]
108. kiej (gw.) — kiedy. [przypis edytorski]
109. jach (gw.) — jak. [przypis edytorski]
110. Adym wyglądała (gw.) — przecież wyglądałam. [przypis edytorski]
111. ubydzie (gw.) — ubędzie. [przypis edytorski]
112. chto (gw.) — kto. [przypis edytorski]
113. na małem (gw.) — tu: w niewielkim gospodarstwie. [przypis edytorski]
114. kokotek (gw.) — kogucik. [przypis edytorski]
115. fontaź (daw., z fr.) — chustka na szyję, wiązana w kokardę. [przypis edytorski]
116. dewizka (daw.) — łańcuszek, na którym wieszało się zegarek; dewizkę zaczepiało się na guziku kamizelki, żeby łatwo było wyjąć zegarek z kieszeni. Ludzie, których nie było stać na kosztowny zegarek, nosili sam łańcuszek jako ozdobę. [przypis edytorski]
117. komornica — chłopka nie mająca własnej chałupy ani ziemi, płacąca pracą za mieszkanie. [przypis edytorski]
118. zgodzić (daw. gw.) — przyjąć do pracy. [przypis edytorski]
119. wiorsta (daw.) — daw. jednostka długości, ok. 1 km. [przypis edytorski]
120. gorzy (gw.) — gorzej. [przypis edytorski]
121. Kapkaz (gw.), własc. Kaukaz — Słupecki, pochodzący spod Kielc, przypomina doświadczenia z zaboru rosyjskiego, gdzie chłopów brano do wojska (po kilku z danej wsi, drogą losowania) nawet na 25 lat; służba wojskowa odbywała się często w odległych regionach Imperium Rosyjskiego. [przypis edytorski]
122. lokomobila — daw. wielofunkcyjna maszyna rolnicza: silnik spalinowy na kołach, używany do napędzania innych maszyn, np. młockarni. [przypis edytorski]
123. ty (gw.) — tu: tej. [przypis edytorski]
124. tedy (daw.) — więc. [przypis edytorski]
125. bez co (gw.) — przez co; z jakiego powodu. [przypis edytorski]
126. morga a. mórg — daw. jednostka miary gruntu; różna w zależności od obszaru: na ziemiach polskich w XIX w. było to ok. 0,5ha. [przypis edytorski]
127. nos je syścioro (gw.) — nas jest sześcioro. [przypis edytorski]
128. żeli (gw.) — jeżeli. [przypis edytorski]
129. ordynarie, własc. ordynaria — produkty rolne, otrzymywane przez robotników rolnych od właściciela folwarku jako część wypłaty. [przypis edytorski]
130. tutek (gw.) — tutaj. [przypis edytorski]
131. bydziema (gw.) — będziemy. [przypis edytorski]
132. pódziema (gw.) — pójdziemy. [przypis edytorski]
133. nojdzie (gw.) — znajdzie. [przypis edytorski]
134. całki (gw.) — cały. [przypis edytorski]
135. przyńdziesz nazod (gw.) — przyjdziesz z powrotem. [przypis edytorski]
136. zygorek (gw.) — zegarek. [przypis edytorski]
137. mos (gw.) — masz. [przypis edytorski]
138. zaczena (gw.) — zaczęła. [przypis edytorski]
139. zonkom (gw.) — żonką. [przypis edytorski]
140. do nij (gw.) — do niej. [przypis edytorski]
141. porzonno (gw.) — porządna. [przypis edytorski]
142. Rusocin — wieś stanowiąca miejsce akcji wielu opowiadań Marii Dąbrowskiej, jako pierwowzór wskazywany jest Russów, wieś w woj. wielkopolskim, położona ok. 10 km na płn. od Kalisza, w której autorka urodziła się i spędziła dzieciństwo. [przypis edytorski]
143. je (gw.) — jest. [przypis edytorski]
144. ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]
145. mota (gw.) — macie. [przypis edytorski]
146. wielgi (gw.) — wielki. [przypis edytorski]
147. wezne (gw.) — wezmę. [przypis edytorski]
148. lo (gw.) — dla. [przypis edytorski]
149. pockej (gw.) — poczekaj. [przypis edytorski]
150. opałka (gw.) — tu: duża płócienna torba. [przypis edytorski]
151. zaro (gw.) — zaraz. [przypis edytorski]
152. poliwka a. polewka (gw.) — zupa. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Uwagi (0)