Głodne kamienie - Rabindranath Tagore (biblioteka dla dzieci i młodzieży TXT) 📖
Opowiadania Rabindranatha Tagore, zebrane przez polskiego tłumacza w tom Głodne kamienie, pokazują obraz społeczności oddalonej od nas o sto lat i tysiące kilometrów.
Możemy w nich jednak zobaczyć w nowym świetle to, co jest nam bliskie. I tak, czytając o politeizmie i okrutnym systemie kastowym, obserwując malowniczą wielokulturowość tamtego świata, wnikając w hierarchiczną strukturę indyjskiej rodziny, spotykamy się z takimi sprawami, jak różnorodność relacji i uczuć rodzinnych, przemiany społeczne, duchowość i religijność (ale też przesądy i wiara w duchy), patriotyzm i oportunizm.
Pisarz jest żarliwym, ale mądrym orędownikiem praw słabszych i wykluczonych. Relacjonuje walkę o zmianę statusu wdów; piętnuje nadużywanie władzy męża nad żoną; pochyla się nad przeżyciami zarówno małych, jak i dorastających dzieci i podkreśla wagę wychowania; ukazuje losy przedstawicieli nizin społecznych.
- Autor: Rabindranath Tagore
- Epoka: Współczesność
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Głodne kamienie - Rabindranath Tagore (biblioteka dla dzieci i młodzieży TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Rabindranath Tagore
4. Tylko raczy pani uwzględnić, że nie widziałem jej dotąd na oczy — dziś popr.: Tylko proszę uwzględnić, że nie widziałem pani dotąd na oczy. [przypis edytorski]
5. przysuć (daw.) — tu: opleść, przyozdobić. [przypis edytorski]
6. banan — tu: bananowiec. [przypis edytorski]
7. sprawię ci wały (daw. pot.) — zbiję cię, spuszczę ci lanie. [przypis edytorski]
8. rozdział — tu: przedziałek. [przypis edytorski]
9. kapłanka — w wersji ang. devotee, tj. gorliwa wyznawczyni, głosicielka. [przypis edytorski]
10. usty — dziś popr. forma N. lm: ustami. [przypis edytorski]
11. jarstwo (daw.) — wegetarianizm. [przypis edytorski]
12. on, onego (daw.) — ten, tego. [przypis edytorski]
13. niesiężny (daw.) — niedosięgniony, nieosiągalny, taki, którego nie można dosięgnąć (niesiężna przepaść: przepaść, przez którą nie można sięgnąć drugiego brzegu). [przypis edytorski]
14. Yama (mit. hind.) — bóg śmierci. [przypis edytorski]
15. Między niebem a ziemią, Horacjo, dzieje się znacznie więcej, niż twe dzienniki piszą — nawiązanie do wypowiedzi Hamleta z tragedii Shakespeare’a: O Horacy, więcej jest rzeczy na ziemi i w niebie, niż się ich śniło waszym filozofom (tłum. J. Paszkowski). [przypis edytorski]
16. gazel a. gazela — utwór poetycki, charakterystyczny dla sztuki perskiej. [przypis edytorski]
17. kosa (tu daw.) — warkocz. [przypis edytorski]
18. sareng, dziś raczej sarangi — instrument smyczkowy pochodzenia arabskiego, używany do dziś w Indiach. [przypis edytorski]
19. czamar — ogon jaka; buńczuk. [przypis edytorski]
20. babu — tytuł honoryfikatywny, wyrażający szacunek, używany w Indiach. [przypis edytorski]
21. obywatel ziemski — dziś raczej: posiadacz ziemski. [przypis edytorski]
22. muślin — lekka, półprzezroczysta tkanina jedwabna. [przypis edytorski]
23. Dakka, dziś Dhaka — miasto w Azji, obecnie stolica Bangladeszu. [przypis edytorski]
24. rupia — waluta używana w Indiach i innych krajach azjatyckich. [przypis edytorski]
25. kobierczyk — mały kobierzec, dywanik. [przypis edytorski]
26. słyszał był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, konstrukcja dziś już zanikająca w polszczyźnie, wyrażała czynność wcześniejszą niż działania opisywane w czasie przeszłym. [przypis edytorski]
27. mohur — daw. złota moneta używana w Indiach Brytyjskich. [przypis edytorski]
28. kartik a. kartika — ósmy miesiąc kalendarza indyjskiego, przypada w październiku i/lub listopadzie. [przypis edytorski]
29. Pradżapati (mit. hind.) — stwórca świata, twórca rytuału, bóg małżeństwa. [przypis edytorski]
30. salaam (z arab. salām: pokój) — tu: ukłon, uniżone powitanie. [przypis edytorski]
31. Ray-Bahadur a. Rao Bahadur (z bengalskiego: czcigodny, chrobry książę) — tytuł honorowy, nadawany w Indiach przez władze brytyjskie. [przypis edytorski]
32. namavali — chustka zadrukowana imionami bogów i używana przez pobożnych Hindusów przy nabożeństwie i modlitwach. [przypis redakcyjny]
33. Jednakże ta ciężarna nieszczęściem chmura miała też swe srebrne obramowanie — nawiązanie do ang. powiedzenia every cloud has a silver lining (każda chmura ma srebrzyste obrzeże), wskazującego pozytywne aspekty trudnych sytuacji. [przypis edytorski]
34. Kajastha — kasta urzędników, pisarzy kancelaryjnych, należąca do najniższego, służebnego stanu (varny). [przypis edytorski]
35. Parwati (mit. hind.) — łagodna bogini, żona groźnego Śiwy. [przypis edytorski]
36. Śudra a. Shudra — czwarty, najniższy stan (varna) społeczeństwa Indii, warstwa pracujących (obok kapłańskiej kasty Braminów, rycerskiej Kshatriya i rzemieślników-przedsiębiorców z kasty Vaishya). Obyczaje hinduskie zabraniają nie tylko małżeństw między przedstawicielami różnych kast, ale nawet przyjmowania poczęstunku od kogoś z niższej kasty. [przypis edytorski]
37. piąta noc ostatniej kwadry — na dwa dni przed nowiem, tj. niecałe dwa tygodnie po pełni księżyca opisanej na początku opowiadania. [przypis edytorski]
38. Czy chcesz być wyrzucony z kasty? — w tradycji hinduskiej status wykluczonego oznacza nie tylko bojkot społeczny i ekonomiczny, ale także przerwanie karmy, a więc i niemożność reinkarnacji. [przypis edytorski]
39. Kabuliwala — sprzedawca owoców, pochodzący z Kabulu. [przypis edytorski]
40. rozmawiałem był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, konstrukcji już zanikającej w polszczyźnie, wyrażającej czynność wcześniejszą, niż działania opisywane czasem przeszłym. [przypis edytorski]
41. Dżagannath (mit. hind.) — Pan Świata, bóstwo hinduskie, utożsamiane z Wisznu (jako Kriszną), czczone szczególnie w Puri (na wschodnim wybrzeżu Indii), gdzie na jego cześć organizuje się festiwal wozów, podczas którego wierni obwożą posąg bóstwa na wozie. [przypis edytorski]
42. dewan — wysoki urzędnik hinduski, tu: marszałek dworu radży. [przypis edytorski]
43. Rani — żona radży. [przypis edytorski]
44. zenana — część domu przeznaczona dla kobiet. [przypis edytorski]
45. wypuścić — tu: wydzierżawić. [przypis edytorski]
46. pod białą szatą wdowy — w Indiach (podobnie jak w starożytnym Rzymie) biel jest kolorem żałoby. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/tagore-glodne-kamienie
Tekst opracowany na podstawie: Rabindranath Tagore, Głodne kamienie i inne opowiadania, tłum. J. Bandrowski, F. Mirandola, wyd. Czytelnik, Warszawa 1961.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Fundację Nowoczesna Polska z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Pauliny Choromańskiej. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paweł Banaczyk, Paulina Choromańska, Dagmara Deska, Dorota Kowalska, Damian Panas, Agnieszka Żak.
Okładka na podstawie: McKay Savage, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-3991-5
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)