Zmierzch - Stefan Żeromski (gdzie można przeczytać książkę w internecie za darmo .txt) 📖
Walek Gibała, bezrolny wyrobnik, stracił stałą pracę u dziedzica.
Wczesnąwiosną, kiedy doskwiera głód, nie ma innego wyboru niż najęcie się donajgorszego i najcięższego zajęcia. Pomimo bezwzględnego wyzysku, Walek zżoną od świtu do zmierzchu nie ustają w wyczerpującej pracy.
- Autor: Stefan Żeromski
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Zmierzch - Stefan Żeromski (gdzie można przeczytać książkę w internecie za darmo .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stefan Żeromski
Mgły wspięły się wysoko, zawlekły szuwary i nad szczytem olszyn murem nieruchomym stoją. Znać53 w nich drzewa jak plamy nieokreślonej barwy, dziwacznie wielkich kształtów, a nędzarzy, biegających w poprzek rozdołu54, jak jakieś potwornie ogromne widma.
Głowy ich opadają na piersi, ręce wykonywują ruchy jednostajne, kadłuby zginają się ku ziemi...
Kółka taczek turkocą i skwierczą, fale podobne do rozcieńczonego wodą mleka kołyszą się między wzgórzami czarnymi.
W głębinie niebios roznieciła się gwiazda wieczorna, płonie, drżąc, i ciska w poprzek mroków ubogie swoje światełko.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
1. upłaz — rozległy, poziomy lub łagodnie nachylony stok górski. [przypis edytorski]
2. podorywka — pole płytko zaorane zaraz po zbiorach i w ten sposób przygotowane do późniejszych prac przy uprawie. [przypis edytorski]
3. sapowaty — błotnisty, bagnisty. [przypis edytorski]
4. niwka — niewielka niwa; niwa: pole, ziemia uprawna. [przypis edytorski]
5. skiba — część ziemi odkrojona i odrzucona na bok przez pług. [przypis edytorski]
6. przykop — rów biegnący wzdłuż czegoś; także: wał ziemny. [przypis edytorski]
7. płań a. płania — szeroko rozlana, niegłęboka woda. [przypis edytorski]
8. szyja — tu: wąskie koryto strumienia, rzeki, itp. [przypis edytorski]
9. sito — tu: sitowie. [przypis edytorski]
10. tatarka — tu: tatarak. [przypis edytorski]
11. rokicina — rokita; gatunek krzewiastej wierzby, rosnącej na terenach wilgotnych, torfowiskach, mokrych łąkach. [przypis edytorski]
12. grzybień — roślina wodna o dużych, unoszących się na powierzchni liściach i białych kwiatach; nenufar, lilia woda. [przypis edytorski]
13. cyranka — rodzaj wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych. [przypis edytorski]
14. bekas — rodzaj ptaka łownego występującego na terenach podmokłych. [przypis edytorski]
15. kurka wodna — średniej wielkości ptak wodny z rodziny chruścieli. [przypis edytorski]
16. kulik — niewielki ptak brodzący o długim dziobie. [przypis edytorski]
17. szklarz (pot.) — szklarka, gatunek ważek o zielonym ciele i błyszczących, szklistych skrzydłach. [przypis edytorski]
18. świtezianka — rodzina ważek o metaliczno-niebieskim ubarwieniu ciała i ciemnym lub niebieskim żyłkowaniu skrzydeł. [przypis edytorski]
19. mucha wodna — tu zapewne: nartnik, plesica a. poślizg, jeden z rodzajów pluskwiaków żyjących na powierzchni wód stojących. [przypis edytorski]
20. karbowy — nadzorca robotników rolnych; nazwa pochodzi od kija, na którym nacinano karby, zapisując w ten sposób ilość wykonanej pracy. [przypis edytorski]
21. fundować — tu: zakładać, budować. [przypis edytorski]
22. mnich — drewniana rura z zastawkami służąca do regulowania poziomu wody w stawie. [przypis edytorski]
23. na komornym siedzieć — nie mieć własnego domu i mieszkać w izdebce w domu innego, bogatszego chłopa, przeważnie w zamian za świadczoną pracę. [przypis edytorski]
24. fornal (daw.) — pracownik zatrudniony jako woźnica w majątku ziemskim. [przypis edytorski]
25. ordynaria — część wynagrodzenia służby dworskiej wydawana w naturze (zbożu, kartoflach itp.). [przypis edytorski]
26. tytuń — dziś popr.: tytoń. [przypis edytorski]
27. zmiarkować (daw.) — zauważyć, zorientować się. [przypis edytorski]
28. przednówek — okres przed nowymi zbiorami; dawniej najtrudniejszy do przetrwania na wsi okres, kiedy po zimie kończyły się zapasy żywności ze zbiorów zebranych jesienią, a nie można było jeszcze zebrać nowych plonów. [przypis edytorski]
29. marli głód (daw.) — przymierali głodem, cierpieli głód. [przypis edytorski]
30. sążeń — daw. jednostka długości, równa szerokości rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny, tj. ok. 1,8–2 m. [przypis edytorski]
31. kubiczny (daw.) — sześcienny, od: kubik: sześcian, kostka, pot. także jednostka objętości, szczególnie drewna a. materiałów budowlanych, równa objętości sześcianu o ustalonym boku (dziś: jeden metr sześcienny). [przypis edytorski]
32. dzień dnia — dziś popr.: „co dnia”, „co dzień” lub „dzień w dzień”. [przypis edytorski]
33. szla a. szleja — prosta uprząż z rzemiennych lub parcianych pasów. [przypis edytorski]
34. flejtuchy — szarpie (materiał opatrunkowy z nitek wyszarpanych z płótna); tu przenośnie. [przypis edytorski]
35. korcy (daw.) — dziś D. lm.: korców; korzec: daw. jednostka objętości produktów sypkich (ziarna, mąki itp.), licząca w XIX w. ok. 128 litrów i podzielna na 32 garnce. [przypis edytorski]
36. zapaska — fartuch noszony dawniej przez wiejskie kobiety, wiązany w pasie na sukience, czasem narzucany na ramiona jako pelerynka. [przypis edytorski]
37. szorc (daw.) — gruba wełniana tkanina, z której wyrabiano spódnice; spódnica z takiej tkaniny. [przypis edytorski]
38. pojął — tu daw.: wziął. [przypis edytorski]
39. na małym dniu (daw.) — kiedy dni są krótkie, w odróżnieniu od „na wielkim dniu”, w długie dni letnie. [przypis edytorski]
40. wskróś — dziś popr.: wskroś. [przypis edytorski]
41. wykrot — dziura w ziemi po wyrwanym z korzeniami drzewie. [przypis edytorski]
42. mięsić (daw.) — miesić, mieszać gniotąc, np. ciasto. [przypis edytorski]
43. stragarz (przest., reg.) — sosrąb, gruba belka stropowa biegnąca środkiem wzdłuż całego pułapu i podtrzymująca go. [przypis edytorski]
44. zachłysta się — dziś: zachłystuje się. [przypis edytorski]
45. kania — tu: duży ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych. [przypis edytorski]
46. rydel — rodzaj wąskiej łopaty o zaokrąglonym ostrzu. [przypis edytorski]
47. na bałyku (reg.) — na czworakach, raczkując. [przypis edytorski]
48. ścierń — krótkie źdźbła pozostałe na polu po ścięciu zboża; por. ściernisko. [przypis edytorski]
49. spina się — tu przestarz.: wspina się. [przypis edytorski]
50. uświerknąć — skonać. [przypis edytorski]
51. rzężało — rzęziło. [przypis edytorski]
52. w dyrdy (gw.) — pędem, galopem. [przypis edytorski]
53. znać — tu: widać, da się zauważyć, rozpoznać. [przypis edytorski]
54. rozdół — wąska, głęboka dolina; jar, parów. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/zeromski-zmierzch
Tekst opracowany na podstawie: Stefan Żeromski, Zmierzch, Cokolwiek się zdarzy, nakł. Gebethnera i Wolffa, Warszawa 1907.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Utwór powstał w ramach "Planu współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 roku" realizowanego za pośrednictwem MSZ w roku 2014. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o "Planie współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.".
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Wojciech Kotwica, Piotr Ostrowski.
Okładka na podstawie: El último sueño, CC BY-SA 2.0
ISBN 978-83-288-4056-0
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)